عباس اقبال آشتیانی
(1334 -1277 ش)، ادیب، مورخ و روزنامهنگار. در خانوادهاى پیشهور و تهیدست به دنیا آمد. در كودكى شاگرد درودگر بود اما میل به تحصیل سبب شد كه در ضمن كار به مكتب رفته، مقدمات علوم را در زادگاه خود فراگیرد. در سال 1328 ق به تهران آمد. ابتدا به مدرسهى شركت گلستان رفت سپس در دارالفنون به فراگیرى ادب فارسى پرداخت و معاونت كتابخانهى معارف را كه در دارالفنون دایر شده بود به عهده گرفت. علاوه بر آن تدریس ادبیات و جغرافیا در مدارس نظام و علوم سیاسى و دارالمعلمین عالى نیز سالها با وى بود. كار نویسندگى اقبال از همكارى با «مجلهى دانشكده» و انتشار مقالاتى در آن مجله از سال 1297 ش آغاز شد. در سال 1304 ش از سوى وزارت جنگ با سمت منشى به همراه هیئت نظامى ایران به پاریس رفت و از دانشگاه سوربن لیسانس ادبیات گرفت. در سال 1308 ش به ایران بازگشت. در این هنگام وزارت فرهنگ از وى خواست كه در تألیف كتابهاى درسى تاریخ و جغرافیاى اقتصادى ایران براى دبیرستانها و شعب علوم انسانى مدارس عالیه كه در كشور تأسیس شده بود شركت كند. با تأسیس دانشگاه تهران در سال 1313 ش به سمت استادى در دانشكدهى ادبیات انتخاب گردید. از سال 1323 تا 1328 ش مجلهى «یادگار» را در تهران منتشر كرد. در اواخر عمر مدتى رایزن فرهنگى ایران در تركیه و ایتالیا و در رم درگذشت. پس از یك سال پیكرش را به ایران آوردند و در مرقد شیخ ابوالفتوح رازى در جوار بارگاه حضرت عبدالعظیم به خاك سپردند. از وى آثار زیادى بر جاى مانده است از جمله: «تاریخ اكتشافات جغرافیایى و تاریخ علم جغرافیا»؛ «تاریخ ایران از صدراسلام تا استیلاى مغول»؛ «تاریخ ایران از بدو خروج چنگیز تا ظهور امیر تیمور»؛ «دورهى تاریخ عمومى»؛ «جغرافیاى ایران در خارجه»؛ «خاندان نوبختى»؛ «خدمات ایرانیان به تمدن عالم»؛ ترجمهها: «تاریخ مختصر ایران» تألیف پاول هرن؛ «طبقات سلاطین اسلام»؛ «مأموریت ژنرال گاردان در ایران»؛ «ناپلئون و اسلام»؛ «یادداشتهاى ژنرال ترهزل»؛ تصحیح متون: «دیوان معزى»؛ «حدائق السحر»؛ «بیان الادیان»؛ «تجارب السلف».[1]
(بخش 1) عباس اقبال آشتیانى، محقق و مورخ ایرانى (و. 1314 ه.ق./ 1275 ه.ش.- ف. رم. 1375 ه.ق./ 1334 ه.ش.). وى در آغاز جوانى شاگرد درودگر بود و سپس به تحصیل پرداخت و دوره دارالفنون را به پایان رسانید و به معاونت كتابخانه معارف انتخاب گردید. آنگاه در دارالفنون به تدریس، پرداخت و بعدها به معلمى مدارس نظام، مدرسه علوم سیاسى و داراالمعلین عالى منصوب شد. در سال 1304 ه.ش. به منشىگرى هیئت نظامى ایران به پاریس رفت و در آنجا به تحصیل ادامه داد و با اخذ درجه لیسانس از سربن نائل آمد و در آن شهر با علامه محمد قزوینى آشنایى یافت و از محضر وى استفاده كرد. پس از بازگشت به ایران به سمت استادى دانشگاه و عضویت فرهنگستان انتخاب شد و سپس به سمت نماینده فرهنگى ایران در تركیه و ایتالیا به شهر رم رفت و در آنجا اقامت گزید و هم در آنجا در سن 59 سالگى درگذشت.
جنازه او را به تهران حمل كردند. وى در 1324 مجله «یادگار» را تأسیس كرد كه پنج دوره از آن منتشر شده. از آثار وى «تاریخ مغول»، «وزراء سلاجقه»، «خاندان نوبختى»، تصحیح «عبتة الكتبه»، تصحیح «سمط العلى»، تصحیح «مجمع التواریخ» تألیف دكتر فوریه، ترجمه «یادداشتهاى ژنرال ترهزل»، ترجمه «مأموریت ژنرال گاردان در ایران»، تصحیح «ترجمه فارسى محاسن اصفهان»، تصحیح «بیانالادیان»، و تصحیح «تبصرةالعوام» را باید نام برد. وى در تحقیقات تاریخى و ادبى روش عالمانهاى دارد.
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
