شمس الدین محسن قزوینی گیلانی
(1352 -1288 ق)، روزنامهنگار و شاعر، متخلص به ساعى. معروف به نسیمشمال. او در قزوین متولد شد. خواندن و نوشتن را نزد شیخ عبدالرحیم قزوینى فراگرفت. مقدمات صرف و نحو و منطق و بیان تا سطوح را از محضر ملا على طارمى و ملا محمدعلى برغانى صالحى در مدرسهى صالحیهى قزوین آموخت و در حدود سال 1305 ق به عتبات رفت. در كربلا از حوزهى علمى میرزا علامهى برغانى صالحى و میرزا علینقى برغانى صالحى سالها بهره گرفت. در حدود سال 1310 ق به قزوین بازگشت و در زنجان ساكن شد. عرفان و حكمت و ریاضیات را نزد میرزا ابراهیم مسگر زنجانى آموخت بعد به تبریز رفت و در حدود سال 1313 ق به قزوین مراجعت كرد و در مدرسهى صالحیه مشغول تعلم و تعلم شد. در این مدرسه با افكار آزادیخواهان آشنا شد. در سال 1316 ق براى بار دوم عازم كربلا شد و به حوزهى درس استاد خود میرزاعلى برغانى ملحق گردید. با سابقهى ذهنى كه داشت مبارزات سیاسى خود را در كربلا فعالانه آغاز كرد. سپس به ایران بازگشت و در رشت به شغل كتابت پرداخت و روزنامهى «نسیم شمال» را از سال 1325 ق تا انحلال مشروطهى اول به طور غیرمرتب انتشار داد. وى در گیرودار كشاكش میان مشروطهخواهان به محمدعلى شاه و اطرافیانش در اشعارى كه مىسرود و در روزنامهاش چاپ مىكرد، از زشتكاریهاى شاه و طرفداران سلطنت مطلقه به شدت انتقاد مىكرد و آنان را به باد مسخره مىگرفت. با فتح تهران و غلبهى آزادیخواهان به تهران آمد و با كمك مادى و معنوى محمد ولىخان سپهسالار در سال 1327 ق انتشار «نسیم شمال» را ادامه داد. از آنجا كه روزنامه جنبهى فكاهى و طنزآمیز داشت، بیشتر مورد توجه مردم قرار گرفت و او شهرت زیادى كسب كرد. در شعر زبان محاوره را برگزید و ضمن فكاهى بودن، جنبهى طنزآمیز و انتقادى داشت. در حقیقت سید اشرفالدین در نظم فارسى راهى گشود كه تا قبل از او كمتر به آن توجه داشتند. گویا در اواخر عمر به جنون مبتلا شد و دستاویزى شد تا او را به تیمارستان انداختند. نسیم شمال در فقر و تنگدستى درگذشت. اشعار وى بیش از بیست هزار بیت است كه خود او شمارى از آنها را در دفترى كه «باغ بهشت» نام دارد، جداگانه منتشر كرده است. از دیگر آثارش: «دیوان» اشعار؛ كتاب مختصرى در حكمت كه در رشت چاپ شده است؛ «عزیز و غزال»؛ «ارفع نامه»؛ «نهضت بانوان»؛«تاریخ سلاطین ایران»، به نظم كه در تهران چاپ شده است؛ «بشارت ظهور».
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
