پرسش :

شعارهاى جنگ تحمیلی را چه گروه ‏ها و یا سازمان‏ هایى مطرح مى‏کردند و هدف از آنها چه بود؟

پاسخ :
شعارهاى زمان جنگ را ستاد و یا نهاد خاصى تولید نمى‏کرد بلکه اغلب فى البداهه به وسیله فردى یا رزمنده‏اى در میان جمع و با توجه به مقتضیات خاص زمان و مکان - مثل قبل از عملیات یا حین عملیات و یا بعد از پیروزى - سر داده مى‏شد و از قضا جاودانه مى‏شد. لذا اغلب شعارهاى آن دوران را، افرادى از بین خود مردم که داراى نیازهاى مشترک و با هم بودند، پدید مى‏آوردند، یا لااقل جامعه با میل و طیب خاطر و شعور و بلوغ آنها را تکرار مى‏کرد. لذا معمولا شعار تنها وسیله‏ى تبلیغى و رسانه گروهى و همگانى است که مردم به واسطه‏ى آن حرفشان را مى‏توانند به کرسى بنشانند.
به رغم اینکه بسیارى از شعارهاى جنگ فى البداهه و مردمى بود، اما سخنان امام خمینى (رحمت الله علیه) در طول جنگ نیز اساس و شالوده‏ى خیلى از شعارها مى‏گردید و چون استراتژى نظام از زبان امام خمینى (رحمت الله علیه) صادر مى‏شد و هدایت انقلاب به دست ایشان بود، لذا بسیارى از صحبت‏هاى حضرت امام تبدیل به شعارهاى همگانى مى‏شد و سپس نهادهاى تبلیغى دست‏اندر کار در تمامى جبهه‏ها، آن شعار را تیتر کرده و بر پیشانى‏بندها یا بازوبندها مى‏نوشتند و آن را انتشار مى‏دادند. برخى از شعارها نیز برخاسته از متون دینى، آیات قرآن، احادیث و روایات و نظایر آن بود که بیانگر هویت مذهبى رزمندگان ایرانى بود. چرا که شعار یعنى علامت و نشان، و نیروهاى نظامى خودى با تمسک به این شعارها، خود از غیر خودى و دشمنان متمایز مى‏ساختند. بنابراین بسیارى از شعارها، در نطفه‏ى اولیه، خودجوش بود، اما بعدا چون مورد پسند همگان واقع مى‏شد، با تمایل بسیار آن را پذیرفته و تکرار مى‏کردند و نهادهاى تبلیغى و متولیان امور فرهنگى در جبهه‏ها و پشت جبهه‏ها، آن را عمومیت مى‏دادند و بدین ترتیب شعارها فراگیر مى‏شد.
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ