پرسش :
منظور از ملاقات با پروردگار و یا لقاءاللّه در آیات قرآن چیست؟
پاسخ :
تعبیر به لقاءاللّه در قرآن مجید آمده است و چه بسا به معنى حضور در صحنه قیامت و مشاهده آثار عظمت و قدرت خدا میباشد. چنان که در قرآن مجید میخوانیم:
«الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَیْهِ راجِعُونَ»1.
بدیهى است منظور از لقاء و ملاقات خداوند ملاقات حسى، مانند ملاقات افراد بشر با یکدیگر نیست، چه اینکه خداوند نه جسم است و نه رنگ و مکان دارد که با چشم ظاهر دیده شود، بلکه منظور یا مشاهده آثار قدرت او در صحنه قیامت و پاداش ها و کیفرها و نعمتها و عذاب هاى او است، چنان که گروهى از مفسران گفته اند. یا به معنى یک نوع شهود باطنى و قلبى است، زیرا انسان گاه به جایى میرسد که گویى خدا را با چشم دل در برابر خود مشاهده میکند، به طورى که هیچ گونه شک و تردیدى براى او باقى نمیماند.
این حالت ممکن است بر اثر پاکى و تقوا و عبادت و تهذیب نفس در این دنیا براى گروهى پیدا شود، چنان که در نهج البلاغه میخوانیم: یکى از یاران امام على علیه السلام به نام ذعلب یمانى از امام علیه السلام پرسید «هل رایت ربک»: آیا خداى خود را دیده اى؟!
امام علیه السلام فرمود: «اَفاعبد ما لا ارى؟!»؛ آیا خدایى را که نبینم پرستش کنم؟! و هنگامى که او توضیح بیشتر خواست امام اضافه کرد: «لا تدرکه العیون بمشاهدة العیان و لکن تدرکه القلوب بحقائق الایمان».
چشم هاى ظاهر هرگز او را مشاهده نکنند، بلکه قلب ها به وسیله نور ایمان او را درک مینمایند.2
آثار عظمت و قدرت خدا در آنجا آن چنان آشکار است که براى هر کوردلى هم نمایان است. در آیه دیگر میخوانیم:
«فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً»3؛
«پس هر کس به لقاى پروردگارش امید دارد باید کارى شایسته انجام دهد».
لقاى پروردگار، که همان مشاهده باطنى ذات پاک او با چشم دل و بصیرت درون است، گرچه در این دنیا هم براى مونان راستین امکان پذیر است اما از آنجا که این مسئله در قیامت به خاطر مشاهده آثار بیشتر و روشن تر و صریح تر جنبه همگانى و عمومى پیدا میکند، این تعبیر در لسان قرآن معمولاً در مورد روز قیامت به کار رفته است.
پی نوشت:
1. بقره 2، آیه 46.
2. نهج البلاغه، عبده، خطبه 177.
3. کهف 18، آیه 110.
منبع: www.porseman.org
تعبیر به لقاءاللّه در قرآن مجید آمده است و چه بسا به معنى حضور در صحنه قیامت و مشاهده آثار عظمت و قدرت خدا میباشد. چنان که در قرآن مجید میخوانیم:
«الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَیْهِ راجِعُونَ»1.
بدیهى است منظور از لقاء و ملاقات خداوند ملاقات حسى، مانند ملاقات افراد بشر با یکدیگر نیست، چه اینکه خداوند نه جسم است و نه رنگ و مکان دارد که با چشم ظاهر دیده شود، بلکه منظور یا مشاهده آثار قدرت او در صحنه قیامت و پاداش ها و کیفرها و نعمتها و عذاب هاى او است، چنان که گروهى از مفسران گفته اند. یا به معنى یک نوع شهود باطنى و قلبى است، زیرا انسان گاه به جایى میرسد که گویى خدا را با چشم دل در برابر خود مشاهده میکند، به طورى که هیچ گونه شک و تردیدى براى او باقى نمیماند.
این حالت ممکن است بر اثر پاکى و تقوا و عبادت و تهذیب نفس در این دنیا براى گروهى پیدا شود، چنان که در نهج البلاغه میخوانیم: یکى از یاران امام على علیه السلام به نام ذعلب یمانى از امام علیه السلام پرسید «هل رایت ربک»: آیا خداى خود را دیده اى؟!
امام علیه السلام فرمود: «اَفاعبد ما لا ارى؟!»؛ آیا خدایى را که نبینم پرستش کنم؟! و هنگامى که او توضیح بیشتر خواست امام اضافه کرد: «لا تدرکه العیون بمشاهدة العیان و لکن تدرکه القلوب بحقائق الایمان».
چشم هاى ظاهر هرگز او را مشاهده نکنند، بلکه قلب ها به وسیله نور ایمان او را درک مینمایند.2
آثار عظمت و قدرت خدا در آنجا آن چنان آشکار است که براى هر کوردلى هم نمایان است. در آیه دیگر میخوانیم:
«فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً»3؛
«پس هر کس به لقاى پروردگارش امید دارد باید کارى شایسته انجام دهد».
لقاى پروردگار، که همان مشاهده باطنى ذات پاک او با چشم دل و بصیرت درون است، گرچه در این دنیا هم براى مونان راستین امکان پذیر است اما از آنجا که این مسئله در قیامت به خاطر مشاهده آثار بیشتر و روشن تر و صریح تر جنبه همگانى و عمومى پیدا میکند، این تعبیر در لسان قرآن معمولاً در مورد روز قیامت به کار رفته است.
پی نوشت:
1. بقره 2، آیه 46.
2. نهج البلاغه، عبده، خطبه 177.
3. کهف 18، آیه 110.
منبع: www.porseman.org
