پرسش :
لطفاً در مورد سوره فاطر و برخي ويژگي‌هاي آن توضيح دهيد؟
پاسخ :
سوره فاطر از سوره هايي است كه در مكّه نازل شده، مباحث گوناگوني از جمله، مسائل اخلاقي و اعتقادي در اين سوره مطرح گرديده است. مطالب مطرح شده در اين سوره به قرار زير است:
نشانه‌هاي عظمت خداوند در عالم هستي، ربوبيت پروردگار و تدبير او بر همه جهان، معاد و نتايج اعمال در جهان آخرت، خالق و رازق بودن خدا. خداوند در آياتي به برخي نعمت‌ها اشاره فرموده، مي‌فرمايد: "جَنَّـَت‌ُ عَدْن‌ٍ يَدْخُلُونَهَا يُحَلَّوْن‌َ فِيهَا مِن‌ْ أَسَاوِرَ مِن ذَهَب‌ٍ وَ لُؤْلُؤًا وَلِبَاسُهُم‌ْ فِيهَا حَرِيرٌ ;(فاطر،33) پاداش آنان، باغ‌هاي جاويدان بهشت است كه در آن وارد مي‌شوند، در حالي كه با دست بندهايي از طلا ومرواريد آراسته‌اند و لباس شان در آن جا حرير است."
نخستين آيه اين سوره، با ستايش از ذات الهي شروع مي‌شود: "الْحَمْدُ لِلَّه‌ِ فَاطِرِ السَّمَـَوَ َت‌ِ وَ الاْ يرْض‌ِ جَاعِل‌ِ الْمَلَغ‌كَه‌ِ رُسُلاً؛ حمد مخصوص خداوندي است كه آفريننده آسمان و زمين است."
علّت نام گذاري سوره به فاطر هم به تناسب همين آيه است. فاطر به معناي شكافنده مي‌باشد و از آن جا كه آفرينش موجودات همانند شكافته شدن ظلمت عدم، و بيرون آمدن نور هستي است؛ اين تعبير درباره آفرينش به كار مي‌رود؛ در آخرين آيه اين سوره هم به لطف و عنايت ذات الهي نسبت به بندگان اشاره شده است: "وَ لَوْ يُؤَاخِذُ اللَّه‌ُ النَّاس‌َ بِمَا كَسَبُواْ مَا تَرَكَ عَلَي‌َ ظَهْرِهَا مِن دَآبَّه‌ٍ وَ لَـَكِن يُؤَخِّرُهُم‌ْ إِلَي‌ََّ أَجَل‌ٍ مُّسَمًّي;(فاطر،45) اگر خداوند مردم را به خاطر اعمالي كه انجام داده‌اند، مجازات كند، جنبنده‌اي را بر روي زمين باقي نخواهد گذاشت، ولي خداوند به لطف و كرمش آنان را تا زمان معلومي تأخير مي‌اندازد."
این آيه، بيان‌گر اين است كه گناه و كردارهاي زشت، انسان را مستحق عذاب و عقوبت در همين دنيا مي‌كند و اگر لطف و كرم ذات الهي نبود، مي‌بايست همه انسان‌ها بر اثر كردار نادرستشان و مخالفت فرمان‌هاي خدا نابود گردند، ليكن خداوند بردبار است و به آن‌ها فرصت مي‌دهد كه برخي توبه كنند و خداوند آنان را مي‌بخشد، و كساني كه توبه هم نكنند و به گناه ادامه دهند، خداوند آنان را در جهان آخرت مجازات خواهد كرد.
eporsesh.com
سوره فاطر از سوره هايي است كه در مكّه نازل شده، مباحث گوناگوني از جمله، مسائل اخلاقي و اعتقادي در اين سوره مطرح گرديده است. مطالب مطرح شده در اين سوره به قرار زير است:
نشانه‌هاي عظمت خداوند در عالم هستي، ربوبيت پروردگار و تدبير او بر همه جهان، معاد و نتايج اعمال در جهان آخرت، خالق و رازق بودن خدا. خداوند در آياتي به برخي نعمت‌ها اشاره فرموده، مي‌فرمايد: "جَنَّـَت‌ُ عَدْن‌ٍ يَدْخُلُونَهَا يُحَلَّوْن‌َ فِيهَا مِن‌ْ أَسَاوِرَ مِن ذَهَب‌ٍ وَ لُؤْلُؤًا وَلِبَاسُهُم‌ْ فِيهَا حَرِيرٌ ;(فاطر،33) پاداش آنان، باغ‌هاي جاويدان بهشت است كه در آن وارد مي‌شوند، در حالي كه با دست بندهايي از طلا ومرواريد آراسته‌اند و لباس شان در آن جا حرير است."
نخستين آيه اين سوره، با ستايش از ذات الهي شروع مي‌شود: "الْحَمْدُ لِلَّه‌ِ فَاطِرِ السَّمَـَوَ َت‌ِ وَ الاْ يرْض‌ِ جَاعِل‌ِ الْمَلَغ‌كَه‌ِ رُسُلاً؛ حمد مخصوص خداوندي است كه آفريننده آسمان و زمين است."
علّت نام گذاري سوره به فاطر هم به تناسب همين آيه است. فاطر به معناي شكافنده مي‌باشد و از آن جا كه آفرينش موجودات همانند شكافته شدن ظلمت عدم، و بيرون آمدن نور هستي است؛ اين تعبير درباره آفرينش به كار مي‌رود؛ در آخرين آيه اين سوره هم به لطف و عنايت ذات الهي نسبت به بندگان اشاره شده است: "وَ لَوْ يُؤَاخِذُ اللَّه‌ُ النَّاس‌َ بِمَا كَسَبُواْ مَا تَرَكَ عَلَي‌َ ظَهْرِهَا مِن دَآبَّه‌ٍ وَ لَـَكِن يُؤَخِّرُهُم‌ْ إِلَي‌ََّ أَجَل‌ٍ مُّسَمًّي;(فاطر،45) اگر خداوند مردم را به خاطر اعمالي كه انجام داده‌اند، مجازات كند، جنبنده‌اي را بر روي زمين باقي نخواهد گذاشت، ولي خداوند به لطف و كرمش آنان را تا زمان معلومي تأخير مي‌اندازد."
این آيه، بيان‌گر اين است كه گناه و كردارهاي زشت، انسان را مستحق عذاب و عقوبت در همين دنيا مي‌كند و اگر لطف و كرم ذات الهي نبود، مي‌بايست همه انسان‌ها بر اثر كردار نادرستشان و مخالفت فرمان‌هاي خدا نابود گردند، ليكن خداوند بردبار است و به آن‌ها فرصت مي‌دهد كه برخي توبه كنند و خداوند آنان را مي‌بخشد، و كساني كه توبه هم نكنند و به گناه ادامه دهند، خداوند آنان را در جهان آخرت مجازات خواهد كرد.
eporsesh.com
