اهمیت تربیت جنسی در کودکان

توجه والدین به تربیت غریزه جنسی در ایام کودکی، می‌تواند در حلّ بسیاری از مسائل اخلاقی راه‌گشا باشد.
 

چکیده :  نیاز جنسی از جمله نیازهای آیندۀ کودک است که از ابتدا فعال نیست؛ بلکه در زمانی خاص با محرک‌های گوناگون فعال می‌شود تا در آینده، نیاز تداوم نسل بشر را برآورده سازد. توجه والدین به تربیت این غریزه در ایام کودکی، از اهمیت فراوانی برخوردار است و  بی‌توجهی و عدم آگاهی والدین، موجب بلوغ زودرس کودک خواهد شد.

تعداد کلمات1290 /  تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

غریزۀ جنسی یکی از غرایز مهم خدادادی است که از آغاز تولد همراه کودک وجود دارد و در طول زندگی با فراز و نشیب همراه است. این غریزه از سنین قبل از سه سالگی به شکلی خود را نشان می‌دهد و اوج آن در دوران بلوغ و جوانی است که با مقدمه‌ها و محرک‌های مختلف فعال شده و با بالا رفتن سن، کاهش می‌یابد. توجه والدین به تربیت این غریزه در ایام کودکی، می‌تواند در حلّ بسیاری از مسائل اخلاقی راه‌گشا باشد و بی‌توجهی و محیط نامساعد، موجب بلوغ زودرس فرد خواهد شد.
از جمله تدابیر پیشنهادی اسلام در این زمینه آن است که مادر باید از همان هفته‌های اول حاملگی در رفت و آمدها، خوردن، آشامیدن، دیدن، صحبت، شنیدن، تفکرات و تمام رفتارهای خود دقت داشته باشد که مطابق با موازین دین باشد. تدابیری نیز برای بعد از دنیا آمدن طفل در قالب آیات و احادیث بیان شده است که با کار بستن آن‌ها می‌توانید در تربیت جنسی کودکان خود موفق باشید.  در این بخش به چگونگی ظهور و بروز غریزۀ جنسی و راه‌های پیش‌گیری از آن می‌پردازیم که با مطالعه و عملکرد آن، می‌توان در تربیت جنسی فرزند به نتایج مثبت دست پیدا کرد.
 

همان‌طور که بیان شد نیاز جنسی از جمله نیازهای آیندۀ کودک است که از ابتدا فعال نیست؛ بلکه در زمانی خاص با محرک‌های گوناگون فعال می‌شود تا در آینده، نیاز تداوم نسل بشر را برآورده سازد. دستگاه تولیدمثل از اواخر هفته‌های هشتم به شکل تخم‌دان‌ها و بیضه‌ها و به صورت مجموعه‌ای از بافت‌ها در هر دو جنس شروع به رشد می‌کند. پس با این استدلال که اندام تناسلی و هورمون‌های جنسی از دوران جنینی تشکیل می‌شود و با توجه به این که غریزۀ جنسی یک نیروی مخفی و پیچیده‌ای است، لذا از آغاز تولد همراه کودک وجود خواهد داشت؛ ولی به سبب فراهم نبودن موجبات رشد آن‌ها و نیز وجود منع‌ها و شرم‌ها، ظهور پیدا نمی‌کند. در کودک شیرخوار ممکن است روزانه چند مرتبه نعوظ دست دهد و اغلب زمانی است که مثانه از ادرار پر شده، که در برخی زمان دفع ادرار و نزد عده‌ای در پایان ادرار کردن روی می‌دهد. تعویض دیر هنگام پوشک نیز اثر تشدیدکننده‌ای بر نعوظ دارد. هم چنین عکس‌العمل برخی کودکان در پانزده ماهگی نشان می‌دهد که گذاشتن آن‌ها بر روی مستراح در این سن، سبب انقباض عضلۀ اطراف مقعد یا مثانه شده و ضمن این که او ادرار خود را نگه می‌دارد، از این عمل انقباض، لذت می‌برد.
راه‌حل رفع این رفتار آن است که پدر و مادر، کودک را سرپا کنند؛ زیرا در این صورت بدن او کشیده شده، راحت‌تر عمل دفع انجام می‌گیرد و ادامۀ این کار موجب فراموش شدن آن رفتار می‌شود. در دوران شیرخوارگی و کودکی پدیده‌ای به نام «خودانگیزی جنسی کودکان» بروز پیدا می‌کند. بدین معنا که کودک همان‌طور که میل به کاوش بدن دارد یاد می‌گیرد که در مورد دستگاه تناسلی خویش چنین رویدادی را پیش گیرد؛ تا جایی که گاه در حدود پانزده تا نوزده ماهگی هر دو جنس خودانگیزیِ تناسلی را آغاز می‌کنند. راه‌حل این مسئله، منعطف کردن حواس کودک با اسباب‌بازی است؛ نه این که بگویید که: «او بچه بدی است» یا «آلت تناسلی‌اش ناشایسته است»؛ زیرا اگر طفل از عضوی از بدنش بترسد، این ترس موجب جلب توجه طفل به آن عضو می‌شود. زمان بروز غریزۀ جنسی در همه افراد یکسان نیست و این غریزه پیوسته تحریک می‌شود، اما دفعات آن در افراد متفاوت بوده و بستگی به عوامل تحریک و شرایط جسمی و اقلیمی دارد.
 

اندام تناسلی و غریزۀ جنسی از دید کودکان پنهان نمانده. لذا سؤال‌هایی در این باره از شما می‌کنند که پاسخ دادن به آن‌ها، ظرافت‌های خاص خود را می‌طلبد. باید پاسخ‌ها متناسب با درک و فهم و حتی فرهنگ جامعه و بدون وارد شدن به جزئیات، با رعایت حجب و حیا و عدم استفاده از شوخی، دروغ و خرافات باشد، تا کودک به شما اعتماد کند و در نتیجه، هنگام بروز پرسش‌های جنسی، با رعایت حیا و شرم، نزد شما بیاید.
البته روان‌شناسی شما باید به جا باشد که تشخیص دهید مقصود کودک از این گونه سؤال‌ها چیست؟ کنجکاوی، بیکاری، جلب توجه و... اگر سؤال کودک از روی کنجکاوی است باید در حد فهمش و بدون ترش رویی پاسخ داد. اگر به سبب بیکاری این پرسش‌ها برای او پیش آمده، همین که شما برایش حرفی بزنید، قانع می‌شود و منتظر جواب نمی‌ماند. گاهی برای جلب توجه است، که در این صورت فقط محبت و توجه شما برای او، پاسخ مناسب است و پاره‌ای اوقات به جهت اطمینان از آموخته‌هایش است؛ مثلاً چیزی دیده یا شنیده و می‌خواهد به صدق و درستی آن پی ببرد؛ در این حالت به کودک، درست یا اشتباه را بفهمانید.[1]
دیده شده که برخی والدین وقتی با سؤال‌های جنسی از جانب فرزندشان روبه‌رو می‌شوند با تندی برخورد می‌کنند؛ لذا کودک پاسخ دریافت نمی‌کند و ممکن است به دوستان یا افراد غریبه مراجعه کند که شیوۀ پاسخ دادن آن‌ها، در تربیت منفی او مؤثر خواهد بود.

به طول کلی در مورد شیوۀ پاسخ‌دهی به سؤال‌های گوناگون مربوط به بحث، چند شیوه وجود دارد:[2]
1. پاسخ ندادن: در این صورت کودک متوجه فرار ما می‌شود.
2. با تندی برخورد کردن: نتیجۀ آن سرکوب و تحقیر اوست.
3. توجیه کامل طفل: این اندیشۀ دنیای غرب است.
4. پاسخ دادن با توجه به سن عقلی او، همراه با رعایت حجب و حیا، به گونه‌ای که در کودک شرم و حیای جنسی ایجاد شود و برای سؤال‌های جنسی بعدی احتیاط و ادب را رعایت کند. در این صورت با کمال یافتن کودک، پرسش‌ها عمقی‌تر و پاسخ‌ها جدّی‌تر خواهد شد. لذا از لغزش‌ها جلوگیری می‌شود.
 البته در ابتدا باید به او اعتماد و اطمینان داد و تشویقش کرد که این گونه سؤال‌ها را از والدینش می‌پرسد. بعد او را تخلیه اطلاعاتی کرده، یعنی با زبان کودکی بررسی کنیم چقدر اطلاعات داشته، چه اندازه از اطلاعاتش ویروسی شده، چقدر از این‌ها مناسب سنش می‌باشد، از کجا این‌ها را به دست آورده و الان دنبال جواب کدام سؤال است. بعد از آن متناسب با سؤال و اطلاعاتش جوابی مناسب به او داده شود. مواظب باشید آگاهی بیشتر از نیاز، به کودک منتقل نشود.[3] سعی کنید جواب، کودک را قانع کند، با شوخی، دروغ و خرافات همراه نگردد، و متناسب با فرهنگ جامعۀ ایرانی باشد؛ البته لازم نیست که همۀ جزئیات را بیان کنید .

به کودک یادآوری کنید که هرگز با غریبه‌ای صحبت نکند و از او شکلات یا هر چیز دیگر نگیرد مگر شما اجازه دهید. بیشتر سوءاستفاده‌های جنسی توسط افرادی انجام می‌گیرد که کودک به او اعتماد دارد یا وابسته است؛ لذا برای فرزندتان شرح دهید که اندام او به خودش تعلق دارد و هیچ کس جز پدر و مادر یا دکتر نباید به قسمت‌های خصوصی بدنش دست بزند. اگر کسی چنین کاری کرد، فوراً به شما اطلاع دهد؛ حتی اگر آن فرد تهدید کند که نباید به شما چیزی بگوید. به وسیله بازی و نمایش این نکته را با او تمرین کنید که مثلاً، چه کاری می‌کردی اگر در پارک بودی و کسی یک اسباب‌بازی قشنگ به تو هدیه داد؟[4]

منابع:
1. آقا میری؛ فاطمه سادات (1395)، عطیه الهی، انتشارات بوستان کتاب، قم، چاپ اول.

پی نوشت :
[1] . مریم طاهری، راز انحراف، ص 13.
[2] . فردین صالحی، مؤلفه‌های انحراف‌های جنسی کودکان، ص 31 ـ 35.
[3] . تحقیق میدانی: حجة‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رحیمی نداف. کارشناسی ارشد مشاوره.
[4] . مری والاس، همان، ص 122 ـ 123.