اپیکوروس epikurus

اپیکوروس (Epicurus)، فیلسوف یونانی، که در مآخذ اسلامی ابیقورس و در فرانسه اپیکور (Epicure) نامیده شده است (342 – 270 ق‌م). او فلسفه را فن حصول سعادت در زندگی تعریف می‌کرد و خیر را منحصر به لذت معنوی یا آرامش درونی می‌دانست. تعلیم او بعدها به غلط و برخلاف منظور او به فلسفه‌ی عیش و نوش و درک لذات جسمانی معروف شد. دانشمندان دوره‌ی اول و دوم میلادی، مانند سنکا (Seneca) و سیسرون (Cicero) نوشته‌اند: «رومی‌ها روزها را به بطالت و شب‌ها را به عیاشی و شهوت‌رانی می‌گذرانیدند. تنها فلسفه‌ی قابل احترام در روم، فلسفه‌ی اپیکور یونانی بود که هدف زندگی را در لذت می‌دانست و جوانان رومی خواه و ناخواه، پیرو این مکتب بوده و بالاترین مقصود زندگانی خود را خور و خواب و تفریح و ارضاء و اطفاء شهوات نفسانی می‌دانستند.» سالوست (Sallust) می‌نویسد: «زندگانی جوانان رومی عبارت است از ربودن، دریدن، اتلاف دارایی، چشم طمع به مال دیگران، شرف و عرض و ناموس را پایمال کردن، قوانین بشری و الهی را استهزا نمودن، و احترام و شرم و ادب را بدرود گفتن است.» سنکا، که معاصر پولس رسول بوده است. چنین می‌نویسد: «... دنیا پر از فسق و جنایات شده است. ارتکاب اعمال زشت به قدری است که قدرت اصلاح آن میسر نیست. برای شرارت جدال عظیمی برپاست. جنایت، دیگر نه نهان، بلکه در جلوی چشم آشکار است. پاک‌دامنی، نه فقط نادر، بلکه اثری از آثارش پیدا نیست.» مبنای اخلاقیات اپیکوروس در لذت است. او معتقد است تنها چیزی که دارای ارزش اصیل است، لذت شخصی است و بقیه‌ی چیزهای ارزشمند ارزششان تنها به واسطه‌ی حفاظت و صیانت از لذت شخصی است. با این حال، دید پیچیده‌ی او از لذت، سبب جانبداری او از نوعی زندگی آرام و زاهدانه همراه با تقوا به عنوان لذت می‌شود. بنابر اعتقاد اپیکور تمام اعمال برای کسب لذت و دوری از درد است. ارزش و خویی لذات و بدی دردها هم نیازی به دلیل ندارد و بدون واسطه و با علم حضوری درک می‌شود. در فلسفه‌ی اپیکوروس، همه‌ی لذات خوب و همه‌ی دردها بدمحسوب می‌شوند، اما این به معنای انتخاب همه‌ی لذات و اجتناب از همه‌ی دردها نیست. چه بسا، نتیجه‌ی دردی کوتاه مدت، موجب خوشی و لذت بلندمدتی شود و یا لذت کوتاه‌مدت سبب درد بزرگ و بلند مدت