خلاقیت آموختنی است

خلاقیت، زمینه ساز رشد نبوغ کودکان است. 

 

توجه به رشد کودک به این معنا نیست که که با حالت انفعالی در انتظار رشد او بنشینیم. باید محیطی مناسب برای او ایجاد کنیم. تا آزادانه در آن به تجربه و عمل بپردازد و توانایی های او را هرچه بارورتر و شکوفاتر سازد.
 

هنر کودک با ویژگی های خود نقش مهمی در آموزش پرورش، شناخت و درمان او دارد. نقاشی، موسیقی، شعر و داستان، کاردستی و نمایش مناسبترین روش برای آموزش کودکان در سنین قبل از دبستان است. هتر کودک در خدمت رشد و شکوفایی اوست. خصوصیاتی چون دقت، مشاهده، اعتماد به نفس، همکاری، سازگاری اجتماعی، کار مستقل و آزاد و خلاقیت از طریق فعالیت های هنری پرورش می یابد. رشد شخصیت و عواطف کودک نیز با فعالیت های آزاد و خلاق او ارتباط مستقیم دارد و به کمک همین فعالیت ها شکل می گیرد و تکامل می یابد.
 
هنر کودک وسیله ای برای شناخت اوست. کودک از طریق فعالیت های هنری نه تنها خود و جهان را می شناسد، بلکه تصویری از خود نیز به ما ارائه می دهد. هنر برای کودک نوعی برون افکنی است که از آن راه، احساسات و آرزوهای خود را به نمایش می گذارد و راهی برای ما به سوی شناخت خود می گشاید.
 
از آن جا که آثار هنری کودک مبتنی بر فعالیت آزاد است انعکاسی روشن از دنیای درونی او و وسیله ای مناسب برای شناخت اوست.
 
شناخت کودک به درک مشکلات او و رفع آن ها به ما کمک می کند، هنر برای کودک نوعی کاتارسیس (تخلیه ی روانی) است که به کمک آن اضطراب، بی قراری، ترس، هیجان و تنش خود را به شکل سازنده ای تعدیل می بخشد و به آرامش و آزادی دست می یابد. از این رو در مراکز مشاوره و درمان کودکان از نقاشی، موسیقی، کاردستی، شعر و داستان و نمایش بیشتر از روش های سنتی استفاده می شود.
 

جوهر هنر خلاقیت است که سازنده ترین و پرارزشترین سرمایه و خصلت انسانی است. خلاقیت برخلاف تصور برخی، موهبتی افسانه ای و مرموز نیست که در اختیار گروهی اندک باشد و نتوان به آن دست یافت. تحقیقات روانشناسی نشان می دهد که محیط، امکانات مناسب و کاربرد روش های درست، کار با کودکان به پرورش خلاقیت آنان کمک بسیاری می کند.
 
یکی از روانشناسان به نام " پرکینز" که سال ها در دانشگاه هاروارد به تحقیق درباره ی خلاقیت پرداخته است، خصوصیات زیر را برای شخصیت های خلاق ارائه می دهد:

 
می توان این خصوصیات را با فراهم ساختن محیطی غنی و سرشار از تجربیات آزاد در کودکان ایجاد کرد و پرورش داد و با این آموزش اساسی این باور را در انسان ها به وجود آورد که خلاقیت نیز آموختنی و دست یافتنی است.
 

نویسنده: فاطمه قاسم زاده

 
منبع: کتاب «آری گفتن به نیازهای کودکان»