پرسش :
در مورد فرزندان پيامبر(صلى الله عليه وآله)، به جز حضرت فاطمه(عليها السلام)،توضيح دهيد.
پاسخ :
رسول خدا(صلى الله عليه وآله)، سه پسر و چهار دختر داشت و در ميان همسران او، تنها دو نفر صاحب فرزند شدند؛ از خديجه شش فرزند و از ماريه يك پسر.بحارالانوار، ج 22، ص 151. آخرين فرزند پيامبر(صلى الله عليه وآله)، ابراهيم بود كه در سال هشتم هجرى در مدينه منوره از ماريه قبطيه به دنيا آمد و پس از يك سال و شش ماه و چند روز مرد.اعلام الورى، ج 1، ص 275. درباره فرزندان حضرت خديجه، به نكات ذيل توجه كنيد: 1. غالب مورخان و محدثان اذعان دارند كه حضرت خديجه بعد از ازدواج با پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله)، صاحب شش فرزند شد؛ قاسم، عبداللَّه، ام كلثوم، رقيه، زينب و فاطمه زهرا(عليه السلام).همان؛ بحارالانوار، ج 22، ص 151. پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) در جواب انتقاد عايشه از خديجه فرمود: او براى من، قاسم، عبداللَّه، فاطمه، رقيه، ام كلثوم و زينب را به دنيا آورد.بحارالانوار، ج 16، ص3. 2. برخى به اشتباه مدعىاند كه پيامبر(صلى الله عليه وآله)، از خديجه به جز چهار دختر، چهار پسر به نامهاى قاسم، عبداللَّه، طيب و طاهر داشت و حال آنكه پيامبر از خديجه دو پسر به نامهاى قاسم و عبداللَّه بيشتر نداشت و طيب و طاهر القاب عبداللَّه هستند.اعلام الورى، ج 1، ص 275. 3. شش فرزند پيامبر از خديجه، عبارتند از: الف) قاسم؛ او اولين فرزند پيامبر(صلى الله عليه وآله) بود و رسول خدا(صلى الله عليه وآله) به نام وى، «ابوالقاسم» كنيه گرفت.تاريخ پيامبر اسلام، ص 76. وقتى وى به دنيا آمد، بيش از هفت شب نماند و از دنيا رفتبحارالانوار، ج 22، ص 152 و 166. و بر پايه روايت ديگر، قاسم يك ساله بود كه چشم از جهان فرو بست.همان، ص 166. ب) عبداللَّه؛ وى پس از بعثت به دنيا آمد و در كودكى از دنيا رفت.همان، ص 152 . پس از وفات او، عاص بن وائل سهمى، رسول خدا(صلى الله عليه وآله) را ابتر خواند و سوره كوثر، در پاسخ وى نازل گرديد.الدرالمنثور، ج 6، ص 197. ج) زينب؛ او بزرگترين دختر پيامبر است كه بعد از قاسم، در سى سالگى رسول خدا(صلى الله عليه وآله) متولد شد و پسر خاله او، ابوالعاص (فرزند هاله) او را در عصر جاهلى به همسرى گرفت. امامه، حاصل اين پيوند است. زينب در سال هفتم هجرى، در مدينه درگذشت و در بقيع، به خاك سپرده شد.اعلام الورى، ج 1، ص 276؛ بحارالانوار، ج 22، ص 151؛ تاريخ پيامبر اسلام، ص 76. د) رقيه؛ وى پيش از اسلام با عتبه فرزند ابولهب ازدواج كرد. عتبه پس از بعثت، او را بسيار آزار داد و پس از نزول سوره «مسد»، به دستور پدر و مادرش، او را طلاق داد.الدرالمنثور، ج 6، ص 408؛ اعلام الورى، ج 1، ص 276؛ بحارالانوار، ج 22، ص152. او سپس به همسرى عثمان بن عفان درآمد و سرانجام در سال دوم هجرىو بعد از پيكار بدر، وفات يافت و در كنار بقيع دفن شد.اصول كافى، ج 1، ص 439؛ اعلام الورى، ج 1، ص 276 . ه) ام كلثوم؛ او نيز پيش از اسلام به عقد عتيبه، فرزند ديگر ابولهب درآمد و از او جدا شد و پس از درگذشت خواهرش رقيه، به همسرى عثمان درآمد و در زمان كوتاهى درگذشت و در بقيع، دفن شد.بحارالانوار، ج 22، ص 166. و) فاطمه زهرا(عليها السلام)؛ وى، كوچكترين فرزند و يگانه بازمانده پيامبر است كه به همسرى حضرت على(عليه السلام) در آمد.همان، ص 151. 4. به ادعاى برخى از دانشمندان معاصر،ر.ك: الصحيح فى سيرة النبى الاعظم(صلى الله عليه وآله)، ج 1، ص 121 - 131. برخى از فرزندان پيامبر ازحضرت خديجه، ممكن است فرزند واقعى پيامبر نباشد؛ بلكه فرزند خوانده آن حضرت بودهاند و عرب فرزند خوانده يا ربيبه را هم فرزند مىنامد. درباره زينب، رقيه و ام كلثوم، اين احتمال داده شده است كه اين دختران، دختر خواندههاى پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) بودهاند. به عنوان مثال، برخى مىگويند كه رقيه و زينب، دختران هاله، خواهر خديجه بودند و بعضى نيز مدعىاند كه رقيه و زينب، متعلق به جحش بودند و فرزند خوانده پيامبر اسلام گرديدند. اين گفته، بر خلاف نظر اكثر مورخان و دانشمندان پيشين و مشهور است.
www.porseman.org
رسول خدا(صلى الله عليه وآله)، سه پسر و چهار دختر داشت و در ميان همسران او، تنها دو نفر صاحب فرزند شدند؛ از خديجه شش فرزند و از ماريه يك پسر.بحارالانوار، ج 22، ص 151. آخرين فرزند پيامبر(صلى الله عليه وآله)، ابراهيم بود كه در سال هشتم هجرى در مدينه منوره از ماريه قبطيه به دنيا آمد و پس از يك سال و شش ماه و چند روز مرد.اعلام الورى، ج 1، ص 275. درباره فرزندان حضرت خديجه، به نكات ذيل توجه كنيد: 1. غالب مورخان و محدثان اذعان دارند كه حضرت خديجه بعد از ازدواج با پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله)، صاحب شش فرزند شد؛ قاسم، عبداللَّه، ام كلثوم، رقيه، زينب و فاطمه زهرا(عليه السلام).همان؛ بحارالانوار، ج 22، ص 151. پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) در جواب انتقاد عايشه از خديجه فرمود: او براى من، قاسم، عبداللَّه، فاطمه، رقيه، ام كلثوم و زينب را به دنيا آورد.بحارالانوار، ج 16، ص3. 2. برخى به اشتباه مدعىاند كه پيامبر(صلى الله عليه وآله)، از خديجه به جز چهار دختر، چهار پسر به نامهاى قاسم، عبداللَّه، طيب و طاهر داشت و حال آنكه پيامبر از خديجه دو پسر به نامهاى قاسم و عبداللَّه بيشتر نداشت و طيب و طاهر القاب عبداللَّه هستند.اعلام الورى، ج 1، ص 275. 3. شش فرزند پيامبر از خديجه، عبارتند از: الف) قاسم؛ او اولين فرزند پيامبر(صلى الله عليه وآله) بود و رسول خدا(صلى الله عليه وآله) به نام وى، «ابوالقاسم» كنيه گرفت.تاريخ پيامبر اسلام، ص 76. وقتى وى به دنيا آمد، بيش از هفت شب نماند و از دنيا رفتبحارالانوار، ج 22، ص 152 و 166. و بر پايه روايت ديگر، قاسم يك ساله بود كه چشم از جهان فرو بست.همان، ص 166. ب) عبداللَّه؛ وى پس از بعثت به دنيا آمد و در كودكى از دنيا رفت.همان، ص 152 . پس از وفات او، عاص بن وائل سهمى، رسول خدا(صلى الله عليه وآله) را ابتر خواند و سوره كوثر، در پاسخ وى نازل گرديد.الدرالمنثور، ج 6، ص 197. ج) زينب؛ او بزرگترين دختر پيامبر است كه بعد از قاسم، در سى سالگى رسول خدا(صلى الله عليه وآله) متولد شد و پسر خاله او، ابوالعاص (فرزند هاله) او را در عصر جاهلى به همسرى گرفت. امامه، حاصل اين پيوند است. زينب در سال هفتم هجرى، در مدينه درگذشت و در بقيع، به خاك سپرده شد.اعلام الورى، ج 1، ص 276؛ بحارالانوار، ج 22، ص 151؛ تاريخ پيامبر اسلام، ص 76. د) رقيه؛ وى پيش از اسلام با عتبه فرزند ابولهب ازدواج كرد. عتبه پس از بعثت، او را بسيار آزار داد و پس از نزول سوره «مسد»، به دستور پدر و مادرش، او را طلاق داد.الدرالمنثور، ج 6، ص 408؛ اعلام الورى، ج 1، ص 276؛ بحارالانوار، ج 22، ص152. او سپس به همسرى عثمان بن عفان درآمد و سرانجام در سال دوم هجرىو بعد از پيكار بدر، وفات يافت و در كنار بقيع دفن شد.اصول كافى، ج 1، ص 439؛ اعلام الورى، ج 1، ص 276 . ه) ام كلثوم؛ او نيز پيش از اسلام به عقد عتيبه، فرزند ديگر ابولهب درآمد و از او جدا شد و پس از درگذشت خواهرش رقيه، به همسرى عثمان درآمد و در زمان كوتاهى درگذشت و در بقيع، دفن شد.بحارالانوار، ج 22، ص 166. و) فاطمه زهرا(عليها السلام)؛ وى، كوچكترين فرزند و يگانه بازمانده پيامبر است كه به همسرى حضرت على(عليه السلام) در آمد.همان، ص 151. 4. به ادعاى برخى از دانشمندان معاصر،ر.ك: الصحيح فى سيرة النبى الاعظم(صلى الله عليه وآله)، ج 1، ص 121 - 131. برخى از فرزندان پيامبر ازحضرت خديجه، ممكن است فرزند واقعى پيامبر نباشد؛ بلكه فرزند خوانده آن حضرت بودهاند و عرب فرزند خوانده يا ربيبه را هم فرزند مىنامد. درباره زينب، رقيه و ام كلثوم، اين احتمال داده شده است كه اين دختران، دختر خواندههاى پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) بودهاند. به عنوان مثال، برخى مىگويند كه رقيه و زينب، دختران هاله، خواهر خديجه بودند و بعضى نيز مدعىاند كه رقيه و زينب، متعلق به جحش بودند و فرزند خوانده پيامبر اسلام گرديدند. اين گفته، بر خلاف نظر اكثر مورخان و دانشمندان پيشين و مشهور است.
www.porseman.org
