پرسش :
كدامين آيات دليل بر خلقت حيوانات ميباشد؟
پاسخ :
قبل از پرداختن به بحث، مفهوم و منظور سوال را از سه ديدگاه مورد بررسي قرار ميدهيم. اولاً: ؟آيا منظور از پرسش همان خلقت حيوان در قرآن، است يا منظور تكامل انواع و كشف اين که همه حيوانات به يك سلول واحد ختم مي شود؟ ثانياً: آيا منظور ريشة خلقت هر كدام است يعني هر كدام از يك يا دو، تك سلولي در مادة خارج ايجاد شدند و نتيجه اين كه به حد كمال رسيدند و توليد مثل ميكنند. ثالثاً؛ آيا منظور خمير ماية خلقت حيوانات است كه ماده اصلي آن خاك يا آب ميباشد و يا هيچ كدام بلكه عدم است. براي پاسخ به موارد فوق، از چند جنبه به جواب سؤال مينگريم. اول: در قرآن كريم از سه جهت به آفرينش حيوانات پرداخته شده؛ الف: آفرينش پرندگان از جمله آيات آن عبارتند از : سورة نحل آية 79، سورة ملك آية 19، سورة نور آية 41 و... ب: آفرينش و حيات زنبور عسل، آيات آن؛ نحل 68 و 69، ح: آفرينش حيوانات و انواع آن، مانند: سورة غافر آية 79 و 81، سورة زخرف آية 12 و 13 و... .
دوم: از جنبة ديگر اينكه كلاً آيات قرآني در خلقت و آفرينش حيوانات، بيش از دوازده آيه ميباشد. و آنها عبارتند از: سورة مباركة فرقان آية 49، يس 42 و 71، نحل 5 و 8، مائده 110، روم 54، غاشيه 17، بقره 164، شوري 29، نور 45، جاثيه 4، با توجه به اين كه جواب كلي در رسيدن به پاسخ مورد نظر، آيات فوق ميباشد، به اهم آنها اشاره ميگردد. در آية 17 سورة مباركة غاشيه ميفرمايد: «أَفَلا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ» آيا آنها به شتر (حيوان) نمينگرند كه چگونه آفريده شده است؟ ميدانيم كه خداوند به حيوان (شتر) خصوصياتي و صفاتي داده كه او را از ساير حيوانات برتري و ممتاز ميسازد.[1] مورد بعدي آية 6 سورة مباركة زمر است كه ميفرمايد: «خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْها زَوْجَها وَ أَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ الْأَنْعامِ ثَمانِيَةَ أَزْواجٍ» ميفرمايد: خداوند همة شما را از شخص واحدي آفريد و همسرش را از (باقي مانده گل) او خلق كرد و براي شما هشت زوج از چهارپايان آفريد. در سورة يس آيه 71 آمده است: «أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّا خَلَقْنا لَهُمْ مِمَّا عَمِلَتْ أَيْدِينا أَنْعاماً فَهُمْ لَها مالِكُونَ» آيا آنها نديدند كه از آنچه با قدرت خود به عمل آوردهايم چهارپاياني براي آنها آفريديم كه آنان مالك آن هستند؟ با توجه به مطالب فوق، آيات را ميتوانيم به سه دسته تقسيم كنيم. دستة اول: يك دسته كلي مثل خلقت؛ آنچه در زمين و آسمان خلق شدهاند كه از جمله حيوانات ميباشد. دسته دوم، آيات كلي منتها براي حيواناتي كه دابّه (جنبده) و ريز هستند اشاره شده است. مثل آية 4 سورة جاثيه ميفرمايد: «وَ فِي خَلْقِكُمْ وَ ما يَبُثُّ مِنْ دابَّةٍ آياتٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ» در آفرينش شما و جنبندگاني كه در سراسر زمين منتشر ساخته، نشانههايي است براي جمعيتي كه اهل يقينند. دستة سوم؛ كه صريحاً از خلقت حيوانات سخن ميگويد (كه در آيات دوازدهگانه اشاره شده است). حال به تحليل و نتايج مطالب فوق ميپردازيم. نخست اينكه؛ اين آيات شامل همه نوع حيوانات از ريزترين تا درشتترين حيوانات را شامل ميشود و اختصاص به حيوان (شتر) ندارد. دوم، به منشأ خلقت آنها كه آب است اشاره شده كه همه جنبندگان و دوابّ از آب خلقت شدهاند. سوم، از عجايب و شگفتيهاي آفرينش آنها سخن به ميان آمده است؛ چرا كه از حكمت و نظم و علم و آگاهي حكايت ميكند. به طوري كه نميشود گفت تصادفي و بيحساب باشد. چهارم؛ از فوايد وجودي و غايت خلقت آنها سخن ميگويد كه وجود هيچ چيز در آفرينش، بيفايده و بدون خاصيت نيست كه اين مسأله هم حاكي از حكمت خالق ميباشد.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. استاد ناصر مكارم شيرازي و جمعي از نويسندگان، پيام قرآن (قم، انتشارات مدرسة اميرالمؤمنين ـ عليه السّلام ـ 1375 ش) جلد دوم.
2. استاد مكارم شيرازي و جمعي از نويسندگان حوزه. تفسير نمونه، (تهران، انتشارات دارالكتب اسلاميه 1376 ش) جلد 20.
3. تفسير الميزان، ج17، بيروت: موسسه الاعلمي للمطبوعات، الطبعه الثانيه، 1393 هـ . ق، ص 204.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . مكارم شيرازي، ناصر و جمعي از نويسندگان پيام قرآن، قم، انتشارات مدرسة اميرالمؤمنين ـ عليه السّلام ـ 1375 ش، ج 2، ص 406 تا 408.
قبل از پرداختن به بحث، مفهوم و منظور سوال را از سه ديدگاه مورد بررسي قرار ميدهيم. اولاً: ؟آيا منظور از پرسش همان خلقت حيوان در قرآن، است يا منظور تكامل انواع و كشف اين که همه حيوانات به يك سلول واحد ختم مي شود؟ ثانياً: آيا منظور ريشة خلقت هر كدام است يعني هر كدام از يك يا دو، تك سلولي در مادة خارج ايجاد شدند و نتيجه اين كه به حد كمال رسيدند و توليد مثل ميكنند. ثالثاً؛ آيا منظور خمير ماية خلقت حيوانات است كه ماده اصلي آن خاك يا آب ميباشد و يا هيچ كدام بلكه عدم است. براي پاسخ به موارد فوق، از چند جنبه به جواب سؤال مينگريم. اول: در قرآن كريم از سه جهت به آفرينش حيوانات پرداخته شده؛ الف: آفرينش پرندگان از جمله آيات آن عبارتند از : سورة نحل آية 79، سورة ملك آية 19، سورة نور آية 41 و... ب: آفرينش و حيات زنبور عسل، آيات آن؛ نحل 68 و 69، ح: آفرينش حيوانات و انواع آن، مانند: سورة غافر آية 79 و 81، سورة زخرف آية 12 و 13 و... .
دوم: از جنبة ديگر اينكه كلاً آيات قرآني در خلقت و آفرينش حيوانات، بيش از دوازده آيه ميباشد. و آنها عبارتند از: سورة مباركة فرقان آية 49، يس 42 و 71، نحل 5 و 8، مائده 110، روم 54، غاشيه 17، بقره 164، شوري 29، نور 45، جاثيه 4، با توجه به اين كه جواب كلي در رسيدن به پاسخ مورد نظر، آيات فوق ميباشد، به اهم آنها اشاره ميگردد. در آية 17 سورة مباركة غاشيه ميفرمايد: «أَفَلا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ» آيا آنها به شتر (حيوان) نمينگرند كه چگونه آفريده شده است؟ ميدانيم كه خداوند به حيوان (شتر) خصوصياتي و صفاتي داده كه او را از ساير حيوانات برتري و ممتاز ميسازد.[1] مورد بعدي آية 6 سورة مباركة زمر است كه ميفرمايد: «خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْها زَوْجَها وَ أَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ الْأَنْعامِ ثَمانِيَةَ أَزْواجٍ» ميفرمايد: خداوند همة شما را از شخص واحدي آفريد و همسرش را از (باقي مانده گل) او خلق كرد و براي شما هشت زوج از چهارپايان آفريد. در سورة يس آيه 71 آمده است: «أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّا خَلَقْنا لَهُمْ مِمَّا عَمِلَتْ أَيْدِينا أَنْعاماً فَهُمْ لَها مالِكُونَ» آيا آنها نديدند كه از آنچه با قدرت خود به عمل آوردهايم چهارپاياني براي آنها آفريديم كه آنان مالك آن هستند؟ با توجه به مطالب فوق، آيات را ميتوانيم به سه دسته تقسيم كنيم. دستة اول: يك دسته كلي مثل خلقت؛ آنچه در زمين و آسمان خلق شدهاند كه از جمله حيوانات ميباشد. دسته دوم، آيات كلي منتها براي حيواناتي كه دابّه (جنبده) و ريز هستند اشاره شده است. مثل آية 4 سورة جاثيه ميفرمايد: «وَ فِي خَلْقِكُمْ وَ ما يَبُثُّ مِنْ دابَّةٍ آياتٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ» در آفرينش شما و جنبندگاني كه در سراسر زمين منتشر ساخته، نشانههايي است براي جمعيتي كه اهل يقينند. دستة سوم؛ كه صريحاً از خلقت حيوانات سخن ميگويد (كه در آيات دوازدهگانه اشاره شده است). حال به تحليل و نتايج مطالب فوق ميپردازيم. نخست اينكه؛ اين آيات شامل همه نوع حيوانات از ريزترين تا درشتترين حيوانات را شامل ميشود و اختصاص به حيوان (شتر) ندارد. دوم، به منشأ خلقت آنها كه آب است اشاره شده كه همه جنبندگان و دوابّ از آب خلقت شدهاند. سوم، از عجايب و شگفتيهاي آفرينش آنها سخن به ميان آمده است؛ چرا كه از حكمت و نظم و علم و آگاهي حكايت ميكند. به طوري كه نميشود گفت تصادفي و بيحساب باشد. چهارم؛ از فوايد وجودي و غايت خلقت آنها سخن ميگويد كه وجود هيچ چيز در آفرينش، بيفايده و بدون خاصيت نيست كه اين مسأله هم حاكي از حكمت خالق ميباشد.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. استاد ناصر مكارم شيرازي و جمعي از نويسندگان، پيام قرآن (قم، انتشارات مدرسة اميرالمؤمنين ـ عليه السّلام ـ 1375 ش) جلد دوم.
2. استاد مكارم شيرازي و جمعي از نويسندگان حوزه. تفسير نمونه، (تهران، انتشارات دارالكتب اسلاميه 1376 ش) جلد 20.
3. تفسير الميزان، ج17، بيروت: موسسه الاعلمي للمطبوعات، الطبعه الثانيه، 1393 هـ . ق، ص 204.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . مكارم شيرازي، ناصر و جمعي از نويسندگان پيام قرآن، قم، انتشارات مدرسة اميرالمؤمنين ـ عليه السّلام ـ 1375 ش، ج 2، ص 406 تا 408.
.jpg "روش های کاربردی گرفتن شیرینی پیاز از غذا")
.jpg "تاریک ترین نقطه جهان کجاست؟")
.jpg "رنگ هایی که در دنیا آنها را به نام ایران می شناسند")
