عبدالجواد ادیب نیشابوری

(1344 -1281 ق)، شاعر، متخلص به ادیب. در نیشابور دیده به جهان گشود و در چهار سالگى بر اثر بیمارى آبله بینایى چشم راست و قسمتى از چشم چپ خود را از دست داد. علوم مقدماتى را در همان شهر آموخت. سپس براى ادامه‏ى تحصیل به مشهد رفت و در آنجا علوم ادبى و شعر و لغت عربى را آموخت. پس از احاطه بر ادبیات و شعر عرب، به مدت چهل و سه سال در مشهد در مدارس خیرات‏خان، فاضل‏خان و نواب به تدریس پرداخت. از شاگردان برجسته‏ى وى استاد بدیع‏الزمان فروزانفر بود. وى علاوه بر فنون ادبى از علوم ریاضى و نجوم و فقه و اصول نیز بهره داشت. در شعر ابتدا پیرو قاآنى بود و سپس شیوه‏ى خراسانى را برگزید. به دو زبان عربى و فارسى شعر مى‏گفت. در مشهد درگذشت و در دارالسیاده دفن شد. «دیوان» اشعارش به نام «لئالى مكنون» به چاپ رسیده است. همچنین رساله‏اى در «جمع بین عروض فارسى و عربى»؛ رساله‏اى در «شرح معلقات سبعه» و چند جزوه در تلخیص «شرح خطیب تبریزى بر حماسه‏ى ابوتمام» نوشته است.[1] عبدالجواد بن (ملا) عباس (و. نیشابور 1281 ه.ق./ 1242 ه.ش.- ف. 1344 ه.ق./ 1305 ه.ش.) یك چشم وى به چهار سالگى بر اثر آبله كور شد. وى تا 16 سالگى در نیشابور به خواندن مقدمات مشغول بود، سپس به مشهد رهسپار شد و نخست در مدرسه خیرات خانى و بعد در مدرسه فاضل‏خان و مدرسه نواب منزل اختیار كرد و فنون و ادبى را فراگرفت و بیشتر اوقات را در مطالعه كتب ادبى عرب مى‏گذرانید. از آثار او چیزى به طبع نرسیده. رساله‏اى در جمع بین عروض فارسى و عربى و رساله‏اى در شرح معلقات سبع و چند جزوه در تلخیص شرح خطیب تبریزى بر حماسه ابوتمام نوشته. ادیب تا پایان عمر مجرد زیست و مالى نیندوخت و گروهى از ادباى معاصر تربیت یافته اویند. در شعر نخست پیرو قاآنى بود و بعد شیوه خراسانى را اختیار كرد. به فارسى و عربى شعر مى‏گفت. قریب 6000 بیت از اشعارش را جمع كرده‏اند. عبدالجواد از معاریف ادباى عصر حاضر بوده شرح حال او را در آغاز دیوانش كه مطبوع است و در برخى از كتب و مجلات دیگر چاپ شده است . وى در سال 1281 ق در نیشابور متولد شده مقدمات عربى را همانجا تكمیل و در سال 1297 ق به مشهد آمده و در مدرسه نواب مشغول به تحصیل و تدریس گردیده و با اینكه یك چشمش در اثر بیمارى آبله از دست رفته و از چشم دیگر هم به زحمت استفاده مى‏كرده و مطالعات عمیق داشته و دقیقه‏اى بیكار نبوده و جز با معدودى از آشنایان با دیگرى مراوده نداشته و با مناعت طبع زندگى مى‏كرد و متجاوز از چهل سال به تدریس اشتغال داشت تا در 15 ذیقعده كه خود مكرر مى‏گفت در ذیقعده وفات خواهم یافت در سال 1344 ق درگذشت و در دارالسیاده مدفون شد شیخ احمد بهار متوفى 1366 در تاریخش به دو مصرع گفت. دور ادب نپرورد بهر ادیب تالى جاى ادیب خالى جاى ادیب خالى

عبدالجواد ادیب نیشابوری

تازه های مشاهیر

بیشترین بازدید هفته