محمد علی برغانی قزوینی

(ح 1175- ح 1269 ق)، عالم دینى، فقیه و عارف. معروف به حاج ملا على برغانى. در برغان كرج به دنیا آمد و نزد پدر مقدمات علوم را آموخت و «قرآن» و «نهج‏البلاغه» را حفظ كرد. سپس به قزوین رفت و سطوح را نزد دو برادر بزرگتر خود، شهید ثالث و ملا محمد صالح برغانى، تلمذ كرد. آن گاه به اصفهان رفت و فلسفه را از ملا على نورى اخذ كرد. سپس به عتبات عراق رفت و در كربلا مقیم شد و محضر علامه وحید بهبهانى را درك كرد و بعد از آن در نجف نزد سید على طباطبایى، صاحب «ریاض»، و شیخ جعفر كاشف الغطاء مدارج عالى را پیمود و به درجه اجتهاد نایل شد. آن گاه به ایران بازگشت و در تهران مسكن گزید. و یكى از عالمان نام‏آور عهد قاجارى شد. بر اثر مخالفت با فتحعلى شاه به عراق تبعید شد و در كاظمین اقامت كرد و از خواص میرزا محمد اخبارى شد. پس از قتل استادش به كربلا رفت و با شیخ احمد احسایى برخورد كرد و تحت تأثیر افكار او قرار گرفت و سالها ملازم وى شد، و از وى نیز اجازه دریافت كرد. وى سالها در كربلا و نجف و كرمانشاه و قزوین به تدریس و فتوا اشتغال داشت. وى بنیانگذار مكتب جدیدى بین شیخیه و متشرعه مى‏باشد. از مشهورترین شاگردان وى در عرفان و اخلاق ملا حسینقلى همدانى بود. مصنفات بسیارى در تفسیر و عرفان و فقه و حدیث از او باقى است كه از آن جمله: «الاعتقادات»؛ «تذكرة العارفین»؛ «حیاة الایمان فى العرفان»؛ «رموزات العارفین»؛ «ریاض الاحزان» كه جلد پنجم آن به نام «جنة النعیم» و جلد هشتم آن به نام «جنة الرضوان» است؛ «الصراط المستقیم»؛ «ضوابط الاصول»؛ «غنائم العارفین فى تفسیر القرآن المبین»؛ «فردوس العارفین فى بیان اسرار آل طاها و یاسین»؛ «لسان العارفین»؛ «مشكاة العارفین فى معرفة اصول الدین»؛ «معراج العارفین»؛ «هموم العارفین و اكسیر الصادقین»؛ «مجمع الرسائل»، در شرح «المختصر النافع» محقق حلى.

محمد علی برغانی قزوینی

تازه های مشاهیر

بیشترین بازدید هفته