پرسش :
در زمانه کنونی، مهدويت در چه قالبی می‌گنجد؟
پاسخ :
شرح پرسش:
در زمانه کنونی، انتظار ظهور موعود و فلسفه منجی آخرالزمان، با فرهنگ ویژه‌ای تحت عنوان «دکترین مهدویت» مطرح می شود. تصور می فرمایید، «مهدویت» در چه قالبی می گنجد؟
پاسخ از حضرت آیت الله مصباح(دامت برکاته):
اصطلاح دکترین در اصل واژه ای یونانی به معنای تدریس و یا محتوای درس می باشد. این واژه از یونان به سایر نقاط اروپایی انتقال پیدا کرد و در دو سطح عام و خاص مصطلح شد. اصطلاح عام آن که در حوزه های مختلف معرفتی و فکری و اعتقادی به کار می رود، و اصطلاح خاص آن که به حوزه های علوم سیاسی و اجتماعی اختصاص دارد. اصطلاح عام آن به معنای اعتقادات یا اندیشه هایی است که در یک مکتب فکری و یا در یک مذهب اقتصادی یا سیاسی، جایگاه برجسته ای دارد. و حتی اگر برخی از عقاید یک دین و مذهب برجسته تر باشد و جنبه محوری پیدا کند، به آن ها نیز دکترین اطلاق می شود. مثلا در مسیحیت موضوع «تثلیث» یک محور است که گاهی کلمه دکترین را درباره آن هم به کار می برند و به آن «دکترین تثلیث» می گویند. این اصطلاح عام که حتی در عقاید، ادیان، مذاهب و مکاتب علمی و فلسفی به کار می رود. اما اصطلاح خاص دکترین عبارت از یک ویژگی خاص، نظریه و مجموعه افکاری است که جنبه ی کاربردی گسترده و وسیع داشته باشد. تفاوت دو اصطلاح این است که در اصطلاح دوم کاربرد و ظهور آن در عمل لحاظ می شود. اگر چیزی جنبه عملی نداشته باشد و صرفا یک فکر نظری خالص باشد طبق اصطلاح دوم به آن دکترین نمی گویند. بنابراین دکترین هایی که بر اساس اصطلاح دوم، مثل دکترین های اقتصادی و یا دکترین های سیاسی گفته می شوند، یک اندیشه و مجموعه افکار خاصی هستند، که باید در عمل پیاده شود.
منظور از مهدویت یعنی طریقه، فکر و اعتقادی که منتسب به حضرت مهدی (علیه السلام) است. برای این انتساب کوچک ترین نسبت کافی است. یعنی یک طریق منسوب به حضرت مهدی (علیه السلام) و یا فکری و عقیده ای که منسوب به ایشان است. ممکن است نسبت آن از این جهت باشد که اصلا محور آن فکر حضرت مهدی (علیه السلام) است، این را مهدویت می گوییم. بنابراین مهدویت یعنی معتقد بودن و منسوب بودن امری و حقیقتی به وجود حضرت مهدی (علیه السلام). اما گاهی در نسبت بیش از این حیثیت لحاظ می شود، یعنی منظور این است که رفتار هم باید رفتار مهدی پسند باشد و یا رفتاری باشد که از او الگو و الهام گرفته شده باشد.
منبع: ماهنامه پویا، شماره ۵
شرح پرسش:
در زمانه کنونی، انتظار ظهور موعود و فلسفه منجی آخرالزمان، با فرهنگ ویژه‌ای تحت عنوان «دکترین مهدویت» مطرح می شود. تصور می فرمایید، «مهدویت» در چه قالبی می گنجد؟
پاسخ از حضرت آیت الله مصباح(دامت برکاته):
اصطلاح دکترین در اصل واژه ای یونانی به معنای تدریس و یا محتوای درس می باشد. این واژه از یونان به سایر نقاط اروپایی انتقال پیدا کرد و در دو سطح عام و خاص مصطلح شد. اصطلاح عام آن که در حوزه های مختلف معرفتی و فکری و اعتقادی به کار می رود، و اصطلاح خاص آن که به حوزه های علوم سیاسی و اجتماعی اختصاص دارد. اصطلاح عام آن به معنای اعتقادات یا اندیشه هایی است که در یک مکتب فکری و یا در یک مذهب اقتصادی یا سیاسی، جایگاه برجسته ای دارد. و حتی اگر برخی از عقاید یک دین و مذهب برجسته تر باشد و جنبه محوری پیدا کند، به آن ها نیز دکترین اطلاق می شود. مثلا در مسیحیت موضوع «تثلیث» یک محور است که گاهی کلمه دکترین را درباره آن هم به کار می برند و به آن «دکترین تثلیث» می گویند. این اصطلاح عام که حتی در عقاید، ادیان، مذاهب و مکاتب علمی و فلسفی به کار می رود. اما اصطلاح خاص دکترین عبارت از یک ویژگی خاص، نظریه و مجموعه افکاری است که جنبه ی کاربردی گسترده و وسیع داشته باشد. تفاوت دو اصطلاح این است که در اصطلاح دوم کاربرد و ظهور آن در عمل لحاظ می شود. اگر چیزی جنبه عملی نداشته باشد و صرفا یک فکر نظری خالص باشد طبق اصطلاح دوم به آن دکترین نمی گویند. بنابراین دکترین هایی که بر اساس اصطلاح دوم، مثل دکترین های اقتصادی و یا دکترین های سیاسی گفته می شوند، یک اندیشه و مجموعه افکار خاصی هستند، که باید در عمل پیاده شود.
منظور از مهدویت یعنی طریقه، فکر و اعتقادی که منتسب به حضرت مهدی (علیه السلام) است. برای این انتساب کوچک ترین نسبت کافی است. یعنی یک طریق منسوب به حضرت مهدی (علیه السلام) و یا فکری و عقیده ای که منسوب به ایشان است. ممکن است نسبت آن از این جهت باشد که اصلا محور آن فکر حضرت مهدی (علیه السلام) است، این را مهدویت می گوییم. بنابراین مهدویت یعنی معتقد بودن و منسوب بودن امری و حقیقتی به وجود حضرت مهدی (علیه السلام). اما گاهی در نسبت بیش از این حیثیت لحاظ می شود، یعنی منظور این است که رفتار هم باید رفتار مهدی پسند باشد و یا رفتاری باشد که از او الگو و الهام گرفته شده باشد.
منبع: ماهنامه پویا، شماره ۵
