نام مناسب برای کودک، اولین گام برای تربیت اوست.

چکیده: نامگذاری کودک، وظیفه ایست که بر دوش والدین است و به گونه ای تاثیرات مهمی در تربیت کودک دارد. نامی که کودک بتواند با آن عزت نفس پیدا کند، نامی است که باید برای او انتخاب کنند نه نامی که موجب سرخوردگی او شود. با ما همراه باشید تا در این مورد بیشتر بدانید.

تعداد کلمات 1170 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

اسم چه باشد؟ مساله این است!

شاید برای شما اتفاق افتاده باشد که شاهد مشاجره بر تعیین نام فرزندی باشید یا نه، خودتان گرفتار چالش نامگذاری فرزند دلبندتان باشید. بهترین راه برای حل این مشکل، مراجعه به نکاتی است که در ذیل به آنها اشاره خواهد شد.
انسان با اسم خود در جامعه شناخته می شود. با اسم خود انس می گیرد و از اسم خود کسب هویت، شخصیت و انرژی می کند. او این نام را در تمامی مراحل زندگی بهمراه خواهد داشت.
برای فرزند خود نام نیکو بگذارید:
نام نیکو، هدیه به فرزند است. پیامبر خدا (ص) فرمودند: «اِن اولَ ما یَنحَلُ به احدُکم ولدَه الاسمُ الحسن، فلیُحسِن احدُکم اسمَ ولدِه»[1] نخستین هدیه هر پدری به فرزندش نام نیکو بر وی نهادن است پس هر کدام از شما نامی نیکو برای فرزندتان قرار دهید. توصیه به نام نیکو، یکی از مواردی است که اسلام با بیان آن، خواهان توجه ویژه به فرزند و امور مربوط به اوست.

حق اوست!

تعیین نام نیکو برای فرزند، حق فرزند است که بر عهده پدر او نهاده شده است. چنانکه حضرت رسول(ص) می فرمایند:«حقُ الولد علی الوالد ان یَحسنَ اسمُه و یَحسنَ ادبَه»[2] حق فرزند بر پدر، آن است که نام خوبی بر او بنهد و به بهترین شکل تربیتش بنماید.

حق تعیین نام

از نظر فقهاء، حق تعیین نام فرزند بر پدر است. یعنی پدر حرف نهایی را در خانواده در تعیین نام فرزند می زند. البته خوب است که این تصمیم با مشورت دیگر اعضای خانواده و بالخصوص مادر کودک باشد. چنانکه همسر مکرمه امام خمینی(ره) جریان نامگذاری فرزندشان را اینگونه تعریف نمودند که :«انتخاب نام مصطفی را برای فرزندمان من اصرار داشتم. آقا می گفت محمد باشد. من گفتم اسم پدر من محمد است و در میان ایرانی ها رسم نیست که اسم آدم زنده خانواده را روی فرزندشان بگذارند. قرار شد اسم مصطفی باشد و لقب محمد، و آقا پذیرفت و در پشت قرآن نوشت».

چرا هر اسمی ...

می گوید: دوست دارم برای یکبار هم که شده مادربزرگم اسم مرا درست تلفظ کند. متاسفانه دغدغه امروزه بسیاری از خانواده ها انتخاب نامی امروزی و در عین حال کمیاب است. اما اینکه این نام از کجا آمده است؟ معنای آن چیست؟ پشتوانه فرهنگی آن چیست؟ اینها شاید کمترین اهمیت را برای آنها داشته باشد. اهورا، ملینا، بنیامین، رها، آرمیا، تارا تنها نمونه هایی از این نامهاست که نه تنها با فرهنگی ایرانی و اسلامی همخوانی ندارد، بلکه بدون معنا یا حاوی معانی و مفاهیم نامطلوبی است.

علت چیست؟

همرنگی با جماعت: برای عقب نیفتادن از حرکت جامعه و به قولی فرار از قدیمی و عقب افتاده خوانده شدن، والدین به سراغ انتخاب اسمهای اینچنین می روند. اما آیا انتخاب اسمی وزین و دارای معنای غنی و پیشینه فرهنگی که فرزند در زندگی به آن افتخار کند بهتر است یا اسمی بی محتوا و عجیب و غریب که فقط بخاطر بستن دهان دیگران انتخاب شود؟
هجوم فرهنگ بیگانه: متاسفانه با رواج استفاده از وسائل ارتباط جمعی و پیام رسان های اجتماعی و سایت های اینترنتی و عدم حراست صحیح و به موقع از فرهنگ ایرانی اسلامی، شاهد گسترش استفاده از اسامی و واژگان بیگانه و غربی در سطح جامعه هستیم و این امر به یقین اگر به حال خود رها شود در آینده ای نه چندان دور به فرهنگ ما ضرری گزاف خواهد رساند.
تغییر در رویکرد دینی: کم تر شدن تقید و توجه به تعالیم دینی و الگوهای مذهبی و الگو گرفتن از منابعی خارج از دین که باز آسیب دینی و فرهنگی و نهایتا اجتماعی را بهمراه خواهد داشت.

چه نامی بهتر است؟

اسلام توصیه به قرار دادن نام نیک برای فرزند می کند و در مواردی روایاتی از معصومین(ع) نقل شده که از قرار دادن نام های نامناسب نهی می نمودند. برترین نام ها، نام هایی است که دال بر بندگی خدا باشد. پیامبراکرم(ص) فرمودند: «احب الاسماء الی الله عبدالله و عبدالرحمن» محبوب ترین نامها نزد خدا، عبدالله و عبدالرحمن است. امام باقر(ع) نیز در سخن گهرباری فرمودند: «درست ترین نامها، نامی است که بندگی را برساند و برترین آنهاا، نام پیامبران است». در برخی احادیث نیز تشویق بر این شده تا افراد، نام فرزندان خود را از اسامی اهل بیت(ع) استفاده نمایند. همانطور که امام کاظم(ع) فرمودند:«هیچگاه فقر و بیچارگی در خانه ای که در آن نام محمد، احمد، علی، حسن، حسین، جعفر، طالب، عبدالله و فاطمه باشد داخل نمی شود».

اثر نام برای نامدار!

احساس بزرگی و وقار: انتخاب نامهای بزرگان سبب می شود فرد در خود احساس بزرگی و شخصیت کند. در انتخاب نام باید دقت شود که باید مناسب همه دورانهای کودک باشد. زیرا برای همیشه که کودک نخواهد ماند و در آینده از نام خود توقع بزرگ منشی خواهد کرد.
الگو گیری: قرار دادن نام بزرگان و شخصیت های برجسته بر فرد سبب کنجکاوی و تحقیق او در مورد صاحب نام شده و در آینده با صاحب نام احساس یکرنگی کرده و از او الگو می پذیرد و چه بسا از بسیاری اعمال و عادات نامناسب نیز بجهت حفظ ارتباط میان خود و صاحب نام دوری نماید. این اثر سبب رشد و پیشرفت فرزند خواهد شد.
نشانگر شدت علاقه: انتخاب یک نام از میان هزاران نام، نشانگر ارادت و محبت و ارتباط قلبی گذارنده نام است. از طرفی فرزند در آینده علاقه والدین خود را مشاهده و به آن عشق می ورزد و از طرف دیگر با الگوپذیری از آن و اصلاح خود، سمبلی از آن نام خواهد شد.
کسب احترام: امام صادق(ع) از ابوهارون پرسیدند: چه نامی برای فرزندت انتخاب کرده ای؟ عرض کرد: محمد. حضرت نام محمد را که شنید، صورت مبارک را نزدیک زمین برد و می فرمود: محمد، محمد، محمد؛ تا آنکه نزدیک بود صورتشان به زمین برسد. سپس فرمودند:« جانم و مادرم، پدرم و تمامی اهل زمین فدای رسول خدا(ص) باد. آنگاه فرمود: این پسر را دشنام مده، او را نزن و با او بدی نکن»[3].
اعتماد به نفس: اگر اسمی خوب و نیکو وو پر معنا باشد، انسان از بیان آن ابائی ندارد و به داشتن آن عشق می ورزد. اما اگر اسمی عجیب و سخت و نامانوس و بی محتوا باشد، شخص علاقه ای به بیان آن نداشته و دچار سرشکستگی خواهد شد.
خیر و برکت: امام رضا(ع) فرمودند: خانه ای که در ان نام محمد باشد، اهل آن خانه بامداد و شامگاهشان توام با خخیر و برکت خواهد بود.
عاقبت بخیری: پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «هر که را پسری بدنیا آید و از سر مهر و محبت و برای تبرک جستن به نام من او را محمد بنامد، خود و نوزادش هردو در بهشت خواهند بود».
نامی برای جهان دیگر: رسول خدا(ص) فرمودند: «نام نیکو بر خود نهید، زیرا در قیامت به این نامها خوانده می شوید».