پرسش :
کسرى بودجه ى هزینه هاى جنگى عراق در جنگ تحمیلی چگونه تأمین مىشد؟
پاسخ :
عراق در موقعیتى جنگ را به ایران تحمیل کرد که اوضاع بینالمللى و منطقهاى براى حمله عراق مساعد بود. سران عراق عنوان مىکردند که انقلاب ایران خطرى است که کشورهاى منطقه خاورمیانه را تهدید مىکند و عراق حاضر به مقابله با این خطر است؛ بنابراین کشورهاى منطقه باید از نظر مالى از عراق حمایت کنند. این کشورها که با موج اسلام خواهى مواجه بودند از خواست عراق پشتیبانى کردند و میلیاردها دلار کمک مالى در اختیار عراق قرار دادند. شش کشور حوزه خلیج فارس )عربستان، کویت، قطر، بحرین، امارات متحده عربى و عمان( که سازمان شوراى همکارى خلیج فارس را تشکیل دادند از عراق پشتیبانى نمودند. این کشورها در دوران جنگ، میلیاردها دلار کمک مالى در اختیار عراق قرار دادند و کویت و عربستان نیز علاوه بر کمکهاى مالى، میلیاردها دلار نفت براى عراق فروختند.
فرانسه بیش از میلیارد دلار تجهیزات نظامى فرانسوى به صورت عاریه در اختیار عراق گذاشت. آمریکا نیز با دادن اعتبار مالى به کمک عراق شتافت و هم زمان با آن فشار فزایندهاى را بر متحدین خود براى جلوگیرى از تأمین مالى و تسلیحاتى ایران وارد آورد. مصر و اردن نیز در مواقع حساس جنگ کمکهاى تسلیحاتى و پشتیبانى زیادى به عراق کردند. شوروى نیز هر زمانى که از سرازیر شدن جنگ افزارهاى مختلف قدرتهاى غربى به عراق آگاه مىشد، نقش حساسى را در کمک به عراق بازى مىکرد. علاوه بر آن عراق از کمک سایر کشورها همچون ایتالیا و یوگسلاوى نیز برخوردار بود.
سرلشکر وفیق السامرایى، رئیس بخش ایران در سازمان اطلاعات نظامى عراق در این باره نوشته است:
«بیش از 45 میلیارد دلار از سوى کشورهاى خلیج [فارس] به عراق داده شد که بیش از نیمى از آن را عربستان سعودى پرداخت نمود. عراق بدون در اختیار داشتن چنین پول هنگفتى، قدرت ادامه جنگ را نداشت. اگر سرازیر شدن کمکهاى مختلف به سوى عراق نبود، به طور قطع رژیم صدام حسین در سال 1982، یعنى سال شکستهاى فراگیر، سرنگون شده بود. »
طبق برآوردهاى انجام شده، از صد میلیارد دلار بدهى خارجى عراق، بخش اعظم آن مربوط به کشورهاى عضور شوراى همکارى خلیج فارس بود که عراق اصولا این را بدهى نمىدانست و معتقد بود عراق سرباز است و به نیابت از کشورهاى منطقه و حتى آمریکا جنگیده است و شوراى همکارى با همین هدف به عراق پول داده است و لذا نباید هیچ گونه منتى بر گردن عراق گذاشت . به هر صورت، کشورهاى منطقه به ویژه کشورهاى شوراى همکارى خلیج فارس نقش عمدهاى در تأمین منابع مالى جنگ افزارهاى عراق براى تداوم جنگ داشتند و بدون این کمکها، یقینا عراق قادر به ادامه جنگ نبود.
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
عراق در موقعیتى جنگ را به ایران تحمیل کرد که اوضاع بینالمللى و منطقهاى براى حمله عراق مساعد بود. سران عراق عنوان مىکردند که انقلاب ایران خطرى است که کشورهاى منطقه خاورمیانه را تهدید مىکند و عراق حاضر به مقابله با این خطر است؛ بنابراین کشورهاى منطقه باید از نظر مالى از عراق حمایت کنند. این کشورها که با موج اسلام خواهى مواجه بودند از خواست عراق پشتیبانى کردند و میلیاردها دلار کمک مالى در اختیار عراق قرار دادند. شش کشور حوزه خلیج فارس )عربستان، کویت، قطر، بحرین، امارات متحده عربى و عمان( که سازمان شوراى همکارى خلیج فارس را تشکیل دادند از عراق پشتیبانى نمودند. این کشورها در دوران جنگ، میلیاردها دلار کمک مالى در اختیار عراق قرار دادند و کویت و عربستان نیز علاوه بر کمکهاى مالى، میلیاردها دلار نفت براى عراق فروختند.
فرانسه بیش از میلیارد دلار تجهیزات نظامى فرانسوى به صورت عاریه در اختیار عراق گذاشت. آمریکا نیز با دادن اعتبار مالى به کمک عراق شتافت و هم زمان با آن فشار فزایندهاى را بر متحدین خود براى جلوگیرى از تأمین مالى و تسلیحاتى ایران وارد آورد. مصر و اردن نیز در مواقع حساس جنگ کمکهاى تسلیحاتى و پشتیبانى زیادى به عراق کردند. شوروى نیز هر زمانى که از سرازیر شدن جنگ افزارهاى مختلف قدرتهاى غربى به عراق آگاه مىشد، نقش حساسى را در کمک به عراق بازى مىکرد. علاوه بر آن عراق از کمک سایر کشورها همچون ایتالیا و یوگسلاوى نیز برخوردار بود.
سرلشکر وفیق السامرایى، رئیس بخش ایران در سازمان اطلاعات نظامى عراق در این باره نوشته است:
«بیش از 45 میلیارد دلار از سوى کشورهاى خلیج [فارس] به عراق داده شد که بیش از نیمى از آن را عربستان سعودى پرداخت نمود. عراق بدون در اختیار داشتن چنین پول هنگفتى، قدرت ادامه جنگ را نداشت. اگر سرازیر شدن کمکهاى مختلف به سوى عراق نبود، به طور قطع رژیم صدام حسین در سال 1982، یعنى سال شکستهاى فراگیر، سرنگون شده بود. »
طبق برآوردهاى انجام شده، از صد میلیارد دلار بدهى خارجى عراق، بخش اعظم آن مربوط به کشورهاى عضور شوراى همکارى خلیج فارس بود که عراق اصولا این را بدهى نمىدانست و معتقد بود عراق سرباز است و به نیابت از کشورهاى منطقه و حتى آمریکا جنگیده است و شوراى همکارى با همین هدف به عراق پول داده است و لذا نباید هیچ گونه منتى بر گردن عراق گذاشت . به هر صورت، کشورهاى منطقه به ویژه کشورهاى شوراى همکارى خلیج فارس نقش عمدهاى در تأمین منابع مالى جنگ افزارهاى عراق براى تداوم جنگ داشتند و بدون این کمکها، یقینا عراق قادر به ادامه جنگ نبود.
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
