حبیب الله قاآنی شیرازی
(1272 / 1270 -1223 / 1222 ق)، حكیم و شاعر، متخلص به قاآنى. ملقب به حسانالعجم و مجتهدالشعراء. اصلش از طایفهى زنگنه كرمانشاه بود. در شیراز به دنیا آمد. ابتدا حبیب تخلص مىكرد ولى بعدها حسنعلى میرزا شجاعالسلطنه تخلص وى را به مناسبت آباقاآن میرزا، فرزند خود، قاآنى نهاد. در جوانى به خراسان سفر كرد و در مشهد مقدس به تحصیل علوم ادبى و عربى و حكمت الهى و هیأت و نجوم و زبان فرانسه پرداخت. سپس به تهران آمد و با آشكار شدن هنر وى در شاعرى و سخنورى به دربار راه یافت و از سوى فتحعلىشاه مجتهدالشعراء و از سوى محمدشاه حسان العجم لقب گرفت. در قصیده و تركیببند مهارت داشت. وى با فروغى بسطامى معاصر بود. در تهران درگذشت و مجاور قبر ابوالفتوح رازى در آستانهى حضرت شاه عبدالعظیم به خاك سپرده شد. از آثارش: «دیوان» شعر، حدود هفده هزار بیت، در مدح پیامبر (ص) ائمه و شاهان؛ مقدمهاى بر «دیوان فریدون میرزا قاجار»؛ «قصاید قاآنى»؛ «گلستان قاآنى»؛ «پریشاننامه»، در مقام معارضه با گلستان؛ رسالهاى در «علم شانهبینى»؛ رسالهاى در «هندسهى جدید».[1]
(منسوب به قاآن) (میرزا) حبیباللَّه شیرازى متخلص به قاآنى بن (میرزا) محمدعلى گلشن، شاعر ایرانى قر. 13 ه. (و. شیراز حدود 1222 ه.ق/ 1807 م.- ف. 1270 ه.ق/ 1853 م.). اصل خاندان وى از ایل زنگنه بود كه در عراق و فارس سكونت كردند. پدرش شاعر بود و گلشن تخلص داشت. وى در جوانى به تحصیل علوم ادبى در شیراز پرداخت و سفرى به خراسان كرد، و در آن سامان نیز به ادامهى تحصیل پرداخت و شعر گفتن آغاز كرد و در آن زمان «حبیب» تخلص مىنمود، و به تدریج شهرتى یافت و در نزد حسنعلى میرزا شجاعالسلطنه حاكم آن خطه مقرب گردید و قصایدى در مدح او گفت و به دستور وى تخلص خود را به «قاآنى» مبدل كرد، زیرا اسم پسر شجاعالسلطنه اگتقاآن بود. شاعر مدتى در خراسان و كرمان ملازم شجاعالسلطنه بود و همین شاهزاده وى را فتحعلى شاه معرفى كرد. قاآنى به تهران منتقل شد و بر شهرت او افزود و در دربار محمدشاه و مخصوصاً در دربار ناصرالدین شاه تقرب بسیار یافت. وى به آموختن زبان فرانسوى آغاز كرد. هنر او در قصیدهسرایى است. در غزل و مسمط و ترجیع بند نیز دست داشت. قاآنى در انتخاب كلمات خوشایند و خوشآهنگ و استعمال آنها در جمله و نیكویى وصف و تتبع قدما كمتر نظیر دارد. به طور كلى در اشعار وى لفظ غالب بر معنى است و معانى اخلاقى و فلسفى در گفتههاى او كمتر دیده مىشود. وى از شاعران خراسان پیروى كرده، مخصوصاً به منوچهرى علاقه نشان داده است. قاآنى مداح شاهان (مخصوصاً ناصرالدین شاه) و شاهزادگان قاجارى و امراى دربار آنها بود. علاوه بر دیوان اشعار- كه مكرر بطبع رسیده- كتابى به نثر به نام «پریشان» دارد كه به اسلوب «گلستان» سعدى تألیف شده (1251 ه.ق). آرامگاه وى در حضرت عبدالعظیم در جوار قبر ابوالفتوح رازى است.
نظرات کاربران
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
