پرسش :
آيا قمه زدن حرام است و دليل حرمت آن چيست؟
پاسخ :
قمه زني نيز مثل زنجير زني و شبيه خواني و... از دير باز مورد اختلاف نظر علما و پيروان و مقلدين آنان بوده و به استفتاء و افتاء مبني بر جواز يا عدم جواز آن مي‌پرداخته‌اند. اين مراسم، از نظر شرعي پايه و مبناي ديني ندارد و صرفاً روي علاقه شيعيان به ابا عبدالله الحسين (عليه السلام) انجام مي‌گيرد. فقها نيز آن را در صورتي كه ضرري نداشته باشد مجاز مي‌دانند. برخي از فقها نيز به خاطر تأثير نامطلوب قمه زني بر افكار ديگران و در پي داشتن وهن مذهب، آن را ممنوع دانسته‌اند. البته شرايط زماني در اين مسأله بي‌تأثير نيست.
امام خميني (ره) در پاسخ به استفتايي كه در سالهاي اول پيروزي انقلاب اسلامي در اين زمينه از ايشان شده بود، فرمودند: ”در وضع موجود، قمه نزنند...“ آيت الله خامنه‌اي نيز در ديدار با روحانيون در آستانه محرم (سال 1373 شمسي) در ضمن بيانات مبسوطي در خرافه زدايي از عزاداري سيد الشهدا (عليه السلام) فرمودند: ”قمه زدن هم از كارهاي خلاف است... اين يك كار غلطي است كه عده‌اي قمه را بگيرند و بر سر خود بزنند و خون بريزند... كجاي اين كار و حركت، عزاداري است؟ اين جعلي است. اينها چيزهايي است كه از دين نيست...“ و آن را بدعت، خلاف و خرافه دانستند. و در پاسخ به نامة امام جمعه اردبيل، نوشتند: ”امروز اين ضرر بسيار بزرگ و شكننده است و لذا قمه‌زدن علني و همراه با تظاهر، حرام و ممنوع است“ علماي ديگر نيز در تأييد موضع و سخن رهبر انقلاب، آنرا موجب وهن مذهب و نا مشروع دانستند.
البته اين احساس مذهبي و عواطف ديني كه سبب مي‌شود به عشق حسين ـ عليه السلام ـ چنين كارهايي كنند بايد در مسير صحيحي هدايت شود تا شور و انگيزه جهاد و شهادت بيافريند بعلاوه آنان كه به خاطر امام حسين (عليه السلام) حاضرند خون بدهند، چه بهتر كه خون خود را در درمانگاهها و مراكز انتقال خون اهداء كنند يا با تأسيس بانك خون از فداكاران و ايثارگران، در روز عاشورا خون گرفته شود و نگهداري گردد تا از آن طريق، جان انسانهاي بسياري كه نيازمند خونند، نجات يابد. گرچه اين كارمثل قمه زني، تأمين كننده احساس عاطفي فرد نباشد ولي قطعاً رضايت خداوند و سيد الشهداء ـ عليه السلام ـ را بيشتر در پي دارد. كاش روزي صدقه دادن خون نيز مثل صدقه و كمك مالي لباس و غذا و ... مرسوم گردد و با قصد قربت انجام گيرد.
كي گفت حسين، بر سرخويش بزن؟
با تيغ، به فرق خويشتن نيش بزن؟
تيغي كه زني بر سرخود، اي غافل
بر فرق ستمگران بد كيش بزن[1]
پی نوشت:
[1]رجوع شود به كتاب فرهنگ عاشورا جواد محدثي ص358-359.
منبع: پايگاه حوزه
قمه زني نيز مثل زنجير زني و شبيه خواني و... از دير باز مورد اختلاف نظر علما و پيروان و مقلدين آنان بوده و به استفتاء و افتاء مبني بر جواز يا عدم جواز آن مي‌پرداخته‌اند. اين مراسم، از نظر شرعي پايه و مبناي ديني ندارد و صرفاً روي علاقه شيعيان به ابا عبدالله الحسين (عليه السلام) انجام مي‌گيرد. فقها نيز آن را در صورتي كه ضرري نداشته باشد مجاز مي‌دانند. برخي از فقها نيز به خاطر تأثير نامطلوب قمه زني بر افكار ديگران و در پي داشتن وهن مذهب، آن را ممنوع دانسته‌اند. البته شرايط زماني در اين مسأله بي‌تأثير نيست.
امام خميني (ره) در پاسخ به استفتايي كه در سالهاي اول پيروزي انقلاب اسلامي در اين زمينه از ايشان شده بود، فرمودند: ”در وضع موجود، قمه نزنند...“ آيت الله خامنه‌اي نيز در ديدار با روحانيون در آستانه محرم (سال 1373 شمسي) در ضمن بيانات مبسوطي در خرافه زدايي از عزاداري سيد الشهدا (عليه السلام) فرمودند: ”قمه زدن هم از كارهاي خلاف است... اين يك كار غلطي است كه عده‌اي قمه را بگيرند و بر سر خود بزنند و خون بريزند... كجاي اين كار و حركت، عزاداري است؟ اين جعلي است. اينها چيزهايي است كه از دين نيست...“ و آن را بدعت، خلاف و خرافه دانستند. و در پاسخ به نامة امام جمعه اردبيل، نوشتند: ”امروز اين ضرر بسيار بزرگ و شكننده است و لذا قمه‌زدن علني و همراه با تظاهر، حرام و ممنوع است“ علماي ديگر نيز در تأييد موضع و سخن رهبر انقلاب، آنرا موجب وهن مذهب و نا مشروع دانستند.
البته اين احساس مذهبي و عواطف ديني كه سبب مي‌شود به عشق حسين ـ عليه السلام ـ چنين كارهايي كنند بايد در مسير صحيحي هدايت شود تا شور و انگيزه جهاد و شهادت بيافريند بعلاوه آنان كه به خاطر امام حسين (عليه السلام) حاضرند خون بدهند، چه بهتر كه خون خود را در درمانگاهها و مراكز انتقال خون اهداء كنند يا با تأسيس بانك خون از فداكاران و ايثارگران، در روز عاشورا خون گرفته شود و نگهداري گردد تا از آن طريق، جان انسانهاي بسياري كه نيازمند خونند، نجات يابد. گرچه اين كارمثل قمه زني، تأمين كننده احساس عاطفي فرد نباشد ولي قطعاً رضايت خداوند و سيد الشهداء ـ عليه السلام ـ را بيشتر در پي دارد. كاش روزي صدقه دادن خون نيز مثل صدقه و كمك مالي لباس و غذا و ... مرسوم گردد و با قصد قربت انجام گيرد.
كي گفت حسين، بر سرخويش بزن؟
با تيغ، به فرق خويشتن نيش بزن؟
تيغي كه زني بر سرخود، اي غافل
بر فرق ستمگران بد كيش بزن[1]
پی نوشت:
[1]رجوع شود به كتاب فرهنگ عاشورا جواد محدثي ص358-359.
منبع: پايگاه حوزه
