پرسش :
موسیقى در دوران جنگ تحمیلی چقدر رشد کرد و بیشتر حاوى چه مضمون هایى بود؟
پاسخ :
موسیقى در دوران جنگ را مىتوان به سه گروه تقسیم نمود.
گروه نخست: موسیقى بدون کلام و به خصوص «مارش» هاى نظامى است. مارش نظامى داراى آهنگى پر طنین با تمهاى حماسى است که براى تهییج سربازان به کار مىرود. مبناى این نوع موسیقى را مىتوان ریتمهایى دانست که براى اعلام دستورهاى مختلف به واحدهاى پیاده و سواره نظام در حین نبرد، صادر مىشد. در دفاع مقدس، این قسم از موسیقى (مارش نظامى) بسیار استفاده مىشد. مهمترین آنها، مارش اعلام عملیاتها بود که در طول هشت سال جنگ تحمیلى، از رادیو و تلویزیون پخش مىشد.
گروه دوم: موسیقى با کلام را شامل مىشود . این نوع موسیقى در ابتداى جنگ، در امتداد سرودهاى دوران انقلاب اسلامى و غالبا با همان سبک و سیاق تولید مىشد؛ اما به تدریج فرم موسیقیایى آن منسجمتر و محکمتر شد و از خوانندگان حرفهاى به همراه گروه همخوانان (کر) استفاده شد. از سرودها و آهنگهاى حماسى این دسته، مىتوان به سرودهایى به خوانندگى رشید وطن دوست و اسفندیار قرهباغى اشاره کرد. مضمون و محتواى کلامى این نوع موسیقى، اشعار مذهبى و ملى بود که براى تقویت روحیهى مردم و رزمندگان، به ویژه تشویق مردم به استقامت و جهاد مقدس تنظیم مىشد.
گروه سوم: نوحهها و موسیقى حماسى - مذهبى است. این نوع موسیقى گر چه در ظاهر کمتر شاخصههاى موسیقى را داراست، اما مهمترین، گستردهترین و تأثیرگذارترین نوع موسیقى در دوران جنگ بود که به خصوص در جبهههاى نبرد، رواج و محبوبیت بسیار داشت. این نوع موسیقى در واقع کلام آهنگینى بود که بدون هیچ نوع سازى تنظیم مىگشت و گاهى با سازهایى که در عزادارى ماه محرم به کار مىرود، همراه مىشد. مبنا و اساس این نوع موسیقى(حماسى – مذهبى)، نوحههاى عزادارى سالار شهیدان (علیه السلام) بود که به دلیل ریشهدار بودن در فرهنگ مردم ایران، به مؤثرترین و گستردهترین نوع موسیقى دوران جنگ تبدیل شد. شاخصترین نوحهخوانان در طول دفاع مقدس، رزمندگانى همچون صادق آهنگران، کویتىپور و ... هستند که نقش مهمى در قوام و شکلگیرى این نوع موسیقى حماسى داشتند و در اشعار ایشان، موتیفها و تمهاى موسیقى عزادارى بومى )مناطق جنوبى ایران( کاملا آشکار است.
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
موسیقى در دوران جنگ را مىتوان به سه گروه تقسیم نمود.
گروه نخست: موسیقى بدون کلام و به خصوص «مارش» هاى نظامى است. مارش نظامى داراى آهنگى پر طنین با تمهاى حماسى است که براى تهییج سربازان به کار مىرود. مبناى این نوع موسیقى را مىتوان ریتمهایى دانست که براى اعلام دستورهاى مختلف به واحدهاى پیاده و سواره نظام در حین نبرد، صادر مىشد. در دفاع مقدس، این قسم از موسیقى (مارش نظامى) بسیار استفاده مىشد. مهمترین آنها، مارش اعلام عملیاتها بود که در طول هشت سال جنگ تحمیلى، از رادیو و تلویزیون پخش مىشد.
گروه دوم: موسیقى با کلام را شامل مىشود . این نوع موسیقى در ابتداى جنگ، در امتداد سرودهاى دوران انقلاب اسلامى و غالبا با همان سبک و سیاق تولید مىشد؛ اما به تدریج فرم موسیقیایى آن منسجمتر و محکمتر شد و از خوانندگان حرفهاى به همراه گروه همخوانان (کر) استفاده شد. از سرودها و آهنگهاى حماسى این دسته، مىتوان به سرودهایى به خوانندگى رشید وطن دوست و اسفندیار قرهباغى اشاره کرد. مضمون و محتواى کلامى این نوع موسیقى، اشعار مذهبى و ملى بود که براى تقویت روحیهى مردم و رزمندگان، به ویژه تشویق مردم به استقامت و جهاد مقدس تنظیم مىشد.
گروه سوم: نوحهها و موسیقى حماسى - مذهبى است. این نوع موسیقى گر چه در ظاهر کمتر شاخصههاى موسیقى را داراست، اما مهمترین، گستردهترین و تأثیرگذارترین نوع موسیقى در دوران جنگ بود که به خصوص در جبهههاى نبرد، رواج و محبوبیت بسیار داشت. این نوع موسیقى در واقع کلام آهنگینى بود که بدون هیچ نوع سازى تنظیم مىگشت و گاهى با سازهایى که در عزادارى ماه محرم به کار مىرود، همراه مىشد. مبنا و اساس این نوع موسیقى(حماسى – مذهبى)، نوحههاى عزادارى سالار شهیدان (علیه السلام) بود که به دلیل ریشهدار بودن در فرهنگ مردم ایران، به مؤثرترین و گستردهترین نوع موسیقى دوران جنگ تبدیل شد. شاخصترین نوحهخوانان در طول دفاع مقدس، رزمندگانى همچون صادق آهنگران، کویتىپور و ... هستند که نقش مهمى در قوام و شکلگیرى این نوع موسیقى حماسى داشتند و در اشعار ایشان، موتیفها و تمهاى موسیقى عزادارى بومى )مناطق جنوبى ایران( کاملا آشکار است.
منبع: جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
