آثار طلاق بر فرد و خانواده و اجتماع (بخش دوم)

طلاق موجب افسردگی نوجوانان می شود، به نحوی که کمتر از زندگی لذت می برند.
 

چکیده : طلاق که همواره به‌عنوان آخرین راهکار، مطرح شده، امروز در بعضی موارد اولین راهی است که پیش‌روی زوج‌ها گذاشته می‌شود. بی‌آنکه به عواقب و عوارض بسیار عمیق و گسترده آن کمترین توجه و دقتی داشته باشیم. بنابراین آشنایی با تاثیرات طلاق بر فرد، خانواده، اطرافیان و جامعه، یک ضرورت برای تمام افراد به‌شمار می‌رود. با ما همراه باشید .

تعداد کلمات 1133 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

طلاق آثار مخرب معنوی و مادی زیان باری در پی دارد که بارزترین نتیجه آن از نظر کمی و کیفی بر روی کودکان است. بی گمان بعضی از بزهکاران جوان متعلق به خانواده هایی می باشند که دچار تعارض و کشمکش های خانوادگی و اختلالات روانی و عاطفی هستند، وجود تنش هایی روانی و اختلالات عاطفی در خانواده کودک می تواند او را وادار به فرار از خانه کند تا با گروه بزهکاران همکاری و تشریک مساعی کند. در روانشناسی جنایی، بروز انحرافات اجتماعی یا جامعه زدگی و تشکیل گروه آسیب دیدگان اجتماعی، ثمره جراحت عاطفی کودکان در خانواده های طلاق تشخیص داده می ­شود.
 

طلاق علاوه بر ناراحتی های روانی و گرفتاری های زندگی، فرزندانی را برجای می گذارد که به علت پرورش در شرایط نامساعد از نظر روانی و جسمانی وضع طبیعی ندارند.
طلاق موجب افسردگی نوجوانان می شود، به نحوی که کمتر از زندگی لذت می برند، بی اشتهایی بر آنان چیره می شود و خسته به نظر می رسند همچنین روحیه وسواسی و اضطراب، پرخاشگری و عصیان، بی قراری، حسادت، سوء ظن و سماجت از دیگر حالاتی است که در بچه های طلاق دیده می شود البته سن کودک در زمان طلاق، در واکنش او نسبت به این رویداد مهم است.
تجربه طلاق برای تمام اعضای خانواده اضطراب زا  و رفتار کودکان بعد از طلاق، نشان دهنده این اضطراب است. پس از جدایی، بلافاصله میزان اختلالات عاطفی و رفتاری در کودکان بالا می رود.
 

وقتی طلاق اجتناب ناپذیر می شود، مسئله مهم سرپرستی کودکان است، تک والدی مشکلات خاص خود را به همراه خواهد داشت، از جمله اینکه اگر کودک با هر دو والد در ارتباط باشد، یعنی یکی از والدین، کودک را سرپرستی و دیگری هم بتواند با او دیدار کند، ناهماهنگی میان دو الگو، دو نوع روحیه و شخصیت را به او خواهد آموخت.
زندگی با یک والد و بی ارتباط بودن با والد دیگر موجب می شود که کودک شناخت صحیحی از جنسیت و صفات روحی و بیولوژیکی والد دیگر پیدا نکند، لذا پسرهایی که با مادر زندگی می کنند، ممکن است با بسیاری از صفات مردانه بیگانه و بی تجربه بمانند و برعکس دخترانی که تنها با پدر زندگی می کنند، احتمال دارد از شناخت الگوهای رفتاری زنان و اصول خانه داری و همسرداری محروم بمانند.
 

مشاهده تعارض والدین و روابط زناشویی ضعیف آنان، احتمالاً تأثیر نامطلوبی بر موفقیت ازدواج فرزندان می گذارد. بیشتر بچه هایی که با خانواده های طلاق و یا با سرپرستی یکی از والدین زندگی می کنند علاوه بر اینکه دچار انحرافات جنسی و اخلاقی می شوند، ازدواج شان نیز به طلاق ختم می شود و درصد طلاق در این گروه که پیشینه طلاق والدین را دارند، در مقایسه با دیگران بیشتر است.
 

از دیگر آثار طلاق، خانواده های ناتنی هستند، این خانواده ها کودکانی را در بر می گیرند که دارای زمینه های خانوادگی متفاوتی هستند و ممکن است انتظارات مختلفی در مورد رفتار مناسب در خانواده داشته باشند و از آنجا که اکثر فرزندان ناتنی به دو خانواده متفاوت تعلق دارند، احتمال برخورد در عادات و شیوه نگرش قابل ملاحظه است.
قرار گرفتن در خانواده نامادری یا ناپدری که روابط آن ها برای کودک نا آشنا ، مشکل و ممکن است نامادری یا ناپدری همچون میهمان ناخوانده ای به نظر آید که والد واقعی را از میدان به در کرده است؛ ناپدری یا نامادری ممکن است از نظر اعمال نظارت و انضباط مشابه والدین واقعی کودکان نباشد.

 آسیب‌های اجتماعی ناشی از طلاق بر جامع:

به اعتقاد صاحب نظران هر چقدر که یک رفتار در فرهنگی، هنجار اجتماعی باشد، عدم رعایت آن (هنجار شکنی) با مجازات بیشتری همراه است. ازدواج و حفظ بنیان آن در فرهنگ سنتی ایرانیان اهمیت خاصی داشته و نقض آن با طرد و انزوای اجتماعی افراد جدا شده و خانواده های آنان همراه بوده است.
 

طلاق به هر دلیل درست یا نادرست پیامدهایی برای فرد و اجتماع، افراد مطلقه و فرزندان طلاق به همراه دارد، در بهترین حالت شاید ترحم محیط و افراد پیرامون خود را دریافت کنند و زندگی بعد از طلاق به معنی یک زندگی ناقص است که غالباً زنان و فرزندان بیشترین آسیب را متحمل خواهند شد و دو نیمه شدن خانواده در اغلب موارد اثرات روحی ، روانی ، و اقتصادی دراز مدتی را بر جمیع اعضای خانواده و حتی اطرافیان بر جای خواهد گذاشت.

مهمترین این آسیب ها عبارتند از:
1- فساد اخلاقی
2- بحران های اقتصادی و عواقب آن
3- بی قراری و فرار از منزل
4- ارضاء نشدن نیازها و واکنش منفی نشان دادن
5- فقدان انعطاف و صمیمیت
6- روابط نامطلوب
7- حصر و زندان
8- اعتیاد و ولگردی
 

امروزه در کشورمان شاهد افزایش برخی از معضلات اجتماعی هستیم و طلاق از جمله معضلاتی است که افزایش آن شکل چشمگیر و خطرناکی به خود گرفته است.
طبق آمارهای رسمی ، غیر رسمی و اظهاراتی که توسط مسئولان دادگاه خانواده ارائه شده از هر 4 یا 5 ازدواجی که صورت گرفته یک مورد آن متأسفانه به طلاق انجامیده است، بر همین اساس کشور ما بعد از کشورهایی چون آمریکا، دانمارک و مصر چهارمین کشور پرطلاق دنیا محسوب می شود.

گرد آورنده: دکتر داود افشاری 

منابع و مآخذ
1-باستانی، سوسن؛ گلزاری، محمود و روشنی، شهره، «پیامدهای طلاق عاطفی و استراتژی های مواجهه با آن» فصلنامه خانواده پژوهی : تابستان 1390،دوره 7 ، شماره 26
2-بخارایی، احمد 1386. جامعه­ شناسی زندگی خاموش در ایران (طلاق عاطفی)، تهران، پژواک جامعه.
3-برناردز، جان 1384. درآمدی به مطالعات خانواده، ترجمه­ی حسین قاضیان، تهران، انتشارات نی.
4-رحیمی، محمد؛ پرنده، رادبه و نقی پور، پریسا، 1394، «بررسی جامعه شناختی رابطه شبکه های اجتماعی مجازی و سردی روابط زناشویی زوجین مطالعه موردی مزدوجین 5 سال اخیر شهر خلخال»، منتشر شده در کنفرانس بین المللی رویکردهای نوین در علوم انسانی.
5-اخوان تفتی، مهناز(1382) پی آمدهای طلاق در گذار از مراحل آن، مطالعات زنان، سال اول
6- شریفی درآمدی، پرویز (1386) مقایسه وضعیت بهداشت روانی نوجوانان طلاق و یتیم محروم از مادر وعادی سنین بین 15 تا 18 سال شهر اصفهان، فصلنامه روان شناسی و علوم تربیتی، تابستان سال 1392.