نقش و اهمیت بازی والدین با کودک

فرزند شما باید در دوران کودکی بازی کنند تا آرامش روحی را به همراه خودش تا زمان بزرگسالی داشته باشد.
 

دنیای کودکان یک جزیره ناشناخته نیست که شما ندانید باید چه کارهای انجام دهید و حیران بمانید. بلکه این دوره را همه ما پشت سر گذاشتیم و به زودی صاحب یکی از این فرزندان خواهیم شد و باید دنیای او را همانند ذهنیت او شکل دهیم تا از لحاظ عاطفی، اخلاقی و عقلانی رشد و نمو پیدا کند. اما خانواده ها خود را درگیر صنعت ماشینی کردند و فرصت کافی پیدا نمی‌کنند تا با فرزندشان بازی کنند و همین امر سبب می‌شود تا بسیاری از  کودکان به دلیل  سبک زندگی شتابزده و تحت فشاری که والدین شان اختیار کرده اند، از جنبه های حمایتی بازی ها محروم مانده اند و آینده ای خوبی در انتظارشان نخواهد بود.
 

اهمیت بازی در کودکی به اندازه ای است که بزرگترین مرد اسلام یعنی؛ حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) برای اهمیت نقش تربیتی بازی و احساس آرامش و لذت نوه های خود تلاش فراوانی داشتند. امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) بر پشت پیامبر سوار می‌شدند و  «حل حل» می‌گفتند و پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمود؛ نیکو شتری است شتر شما. [1] 

نکته: این بازی های که پیامبر با کودکان و نوه های خودشان انجام می‌دادند می‌توان چند نکته مهم را در خودش پنهان داشته باشد؛ اینکه پیامبر به ما آموزش دهد که با فرزندان بازی کنید، اینکه خجالت نکشید دارای چه پست و مقامی هستید چون هر شغلی داشته باشید به مقام من پیامبر که نیستید. اینکه پست ها و مقام ها باعث نشود که برای فرزندتان وقت نگذارید. پس خجالت و غرور و نداشتن وقت را بهانه نکنید چون فرزند شما نیاز دارد تا وجود شما را احساس کند و از طریق بازی کردن، تخلیه شود. 
 

شایسته نیست که برای خودتان مشغولیت های زیادی درست کنید و تحمل شلوغی و بازی های کودک را نداشته باشید و دائما اعتراض کنید که چقدر فرزند من شلوغ است و دوست دارد بازی کند. فرزند شما باید در دوران کودکی بازی کنند تا آرامش روحی را به همراه خودش تا زمان بزرگسالی داشته باشد. امام محمد باقر (علیه السلام) فرمودند؛ خوب است بچّه در کودکی بازیگوش باشد تا در بزرگسالی بردبار گردد و شایسته نیست که جز این باشد.[2]
 
توجه: « رفتیم خونه فلانی، آرام بنشین و بازیگوشی نکن»  « بچه چقدر تو بازیگوش هستی»  «تو نمی خوای بزرگ بشی چرا اینقدر بازیگوشی می کنی» این جملات را شما شنیدید و خودتان هم استفاده کرده اید.باید دقت داشته باشید که نگاه خودتان را تغییر دهید و دیدگاه مثبتی داشته باشید به بازیگوشی فرزندتان نه اینکه دائما بخواهید او را بکوبید و سرزنش کنید. چون آینده او را رفتارهای اشتباه شما تحت تاثیر قرار می دهد. 
 

علاوه بر اینکه باید با کودک خود همبازی شوید تا او روحیه بگیرد و خوشحال شود، باید برای نگاه کردن بازی های او نیز وقت بگذارید، چون سبب ایجاد اعتماد به نفس در کودک می شوید و احساس می‌کند که مورد توجه و محبت شما قرار می‌گیرد. 

از امام علی (علیه‌السلام) نقل شده است که روزی حسنین (علیهما السلام) مشغول کشتی گرفتن نزد رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) بودند. در هنگامۀ مسابقه، پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به حسن (علیه‌السلام) فرمود: زود باش حسن! من به پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) عرض کردم؛ یا رسول‌الله! آیا بزرگتر را بر علیه کوچکتر یاری می‌دهید؟ رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در پاسخ من فرمودند: جبرئیل می‌گوید حسین زود باش و من می‌گویم حسن زود باش.[3]

خیلی نگاه زیبایی است، واقعا این همه توجه و اهمیت به کودک از طرف پیامبر برای چه بوده است؟ آیا پیامبر از این رفتارهای خود می‌خواهد درسی به ما بدهد یا نه؟ می‌توانیم دو جهت برای این توجه و اهمیت پیامبر به بازی حسنین (علیهما السلام) در نظر بگیریم. جهت اول اینکه پیامبر می‌خواهد به مردم بفهماند که من عاشق حسنین هستم و شما هم آن دو را دوست داشته باشید. اما نگاه و جهت دیگری را می‌شود در نظر داشت که حضرت می‌خواهند یک الگو و روش رفتاری با کودکان را به ما آموزش دهند که این بازی با کودکان تاثیر زیادی بر تربیت روح و جسم کودک دارد، پس بازی با کودک را دست کم نگیرید. 
 

درست است که والدین بعد از انجام کارهای روزانه خسته می‌شوند اما این نمی‌تواند دلیلی باشد که از بازی کردن با کودک خود اجتناب کنند. چون فرزند باید وجود فیزیکی شما را حس کند و بازی می‌تواند حس امنیت، آرامش، سعادت و موفقیت در بزرگسالی را به او عطا کند.
 
سیرۀ رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله و سلم ) بر آن بود که هرگاه از سفر بازمی‌گشتند به سراغ کودکان می‌رفتند و به بازی با آنها می‌پرداختند. پس از اتمام بازی و رفتن رسول‌خدا از نزد کودکان، آنها بر یکدیگر دیگر فخر فروشی می‌کردند و بعضی بر بعضی دیگر می‌گفتند: رسول‌خدا مرا در آغوش خود گرفت اما تو را بر پشت خویش سوار کرد ! بعضی دیگر هم می‌گفتند: رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به اصحابش دستور داد تا تو را در پشت سرشان سوار کنند.[4] 
 

امروزه بازی های زیادی برای کودکان ایجاد شده و انواع و اقسام مختلفی از بازی ها کامپیوتری ها هستند که والدین برای اینکه وقت خود را صرف کارهای دیگری کنند، کودک خود را مشغول بازی های کامپیوتری می‌کنند و خوشحال هستند که فرزندشان آرام می‌نشیند و بازیگوشی نمی‌کند. در حالی که غافل هستند از آسیب های که در پی این بازی ها برای آینده کودک ایجاد خواهد شد. والدین باید وقت خود را آزاد بگذارند و با کودک خود بازی کنند زیرا آموزش محبت و عشقی که در بازی پدر و مادر با کودک وجود دارد، عوض و بدیل ندارد. 

پی نوشت :
[1] بحارالانوار ، جلد 43، صفحه 285
[2] اصول کافى، جلد ۶ ،صفحه ۵۱، ح ۲
[3] عبد الله بن جعفر، قرب الإسناد، تهران: انتشارات کتابخانه نینوى، صفحه 48
[4]فیض کاشانی، محسن؛ المحجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء، تصحیح و تعلیق علی اکبر غفاری، قم: دفتر انتشارات اسلامی چاپ دوم، جلد 3، صفحه 366