پرسش :

آيه اولى الامر (سوره نساء، آيه 59) چگونه بر وجود امام زمان (عج) دلالت دارد؟

پاسخ :
خداوند متعال مى فرمايد: «اطيعوا الله و اطيعوا الرسول و اولى الامر منكم(1)؛ خدا و رسول و صاحبان امرى را كه از ميان خود شماست اطاعت كنيد.»
از آيه فوق به خوبى استفاده مى‌شود كه در هر عصر و زمانى بايد امام معصومى در قيد حيات باشد، او را اطاعت نمايیم، اطاعتى كه همانند اطاعت خداوند است.
مقصود از «اولى الامر» در آيه فوق همان صاحبان شأن و امر و نهى است. كسانى كه امور مردم در اختيار آنان است و آنان غير از معصومين كسانى ديگر نيستند زيرا آيه دلالت بر وجوب اطاعت به طور مطلق و بدون هيچ قيد و شرطى دارد و اين مستلزم عصمت آنان است وگرنه منجر به تناقض مى شود، به جهت آن كه اطاعت خدا و رسول بدون هيچ قيد و شرطى واجب است، حال اگر اولى الامر معصوم نباشند و در برخى از موارد اشتباه يا سهو و نسيان داشته باشند و در عين حال اطاعت آن‌ها به طور مطلق واجب باشد، مستلزم تناقض در وجوب اطاعت است. نتيجه اين كه مقصود از «اولى الامر» در آيه، معصومين است كه در هر زمان بايد فردى از آن‌ها باشد تا اطاعت گردد، و در اين زمان كسى جز حضرت مهدی عليه السلام نيست.
از جمله روايات متواترى كه انطباق آيه فوق را بر اهل‌بيت عليهم السلام تأييد مى‌كند حديث معروف «ثقلين»است؛ زير پيامبر صلى الله عليه و آله در آن حديث امر به اطاعت از كتاب و عترت و اهل بيت معصوم خود كرده كه همان «اولى الامر» در آيه فوق هستند و در آن نيز امر به اطاعت مطلق كرده است.
و نيز آيه شريفه «انما انت منذر و لكل قوم هاد(2)؛ و احاديث «دوازده خليفه» نيز بر اين برداشت از آيه فوق دلالت دارد. به همين جهت است كه برخى از علماى اهل سنت نيز قائل به نزول آيه فوق در شأن اهل بيت عليهم السلام شده‌اند از قبيل:
1- ابن حيان اندلسى.(3)
2- نيشابورى.(4)
3- محمد صالح كشفى ترمذى.(5)
4- قندوزى حنفى.(6)
5- حموينى شافعى.(7)
6- حاكم حسكانى.(8)
حاكم حسكانى به سندش از مجاهد در تفسير آيه فوق نقل كرده كه اين آيه در شأن اميرالمومنين عليه السلام نازل شد هنگامى كه پيامبر صلّى الله عليه و آله او را جانشين خود در مدينه قرار داد.

پی‌نوشت‌ها:
1- سوره نساء، آيه 59.
2- سوره رعد، آيه 7.
3- البحر المحيط، ج 3، ص 278.
4- حاشيه جامع البيان طبرى، ج 5، ص 208.
5- المناقب المرتضوى، ص 56.
6- ينابيع المودة، ص 134.
7- فرائد السمطين، ج 1، ص 314.
8- شواهد التنزيل، ج 3، ص 1200.

منبع: موعود شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران