پرسش :

در ﻣﺠﺎورت روﺳﺘﺎ ﻗﻄﻌﻪ زﻣﻴﻨﻲ اﺳﺖ ﻧﺴﺒﺘﺎ وﺳﻴﻊ ﻛﻪ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح اﻫﻞ ﻣﺤﻞ ﺧﺮﻣﻦ ﮔﺎه ﺑﻮده و رﻓﺖ و آﻣﺪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ، ﻃﺒﻖ اﻇﻬﺎرات ﺑﺰرﮔﺎن اﻫﻞ روﺳﺘﺎ ﺣﺪود ﺳﻲ ﺳﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ ازاﻳﻦ زﻣﻴﻦ ﻳﺎد ﺷﺪه ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ اﻣﺎﻛﻦ ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ اﻋﻢ از ﺷﺨﺼﻲ و ﻋﻤﻮﻣﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺪرﺳﻪ، ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻌﺎوﻧﻲ در ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اﺧﻴﺮ ﻧﺎﻧﻮاﺋﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺮﻛﺰی ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن در وﺳﻂ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺿﻤﻨﺎ در ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻳﺎد ﺷﺪه ﻃﺒﻖ اﻇﻬﺎرات اﻓﺮاد ﻣﺴﻦ و ﻗﺪﻳﻤﻲ در ﻗﺮن اﺧﻴﺮ ﺣﺪاﻗﻞ از ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺟﻨﺎزه ای دﻓﻦ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻳﺎد ﺷﺪه و ﺿﺮورﺗﻬﺎی ﭘﻴﺶ آﻣﺪه، اﺳﺘﺪﻋﺎ دارد ﻧﻈﺮ ﺷﺮﻳﻒ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﺮدم در ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺎﻧﻮاﺋﻲ ﺑﺮای ﭘﺨﺖ و ﺧﺮﻳﺪ ﻧﺎن و رﻓﺖ آﻣﺪ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ و ﻣﻨﺎزل ﺷﺨﺼﻲ و ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻌﺎوﻧﻲ و ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪن در ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻣﺎﻛﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻮدن از ﺗﺮدد از روی ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن و ﻗﺒﻮر ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻣﺸﺮوﺣﺎ ﺑﻴﺎن ﻓﺮﻣﻮده ﺗﺎ وﻇﻴﻔﻪ اﻫﻞ ﻣﺤﻞ اﻋﻢ از ﻣﺎﻟﻜﻴﻦ و ﺷﺎﻏﻠﻴﻦ و ﺳﺎﻳﺮ اﻓﺮاد روﺷﻦ ﮔﺮدد.

پاسخ :
پاسخ از حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی:
زﻣﻴﻦ اﮔﺮ وﻗﻒ ﺑﺮای دﻓﻦ اﻣﻮات ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻳﺎ از ﻣﺮاﻓﻖ ﻋﻤﻮﻣﻲ روﺳﺘﺎ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻫﺎﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ، اﺳﺘﻤﻼک و ﺗﺼﺮف آن و اﺣﺪاث ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در آن ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ.
منبع: اﺳﺘﻔﺘﺎﺋﺎت ﺑﺎب وﻗﻒ، ﺣﻀﺮت آﻳﺖ الله اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪای ﻣﺪﻇﻠﻪ اﻟﻌﺎﻟﻲ، ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺳﺎزﻣﺎن اوﻗﺎف، مهر1390.