پرسش :

گیاه دارویی بابا آدم(Burdock) را معرفی نموده، ترکیبات شیمیایی و خواص دارویی آن را نیز بیان کنید.

پاسخ :
کلیات گیاه شناسی
بابا آدم که فیل گوش و آراقیطون نیز نامیده می شود گیاهی است علفی و دوساله که ارتفاع ساقه آن تا 1/5 متر می رسد . این گیاه به حالت وحشی در دشت ها و نواحی معتدل و مرطوب و سایه در اروپا و آسیا می روید . ساقه آن که شبیه پوست مار است پوشیده از کرکهای خشن و زبر می باشد . برگهای آن بسیار بزرگ و پهن به حالت افتاده بر روی ساقه قرار درد .
رنگ برگها در قسمت چسبیده به ساقه سبز کم رنگ و هر چه به طرف انتهای برگ نزدیک تر می شویم تیره تر می شود .
ریشه گیاه دراز شکل و مانند هویج به ضخامت انگشت دست بوده ودارای مقدار زیادی کربنات پتاسیم و نیترات پتاسیم است . پوست ریشه بابا آدم قهوه ای ، مغز آن سفید و طعم آن کمی شیرین است ولی بوی تهوع آوری دارد .
میوه آن پس از رسیدن به صورت فندقه ای با 3 یا 4 سطح و برنگ زرد حنایی ظاهر می شود .
در انتهای میوه تارهای زرد رنگی وجود دارد که در موقع عبور گوسفندان و جانوران به پشم های آنها می چسبد و موجب پخش تخم این گیاه به مناطق دیگر می شود .
بابا آدم در بعضی از نقاط ایران به حالت وحشی می روید . از ریشه این گیاه استفاده طبی به عمل می آید پس از خارج کردن ریشه بابا آدم از خاک آن را بخوبی شسته و به قطعات کوچک سه سانتیمتری تقسیم کرده و در اثر حرارت خورشید یا در کوره های مخصوصی خشک می کنند .

ترکیبات شیمیایی:
ریشه بابا آدم دارای ماده ای بنام اینولین Inulin ، روغن فرار ، تانن ، رزین ، قند ، آهن ، کلسیم و ویتامین C می باشد . دانه بابا آدم دارای روغنی است ب رنگ زرد و طعم تلخ اسید لینولئیک و اسید اولئیک است .

خواص داروئی:
از نظر طب قدیم ایران ریشه بابا آدم سرد و خشک است .
1) بهترین تصفیه کننده خون است و خون را تمیز کرده و سموم را از بدن خارج می کند .
2)جوشهای صورت و کورک را برطرف می کند .
3)ادرار آور و معرق است .
4)سیستم لنف بدن را تمیز می کند .
5)بیماریهای پوستی نظیر اگزما ، گل مژه و زخم ها را برطرف می کند .
6)تورم را از بین می برد .
7) تقویت کننده بدن است .
8)جوشانده برگهای بابا آدم را در معالجه سرگیجه و رماتیسم بکار می برند .
9)برای تنظیم قند خون و معالجه بیماری قند از جوشانده برگهای بابا آدم به مقدار سه فنجان در روز استفاده کنید
10)برای معالجه سرخک ، برگهای بابا آدم را با کمی شکر بجوشانید و به مریض بدهید .
11)جوشانده تخم بابا آدم ضد عفونی کننده است .
12)تخم بابا آدم ضد کرم معده و روده است .
13)در ناراحتی های ریوی و گلو درد از جوشانده تخم بابا آدم استفاده کنید .
14)در معالجه ذات الریه بکار می رود .
15)ریشه بابا آدم در برطرف کردن سرماخوردگی موثر است .
16)تب حاصل از بیماری مخملک را برطرف می کند.
17)در معالجه یبوست موثر است .
18)به عنوان ضد سم در هنگام نیش زدن جانوران سمی استفاده می شود.
19) برای معالجه کچلی برگ بابا آدم را دم کرده و روی پوست سر بمالید .
20)برای معالجه زخم ها و التیام جراحات ، جوشانده برگ بابا آدم را با مقدار مساوی روغن زیتون مخلوط کرده و روی زخم ها و جراحات بمالید .
21) ریشه بابا آدم علاج کم خونی و رنگ پریدگی است زیرا دارای مقدار زیادی آهن است .
22)برای معالجه رماتیسم و آرتروز مفید است .
23) نقرس را برطرف می کند .
24)در معالجه بیماریهای عفونی موثر است .
25)درد سیاتیک را آرام می کند .
26)در برطرف کردن کمر درد موثر است .
27)آب آوردن بدن را درمان می کند .
28) هضم غذا را تسریع می کند .
29)ورم کلیه را دفع می کند .
30)آنهائی که میل زیادی بخوردن شیرینی و شکر دارند اگر صبح ناشتا از دم کرده این گیاه بنوشید به زودی این عادت رفع خواهد شد .
31)کهیر را برطرف می کند.
32)ریشه بابا آدم را له کرده و یا بجوشانید و آن را روی کورک و یا اگزما بمالید تا آن را برطرف کند .
33) برای جلوگیری از ریزش مو و تقویت آن جوشانده غلیظ ریشه بابا آدم را به سر مالید .
34)برای برطرف کردن سوزش و درد گزیدگی زنبور با حشرات برگ بابا آدم را له کرده و به محل گزیدگی بمالید .
در صورت پیدا نکردن ، گیاه بابا آدم می توانید تنطور آن را از فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها خریداری کنید . مقدار مصرف تنطور آن 10-20 قطره و سه بار در روز است

طرز استفاده:
دم کرده ریشه بابا آدم : مقدار 50 گرم ریشه بابا آدم را در یک لیتر آب جوش ریخته و به مدت 20 دقیقه دم کنید .
جوشانده ریشه بابا آدم : مقدار 80 گرم ریشه بابا آدم را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید به مدت 10 دقیقه به آرامی بجوشد .
تنطور بابا آدم : این تنطور را می توان از فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها Store خریداری کنید .
دم کرده ریشه بابا آدم و شیرین بیان : 30 گرم ریشه باباآدم را با مقدار مساوی آن شیرین بیان در یک لیتر آب جوش ریخته و به مدت نیم ساعت دم کنید . این دم کرده تصفیه کننده خون است. برای این منظور از این دم کرده به مقدار سه فنجان در روز بنوشید.

نکته خیلی مهم :
ذکر مورد استعمال داروهای گیاهی تنها بر اساس وظیفه اطلاع رسانی این سایت می باشد و به هیچ عنوان به معنای تجویز یا تکذیب مورد درمانی ذکر شده نمی باشد .
irteb.com