پرسش :

ﺑﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ در آوردن ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎى ﺷﺨﺼﻰ در آن و ﺛﺒﺖ آن ﺑﻌﻨﻮان ﻣﻠﻚ ﺑﻪ ﻧﺎم اﺷﺨﺎص ﭼﻪ ﺣﻜﻤﻰ دارد؟ و آﻳﺎ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن وﻗﻒ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻰﺷﻮد؟ و آﻳﺎ ﺗﺼﺮفﺷﺨﺼﻰ در آن ﻏﺼﺐ اﺳﺖ؟ و آﻳﺎ ﺗﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در آن ﺑﺎﻳﺪ اﺟﺮتاﻟﻤﺜﻞ ﺗﺼﺮﻓﺎت ﺧﻮد را ﺑﭙﺮدازﻧﺪ؟ و ﺑﺮ ﻓﺮض ﺿﻤﺎن اﺟﺮتاﻟﻤﺜﻞ، آن اﻣﻮال در ﭼﻪ ﻣﻮردى ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ؟ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در آن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﭼﻪ ﺣﻜﻤﻰ دارﻧﺪ؟

پاسخ :
پاسخ از حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی:
ﻣﺠﺮد ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﻨﺪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ، ﺣﺠﺖ ﺷﺮﻋﻰ ﺑﺮ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ و ﻳﺎ دﻟﻴﻞ ﺑﺮ ﻏﺼﺐ ﻛﺮدن آن ﻧﻴﺴﺖ، ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ دﻓﻦ اﻣﻮات درﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻫﻢ ﺣﺠﺖ ﺷﺮﻋﻰ ﺑﺮ وﻗﻒ ﺑﻮدن آن ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ اﮔﺮ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن از ﻧﻈﺮ ﻋﺮف از ﺗﻮاﺑﻊ ﺷﻬﺮ ﺑﺮاى اﺳﺘﻔﺎده اﻫﺎﻟﻰ ﺟﻬﺖ دﻓﻦ اﻣﻮات و ﻏﻴﺮه ﺷﻤﺮده ﺷﻮد و ﻳﺎ دﻟﻴﻞ ﺷﺮﻋﻰ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاى دﻓﻦ اﻣﻮات ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن وﻗﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺗﺼﺮﻓﺎت ﺷﺨﺼﻰ ﻛﻪ ﻣﺘﺼﺮﻓﻴﻦ ﻓﻌﻠﻰ در آن ﺑﺮاى ﺧﻮدﺷﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﻰدﻫﻨﺪ ﻏﺼﺐ و ﺣﺮام اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ از زﻣﻴﻦ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن رﻓﻊ ﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻫﺮ ﭼﻴﺰى ﻛﻪ در آن اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﻧﺪ ﺧﺮاب ﻧﻤﻮده و آن را ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻗﺒﻠﻰاش ﺑﺮﮔﺮداﻧﻨﺪ، وﻟﻰ ﺿﻤﺎن اﺟﺮتاﻟﻤﺜﻞ ﺗﺼﺮﻓﺎت ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻴﺴﺖ.
منبع: اﺳﺘﻔﺘﺎﺋﺎت ﺑﺎب وﻗﻒ، ﺣﻀﺮت آﻳﺖ الله اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪای ﻣﺪﻇﻠﻪ اﻟﻌﺎﻟﻲ، ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺳﺎزﻣﺎن اوﻗﺎف، مهر1390.