ملاک تشخیص کار از روی ریا

پرسش :

آیا اگر مردم از کار خوب ما با خبر شوند و از ما تعریف و تمجید کنند، کار ما ریا حساب می‌شود؟

پاسخ :
ریا یعنی ما کاری را برای نشان دادن به مردم و خودنمایی انجام دهیم، اما اگر مردم خودشان از کار خوب ما با خبر شوند و از ما تعریف و تمجید کنند، عمل ما دیگر ریا نیست؛ زیرا هدف ما جلب توجه مردم نبوده است. «زراره از امام باقر (علیه السلام) پرسید: "شخصی در حال انجام کار خوبی است که کسی او را می‌بیند و آن شخص احساس خوشحالی می‌کند. آیا این اشکال دارد؟" امام فرمودند: "اشکالی ندارد. همه‌ی مردم دوست دارند که کار نیکشان میان مردم نمایان شود، به شرط اینکه آن کار خوب را به این منظور انجام نداده باشد."» (1)
 
«از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) هم پرسیدند: "اگر کسی کار خوبی انجام دهد و مردم او را به خاطر آن کار بستایند، آیا اشکالی دارد؟" حضرت فرمودند: "این بشارت زودرس مؤمن است."» (2) منظور حضرت این است که این مسئله خود نویدی است به مؤمن که بداند کارهای نیکش بی‌پاداش نمی‌ماند و همان‌طور که مردم از او ستایش کرده‌اند، خدا هم در قیامت به شکل شایسته‌ای به او اجر  مزد می‌دهد.
 
پی‌نوشت‌ها:
1. میزان ‌الحکمه، حدیث 6811.
2. همان، حدیث 6813.
 
منبع: هفتاد و شش پرسش و پاسخ درباره اخلاق و رفتار، غلامرضا حیدری ابهری، انتشارات قدیانی، 1393.