پرسش :

تقلید در اصول جایز نیست ولی در فروع باید تقلید کرد . یک بچه ی ده ساله چطور می تواند این اصول را برای خودش ثابت کند و دچار شک هم نشود ؟

پاسخ :
انتظاری که از یک استاد دانشگاه هست با انتظاری که از یک دختر ده ساله است یکی نیست . خدا فطرت را قرار داده است . بلوغ عقلی هم در کنار بلوغ جسمی مهم است . اگر کسی در یک سن خاص به بلوغ عقلی رسید و فهمید که عبث خلق نشده است و آفریننده ای دارد و بتواند با ساده ترین دلیل ها آنرا ثابت کند حتی اگر نتواند استدلال بیاورد ولی خودش به باور برسد ، برای او علمی است . بعد که به مراحل بالاتر می رسد می تواند برهان صدیقین هم برای آن بیاورد. اگر انسانی در جایی باشد که هیچ انسانی در کنار او نباشد ، وقتی انسان به بلوغ می رسد عقل انسان به او حکم می کند که او آفریننده ای دارد حتی اگر هیچ مربی نداشته باشد . این فطری و عقلی نیست . دلیل آوردن این طور نیست که همان دلیلی که علامه طباطبایی برای اثبات خدا می آورد من هم همان دلایل را بیاورم . دلایل هر کس در سطح خودش است.
از نظر عقلی محال است که ما در اصول عقلی تقلید بکنیم . زیرا وقتی شما می خواهید تقلید بکنید ابتدا باید پشتوانه ای داشته باشید. یعنی تقلید شما حجت باشد . فرض این است که شما هنوز خدایی را نپذیرفته اید . بقول فلاسفه دور پیش می آید یعنی شما از نقطه ای شروع می کنید که این نقطه باید نقطه ی پایان باشد نه نقطه ی شروع . باید قدم اول را از جایی بردارید که نیاز به پشتوانه ای نداشته باشد که او را از بیرون حجت بکند . شما در اصول دین قدم اول را از عقل برمی دارید که حجیت عقل ذاتی است . در عقل از احکام ریز حجیت نمی گیرد . نقش عقل جزو ابزارهای استنباط است یعنی اینکه احکام را کشف می کند ولی عقل از فلسفه ی احکام سر در نمی آورد . اینکه چرا نماز صبح دو رکعت است عقل جایگاهی ندارد ولی در ابزارهای کشف حکم ، نقش دارد. در اصول دین نقش عقل خیلی پررنگ تر است . زیرا شما از متد عقلانی استفاده می کنید . وقتی شما می خواهید به صفات خدا پی ببرید ، ابزار شما عقل است .