احکام وقف | تولیت وقف و اختیارات متولی: سوال یک

پرسش :

پدرم باغى را در یکى از روستاهاى توابع شهرستان نور وقف نموده، و در اختیار ورثه ذکور و اناث قرار داده، که این وقف در طومار روستا که مورد تأیید بزرگان وشوراى اسلامى روستا مى باشد و همچنین در مسجد على بن ابیطالب ثبت گردیده است. و پدرم در سال 1383 فوت نمودند. وقتى به اداره اوقاف مراجعه نمودم، اعلام داشتند که پدرم در سال 1379 و در سن 83 سالگى (بعد از پشت سر گذاشتن سکته مغزى به اداره اوقاف مراجعه و اعلام کرده که باغ تنها در اختیار اولاد اناث باشد! و با توجّه به این که پدر بعد از فوت مادر، در خانه خواهرم زندگى مى کرد. به نظر مى رسد این امر ناشى از ترس، یا از سر تهدید بوده است. و به هر حال کلیّه تلاش هاى من براى احقاق حقوق به شکست منجر شده، و در حال حاضر قرارداد اجاره اداره اوقاف، فقط به نام خواهرانم مى باشد. در رابطه با وقف مذکور سؤالاتى به شرح زیر دارم: الف) وقتى باغى وقف گردیده و در اختیار ذکور و اناث قرار گرفته، آیا واقف مى تواند براى بار دوم و پس از گذشت 11 سال مجدداً تغییرى در تولیت آن ایجاد نماید؟ ب) آیا تصرّف این باغ توسّط خواهران، و محروم نمودن اینجانب از سهم الارث، از نظر شرع صحیح است؟

پاسخ :
هنگامى که وقف تمام شود و متولّى در وقفنامه اوّلیه تعیین شده باشد هیچ کس حتّى واقف نمى تواند آن را شرعاً تغییر دهد، مگر این که ثابت شود متولّى منصوص صلاحیّت ندارد، که در این صورت متولى جدید از سوى حاکم شرع تعیین مى شود.

منبع: استفتائات جدید (ج 4)، آیت‌‌ الله العظمی مکارم، قم: انتشارات امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، 1393.