فتح اللَّه شریعت اصفهانی

(1339 -1266 ق)، مرجع تقلید، فقیه اصولى، مفسر، متكلم و ادیب امامى. معروف به شیخ الشریعه اصفهانى. نسب وى به محمدعلى نمازى شیرازى مى‏رسد. اصل وى از شیراز بود كه در اصفهان به دنیا آمد. در اصفهان از ملا عبدالجواد خراسانى، مدرس كبیر، و ملا حیدر على اصفهانى و ملا احمد سبزوارى و ملا محمدصادق تنكابنى و حاج شیخ محمدباقر و ملا محمدتقى هروى اصفهانى درس خواند. سپسى به نجف سفر كرد و چندى از محضر حاج میرزا حبیب‏اللَّه رشتى و شیخ محمدحسین فقیه كاظمین استفاده كرد. وى از دوستان و نزدیكان سید جمال‏الدین اسدآبادى بود. در نهضت استقلال، ضد انگلیسى، عراق در كنار آیت‏اللَّه میرزا محمدتقى شیرازى قرار داشت. در 1313 ق به حج رفت و بعد از مراجعت به درس و تالیف و فتوى پرداخت و مرجع تقلید اغلب شیعه‏ى امامیه‏ى گردید. وى از شیخ محمد طه نجف و سید مهدى قزوینى و صاحب «روضات الجنات» و برادرش میرزا محمدهاشم چهارسوقى و شیخ محمدحسین فقیه كاظمى اجازه‏ى روایت داشت. محدث قمى از شاگردان وى بود. شیخ فتحعلى بن گل محمد حكیم برادگاهى لنكرانى نیز از خواص شاگردان وى بود كه «تقریرات» او را در چهار مجلد نگاشته است. از آثارش: «ابانه المختار فى ارث الزوجه من ثمن العقار»؛ «صیانه الابانه عن وصمه الرطانه»؛ «اصاله الصحه»؛ «افاضه القدیر فى حل العصیر»؛ «اناره الحالك فى قرائه ملك و مالك»؛ حاشیه «فصول»؛ «قاعده‏ى صدور» یا «قاعده‏ى الواحد البسیط»؛ قاعده‏ى «ضرر»؛ قاعده‏ى «طهارت»؛ رساله‏اى در «صحاح» ششگانه.