طب سنتی و درمان بیمارهای پوستی

 خون سالم بهترین دلیل برای شفافیت پوست می باشد.
 

چکیده : طب سنتی درباره بسیاری از مشکلات راه حل هایی را ارائه داده است " از لکه های قهوه ای روی پوست گرفته تا درمان بیماری هایی مانند پسوریازیس...

تعداد کلمات 1696 / تخمین زمان مطالعه 8 دقیقه

بر اساس مکاتب طب سنتی ایرانی، درمان بیماری پوستی به سبب جنس عصبی پوست سخت و متراکم بودن آن باید به آرامی صورت بگیرد. زیرا دفع ماده بیماری‌زا از پوست به زمان نیاز دارد و نباید توقع درمان برق‌آسای اختلالات پوستی را از طریق طبیعت درمانی و طب سنتی داشت. از طرف دیگر پوست از دیدگاه حکما یک اندام دفعی به حساب می‌آید و در نتیجه بدن می‌تواند مقداری از مواد دفعی خود را از این طریق دفع نماید.
این مطلب نکته مهمی است، چرا که در بسیاری از بیماری‌های داخلی مثل بیماری‌های دستگاه گوارش، کبد، کلیه و مجاری ادراری و تناسلی، طبیعت هوشمند بدن وارد عمل می‌شود و مواد زائد حاصل از آن‌ها را به پوست منتقل می‌کند. بدین ترتیب از بیمار شدن آن عضو داخلی که نقش مهم‌تری نسبت به پوست در حیات فرد دارد، جلوگیری می‌نماید. پس در درمان اختلالات پوستی باید ابتدا بیماری‌های اعضاء داخلی را درمان نموده سپس سراغ درمان پوست برویم.
قدم بعدی در درمان اختلالات پوستی و تغییرات رنگدانه‌ای آن بعد از درمان بیماری‌های داخلی تقویت عضو رئیسه و اصلی بدن یعنی کبد می‌باشد که نقش اساسی در تولید اخلاط اربعه سالم در بدن را دارا است. یکی از میوه‌های موثر در تقویت کبد به ویژه در شرایطی که حرارت در بدن و کبد وجود دارد، میوه انار است.
انار شیرین با طبع سرد و تر مایل به اعتدال همراه با قوت قابضه می‌باشد، که نقش بسیار مهمی در تصفیه کبد و تقویت آن داشته و نیز در درمان انواع مختلف ضعف کبد کاربرد دارد. این میوه الهی مقوی طحال بوده و موجب نیکو نمودن رنگ رخسار می‌شود ایجاد خوش‌رنگی و شادابی پوست می‌کند. پس به نظر می‌رسد که یکی از اقدامات اولیه جهت داشتن پوستی زیبا، خوش‌رنگ و با طراوت می‌تواند استفاده از انار به صورت مرتب در زمانی که در فصل خود، این میوه در بازار وجود دارد، باشد.
 

نظرطب سنتی این است که خشکی پوست در میان افرادی با مزاج‌های «گرم و خشک» و «سرد و خشک» شایع‌تر است. غلبه سردی و خشکی در این افراد باعث خشکی بیشتر پوست و در نتیجه، خارش خواهد شد. ضمن اینکه مصرف خوراکی‌هایی با مزاج‌های گرم و خشک و سرد و خشک هم می‌تواند خشکی و خارش پوست را تشدید کند.
معمولا مرکز تنظیم خشکی‌ها در بدن، کبد است. یعنی خشکی پوست و خارش‌های آن در اغلب موارد با افزایش رطوبت کبد از بین می‌رود یا تا حد زیادی تخفیف پیدا می‌کند.
برای افزایش رطوبت کبد و درمان خارش، دو روش مصرف دارو و اعمال یداوی در طب سنتی وجود دارد. اعمال یداوی شامل ماساژها و حجامت می‌شوند.
عرق کاسنی یا عرق شاه‌تره حرارت کبد را پایین بیاورند و تاحد زیادی جلوی خارش‌های پوستی و خشکی آن را بگیرند. مصرف این دو عرق در افرادی با مزاج گرم و خشک، می‌تواند به سرعت رطوبت کبد را افزایش دهد اما افرادی که مزاج سرد و خشک دارند هم می‌توانند از عرق کاسنی و شاه‌تره برای رفع خارش‌های خود استفاده کنند اما در کنار آن‌ها باید خوراکی‌های دیگری مانند روغن زیتون و عسل هم بخورند.
نکته دیگر درباره اصول پیشگیری یا درمان‌های موضعی برای رفع خشکی و خارش پوست در طب سنتی است. برای این منظور می‌توان نقاطی از بدن را که دچار خارش است یا پوستش خشک می‌شود، با انواع روغن‌های موضعی مانند روغن زیتون، بادام شیرین یا گل بنفشه ماساژ داد. این روغن‌های موضعی باعث افزایش رطوبت در سطح پوست می‌شوند و استفاده از آن‌ها برای همه گروه‌های سنی مناسب است. اگر دقت کرده باشید، در بیشتر مرطوب‌کننده‌های صنعتی هم از روغن بادام شیرین استفاده می‌شود و دلیل آن، همان افزایش رطوبت و کاهش خارش‌ ناشی از خشک شدن پوست بدن است.
 

از عبارت زیبایی برای تعابیر گوناگونی استفاده میشود. بعضی اوقات زیبایی به یک بخش جزئی از یک مجموعه اطلاق می‌‌گردد مانند اینکه بگوییم فلانی بینی زیبایی دارد و یا اینکه بگوییم فلانی پوست زیبایی دارد و بعضی اوقات به زیبایی دیدی کلی می‌‌بخشیم و برای مثال می‌‌گوییم فلانی فردی زیباست و این در حقیقت یعنی اینکه تمام اجزا فرد از نظر ما ترکیبی را بوجود آورده ‌اند که زیبا به نظر می‌‌رسد. باید توجه گردد که برای بدست آوردن یک زیبایی کلی باید قسمتهای ترکیب را تک تک مورد بررسی قرار داد و در برای اصلاح و زیباسازی آنها اقدام نمود تا در آخر به یک ترکیب زیبا برسیم. آنچه که از دیدگاه طب سنتی قابل هدایت به سمت سالم و زیبا شدن می‌‌باشد سه جز اساسی مهم ترکیب یعنی پوست، وزن ( تناسب اندام) و سلامت و حفظ مو می‌‌باشد. که تقریبا فردی که دارای این سه گزینه مطلوب باشد طبیعتاً فرد زیبایی نامیده خواهد شد"
 

دیده می‌‌شود که افرادی که دارای اعتیاد به انواع مواد مخدر می‌‌باشند دارای پوست شفافی نمی‌‌باشند. زیرا نخستین گام در شفاف سازی پوست پاکسازی خون می‌‌باشد و همچنین توجه به خلط صفرا در بدن می‌‌باشد. باید به این نکته توجه شود که پاکسازی بدن از صفرای زاید می‌‌تواند به شادابی و طراوت پوست و همچنین کم شدن زردی پوست نیز کمک مینماید. ما می‌‌بایست به عنوان درمانگر برای پاکسازی صفرا از سه بعد کنترل تولید صفرا، دفع صفرای زاید و درمان توازن تولید و دفع به قضیه نگاه کنیم. برای کنترل تولید صفرا، پرهیز از خوردن غذاها و مواد خوراکی مانند غذاهایی با ادویه زیاد، انواع سس‌ها، مواد غذایی سرخ کردنی، شکلات و غذاهای فست فود و حاضری از جمله آسان ترین و کاربردی‌ترین شیوه‌ها برای کنترل صفرا و بهبود علائم آلرژی است که امروزه این شیوه‌ها توسط بسیاری از درمانگران طب مدرن نیز برای پیشگیری از عود کردن آلرژی‌ها و کنترل حساسیت به بیماران توصیه می‌‌شود.

معمولا در فصل پاییز و زمستان بسیاری از افراد دچار خشکی پوست میشوند. طب سنتی معتقد است بسیاری از انواع خشکی پوست با تغییر رژیم غذایی برطرف میشود؛ مثلا:
مصرف مواد غذایی آبکی به خصوص آبمیوه هایی مثل آب هویچ و آب سیب و میوه و سبزی های آبدار مثل کاهو و خیار اگر متناسب با فصل مصرف شوند، میتوانند تا حدود زیادی به رفع خشکی پوست کمک کنند. مصرف غذاهای ساده ای مثل شیر برنج نیز میتواند به پوست رطوبت کافی برساند و در رفع خشکی کمک کننده باشد.
در میان داروهای مالیدنی و موضعی، روغن بادام شیرین یا روغن گل بنفشه نیز موثر است.
 

این تیرگی در ناحیه اطراف چشم یا در کمر و بین کتف ها دیده میشود و ناشی از افزایش سودا در بدن است. اگر درمان چنین مشکلی را از متخصصان طب سنتی بخواهید، آنها معمولا به شما راه حل های ساده ای ارائه میکنند؛ مثلا:
یکی از مواد ساده ای که به رفع مشکل کمک میکند، آب پنیر طبی است. برای تهیه آب پنیر طبی شیر را حرارت دهید تا جوش آید. بعد مقداری آب لیمو یا سرکه طبیعی به آن اضافه کنید تاشیر ببرد. در این حالت بخشی از شیر منعقد و سخت می شود و بخشی آبکی میماند. به محض اینکه این اتفاق افتاد، زیر شعله را خاموش کنید و اجازه دهید یک ساعت استراحت کند. مایع به دست آمده آب پنیر طبی است که نوشیدن مقداری از آن در رفع لک ها و کک و مک بسیار موثر است و باعث شادابی و نشاط پوست میشود و تا حدی به رفع خشکی پوست کمک میکند. آب پنیر طبی از درمان های اصلی بیماری هایی مثل اگزما یا پسوریازیس نیز است.
 

طب سنتی معتقد است که خارش ناشی از افزایش گرمی در بدن و به ویژه در کبد است و توصیه هایش برای رفع این مشکل عبارت است از:
افراد مبتلا به خارش بهتر است ادویه، سیر، خرما و گردو را در غذاهایشان استفاده نکنند و از غذاهای خنک مثل جو به صورت سوپ جو بیشتر بهره ببرند.
ماء الشعیر طبی در رفع جوش و خارش و کهیر تا حد زیادی مؤثر است"اگر با خوردن سردی ها دچار مشکلات معده می شوید، می توانید به این مایع عسل اضافه کنید.
خاکشیر معمولا در هر خانه ای یافت میشود. خاکشیر رطوبت زیادی دارد و در رفع حساسیت، آلرژی و خارش بسیار مفید است. افراد مبتلا به یبوست معمولا دچار مشکلات پوستی فراوانی هستند. مصرف خاکشیر با آب جوش تا حد زیادی این مشکل را حل میکند.
سرکه سیب طبیعتی سرد دارد و از خواص آن رفع انسداد و گرفتگی های مجاری ریز کبدی است و برای درمان انواع جوش و حساسیت های پوستی به صورت خوراکی مؤثر است.
 

آکنه نیز به دنبال حرارت کبد ایجاد میشود و مصرف خاکشیر، عرق کاسنی، شاه تره، شربت سکنجبین و جوش شیرین برای درمان برخی از انواع آکنه بسیار مؤثر است.
 

در صورتی که ساعت های متمادی زیر نور آفتاب هستید، برای پیشگیری از آفتاب سوختگی می توانید از روغن بنفشه استفاده کنید اما اگر کار از کار گذشته و دچار آفتاب سوختگی شده اید، طب سنتی به شما پیشنهاد میکند که:
اسفرزه را داخل آب سرد بریزید و بعد از آنکه لعاب انداخت، آن را روی پوست بزنید. لعاب گل ختمی نیز برای این منظور مؤثر است؛ گل ختمی را داخل آب جوش بیندازید و بعد از چند دقیقه لعاب آن را روی پوست بمالید.
 

در لحظات اولیه، زدن سرکه یا آبلیمو یا کمپرس آب سرد میتواند کمک کننده باشد. پانسمان با عسل نیز به درمان سریع تر کمک میکند.
 

در طب سنتی، اعتقاد بر این است که عسل خاصیت درمانی دارد و در چنین مواردی قابل استفاده است. حتی زخم هایی که به سادگی ترمیم نمیشوند مثل زخم بستر یا زخم پا در افراد مبتلا به دیابت را نیز میتوان تا حدودی با عسل درمان کرد ولی این کار حتما باید زیر نظر پزشک متخصص طب سنتی انجام شود زیرا ممکن است درمان های دیگری نیز علاوه بر پانسمان با عسل نیاز باشد.  
 
منبع : برگرفته از مباحث دکتر سید سعید اسماعیلی/ متخصص طب سنتی، مدرس دانشگاه