محمد تقی بهجت فومنی

محمدتقی بهجت از مراجع تقلید در حوزه علمیه قم بود. او در ایران بیشتر به عرفان، زهد و تقوا شناخته می‌شود. نماز جماعت آیت الله بهجت و احوال عرفانی و گریستن او در حین نماز، نزد مردم مشهور بود.

شناسنامه
۲ شهریور ۱۲۹۵ ه.ش برابر با 25 شوال 1334 ه.ق	تولد
۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۸ ه.ش	درگذشت
ایست قلبی	علت درگذشت
حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها)	آرامگاه
ایرانی	ملیت
اسلام	دین
شیعه	مذهب
-	دیگر نام ها
تحصیلات حوزوی	تحصیلات
حوزه علمیه نجف	دانشگاه
علمی و تدریس	زمینه فعالیت
-	سبک
از سال 1324 ه.ش تا 1388 ه.ش	سال های فعالیت
تألیفات متعددی در فقه و اصول	آثار مهم
-	جایزه ها
https://bahjat. ir	وبگاه رسمی
حاجیه خانم اخوان فومنی	همسر
حجت‌ الاسلام علی بهجت	فرزندان
پدر: کربلایی محمود	والدین

زندگی نامه

تولد

محمدتقی بهجت، در سال ۱۳۳۴ ه.ق (یا ۱۳۳۲ ه.ق) در میان خانواده‌ای مذهبی در فومن به دنیا آمد. او بعدها خانه محل تولدش را به مدرسه دینی تبدیل کرد. بهجت، در ۱۶ ماهگی، مادرش را از دست داد و تحت تربیت پدرش قرار گرفت. پدرش، کربلایی محمود، از طریق ساختن نوعی کلوچه سنتی و محلی مخصوص فومنات، امرار معاش می‌کرد.

درباره نام آیت‌ الله بهجت خاطره‌ای شیرین از یکی از نزدیکان آقا نقل شده است که ذکر آن در اینجا جالب می‌نماید، و آن اینکه: پدر آیت‌ الله بهجت در سن ۱۷-۱۶ سالگی بر اثر بیماری وبا در بستر بیماری می‌افتد و حالش بد می‌شود به گونه‌ای که امید زنده ماندن او از بین می‌رود، وی می‌گفت: در آن حال ناگهان صدایی شنیدم که گفت: «با ایشان کاری نداشته باشید، زیرا ایشان پدر محمد تقی است. » تا اینکه با آن حالت خوابش می‌برد و مادرش که در بالین او نشسته بود گمان می‌کند وی از دنیا رفته، اما بعد از مدتی پدر آقای بهجت از خواب بیدار می‌شود و حالش رو به بهبودی می‌رود و بالاخره کاملا شفا می‌یابد. چند سال پس از این ماجرا تصمیم به ازدواج می‌گیرد و سخنی را که در حال بیماری به او گفته شده بود کاملا از یاد می‌برد. بعد از ازدواج نام اولین فرزند خود را به نام پدرش مهدی می‌گذارد، فرزند دومی دختر بوده، وقتی فرزند سومین را خدا به او می‌دهد، اسمش را «محمد حسین» می‌گذارد، و هنگامی که خداوند چهارمین فرزند را به او عنایت می‌کند به یاد آن سخن که در دوران بیماری‌اش شنیده بود می‌افتد، و وی را «محمد تقی» نام می‌نهد، ولی وی در کودکی در حوض آب می‌افتد و از دنیا می‌رود، تا اینکه سرانجام پنجمین فرزند را دوباره «محمد تقی» نام می‌گذارد، و بدینسان نام آیت‌ الله بهجت مشخص می‌گردد.

درگذشت

محمدتقی بهجت در ساعت ۱۴ و ۳۰ دقیقه روز یکشنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۸ ه.ش در سن ۹۲ سالگی به علت ایست قلبی در بیمارستان حضرت ولی عصر(عج) شهر قم درگذشت. پیکر وی پس از تشییع انبوه مردم و اقامه نماز بر آن توسط جوادی آملی در حرم فاطمه معصومه (سلام الله علیها) در مسجد بالاسر به خاک سپرده شد.

سمت و فعالیت ها

فعالیت های علمی

تحصیلات و استادان

کربلایی محمود بهجت، پدر آیت‌ الله بهجت از مردان مورد اعتماد شهر فومن بود و در ضمن اشتغال به کسب و کار، به رتق و فتق امور مردم می‌پرداخت و اسناد مهم و قباله‌ها به گواهی ایشان می‌رسید. وی اهل ادب و از ذوق سرشاری برخوردار بوده و مشتاقانه در مراثی اهل‌بیت علیهم‌السّلام به ویژه حضرت ابا عبدالله الحسین علیه‌السّلام شعر می‌سرود، مرثیه‌های جانگدازی که اکنون پس از نیم قرن هنوز زبانزد مداحان آن سامان است. باری آیت‌ الله بهجت در کودکی تحت تربیت پدری چنین که دلسوخته اهل‌بیت علیهم‌السّلام به ویژه سیدالشهداء علیه‌السّلام بود، و نیز با شرکت در مجالس حسینی و بهره‌مندی از انوار آن بار آمد. از همان کودکی از بازی‌های کودکانه پرهیز می‌کرد و آثار نبوغ و انوار ایمان در چهره‌اش نمایان بود، و عشق فوق العاده به کسب علم و دانش در رفتارش جلوه‌گر بود.

تحصیلات ابتدایی حوزه را در مکتب خانه فومن به پایان رساند و پس از تحصیلات ادبیات عرب در سال ۱۳۴۸ ه.ق هنگامی که تقریبا ۱۴ سال از عمر شریفش می ‌گذشت، برای تکمیل دروس حوزوی عازم (عراق) شد و حدود ۴ سال در کربلا معلی اقامت نمود و علاوه بر تحصیل علوم رسمی از محضر استادان بزرگ آن سامان، از جمله مرحوم حاج شیخ ابوالقاسم خویی (غیر از آیت الله العظمی خویی معروف) بهره برد. بنا به گفته یکی از شاگردان نزدیک ایشان، معظم له خود به مناسبتی فرمودند: «بیش از یک سال از اقامتم در کربلا گذشته بود که مکلف شدم. » آری، دست تربیت حضرت رب سبحانه هماره بندگان شایسته را از اوان کودکی و نوجوانی تحت نظر جهان بین خود گرفته و فیوضاتش را شامل حال آنان گردانیده و پیوسته می‌پاید، تا در بزرگی مشعل راهبری راه پویان طریق الی الله را به دستشان بسپارد. بدین سان، آیت‌ الله بهجت حدود چهار سال در کربلای معلی می‌ماند و از فیوضات سید الشهداء علیه‌السّلام استفاده نموده و به تهذیب نفس می‌پردازد و در طی این مدت بخش معظمی از کتاب‌های فقه و اصول را در محضر استادان بزرگ آن دیار مطهر می‌خواند. و در سال ۱۳۵۲ ه ق برای ارائه تحصیل به «نجف اشرف» رهسپار گردید و سطح عالی علوم و حوزه را در محضر آیات عظام از جمله حاج شیخ مرتضی طالقانی (رحمة الله علیه) به پایان رساند. با این همه، همت او تنها مصروف علوم دینی نبوده، بلکه عشق به کمالات والای انسانی هماره جان ناآرام او را به جستجوی مردان الهی و اولیاء برجسته وا می‌داشته است. یکی از شاگردان آیت‌ الله بهجت می‌گوید: در سالهای متمادی که در درس ایشان شرکت می‌جویم هرگز نشنیده‌ام که جز در موارد نادر درباره خود مطلبی فرموده باشد. از جمله سخنانی که از زبان مبارکش درباره خود فرمود، این است که در ضمن سخنی به مناسبت تجلیل از مقام معنوی استاد خود حضرت آیت‌ الله نائینی رحمة‌الله‌علیه فرمود: «من در ایام نوجانی در نماز جماعت ایشان شرکت می‌نمودم، و از حالات ایشان چیزهایی را درک می‌کردم. »

آیت‌ الله بهجت پس از اتمام دوره سطح، و درک محضر آیات عظام: حاج آقای ضیاء عراقی و میرزای نائینی (رحمة‌الله) در حوزه درسی آیت الله حاج شیخ محمد حسین غروی اصفهانی معروف به کمپانی وارد شد و در محضر آن علامه کبیر به تکمیل نظریات فقهی و اصولی خویش پرداخت، و به یاری استعداد درخشان و تاییدات الهی از تفکرات عمیق و ظریف و دقیق مرحوم علامه کمپانی، که دارای فکری سریع و جوال و متحرک و همراه با تیز بینی بوده، بهره‌ها برد. آیت‌ الله محمدتقی مصباح درباره استفاده آیت‌ الله بهجت از استادان خود می‌گوید: «در فقه بیشتر از مرحوم آقاشیخ محمدکاظم شیرازی- که از شاگردان مرحوم میرزا محمدتقی شیرازی و از استادان بسیار برجسته نجف اشرف بود- استفاده کرده، و در اصول از مرحوم آقای نائینی، و سپس بیشتر از مرحوم آقا شیخ محمدحسین کمپانی اصفهانی فایده برده بودند، هم مدت استفاده شان از مرحوم اصفهانی بیشتر بود و هم استفاده‌های جنبی دیگر. » افزون بر این ایشان از محضر آیات عظام حاج سید ابوالحسن اصفهانی و حاج شیخ محمد کاظم شیرازی (رحمة‌الله) صاحب حاشیه بر مکاسب - و در حوزه علوم عقلی، کتاب (الاشارات والتنبیهات) و (اسفار) رانزد آیت الله سید حسین بادکوبه ‌ای (رحمة الله علیه) فراگرفت و در زمان تلمذ به تدریس سطوح عالی پرداخت و در تالیف کتاب (سفینة ‌البحار) با محدث کبیر حاج شیخ عباس قمی (رحمة الله علیه) همکاری نمود و در زمینه تهذیب نفس در زادگاهش (فومن) از کودکی محضر عالم بزرگوار (سعیدی) و در کربلا از برخی علمای دیگر بهره برد، تااینکه در نجف اشرف در سن ۱۷ - ۱۸ سالگی با آیت حق علامه قاضی (رحمة الله علیه) آشنا شد و گمشده خویش را در وجود ایشان یافت و در سلک شاگردان اخلاقی - عرفانی ایشان درآمد و سرانجام در سال ۱۳۶۴ هق موافق با ۱۳۲۴ هش قلبی صیقل یافته از معنویت و سینه ‌ای مالامال ازعشق به حضرت حق و با کوله باری از علم و کمال به سرزمین خویش هجرت نمود و در زادگاهش تشکیل خانواده داد و در حالی که آماده بازگشت به نجف اشرف بود هنگام عبور موقت در قم در زمانی که هنوز چندین ماه از مهاجرت آیت الله بروجردی (رحمة الله علیه) به قم نگذشته بود موقتا مقیم شد و خبر رحلت اساتید بزرگ حوزه علمیه نجف را یکی پس از دیگری می‌شنود و درشهر مقدس قم رحلت اقامت می‌افکند .

در قم از محضر آیات عظام: حجة‌الاسلام والمسلمین کوه کمره ‌ای و آیت الله العظمی بروجردی به هم رسانیده و انگشت نما می گردد. معظم پس از ورود به قم به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت و به ترتیب شاگردانی بسیار قیمت گماشت. محل تدریس درس خارج ایشان ابتدا در حجرات مدارس و بعد در منزل شخصی خود و بعد در مسجد فاطمیه واقع در گذرخان تشکیل می‌شد و محل اقامه نماز جماعت و مراجعات عمومی ایشان نیز همین مسجد بود. آیت‌ الله بهجت، اشارات ابن سینا و اسفار ملاصدرا را نزد مرحوم آیت‌ الله سید حسن بادکوبه‌ای فرا گرفته است.

آیت‌ الله بهجت، در ضمن تحصیل و پیش از دوران بلوغ، به تهذیب نفس و استکمال معنوی همت گمارده، و در کربلا در تفحص استاد و مربی اخلاق بر آمده و به وجود آقای قاضی که در نجف بوده پی می‌برد. و پس از مشرف شدن به نجف اشرف از استاد برجسته خویش آیت‌ الله شیخ محمد حسین اصفهانی کمپانی استفاده‌های اخلاقی می‌نماید. آیت‌ الله مصباح در این باره می‌گوید: «پیدا بود که از نظر رفتار هم خیلی تحت تاثیر مرحوم آقا شیخ محمد حسین اصفهانی بودند، چون گاهی مطالبی را از ایشان با اعجابی خاص نقل می‌کردند، و بعد نمونه‌هایش را ما در رفتار خود ایشان می‌دیدیم. پیدا بود که این استاد در شکل گرفتن شخصیت معنوی ایشان تاثیر بسزایی داشته است. » همچنین در درسهای اخلاقی آقا سید عبدالغفار در نجف اشرف شرکت جسته و از آن استفاده می‌نموده، تا اینکه در سلک شاگردان حضرت آیت‌ الله سید علی قاضی رحمة‌الله‌علیه در آمده و در صدد کسب معرفت از ایشان بر می‌آید، و در سن ۱۸ سالگی به محضر پر فیض عارف کامل حضرت آیت‌ الله سید علی آقای قاضی بار می‌یابد، و مورد ملاطفت و عنایات ویژه آن استاد معظم قرار می‌گیرد و در عنفوان جوانی چنان مراحل عرفان را سپری می‌کند که غبطه دیگران را بر می‌انگیزد. آیت‌ الله مصباح می‌گوید: «ایشان از مرحوم حاج میرزا علی آقای قاضی مستقیما در جهت اخلاقی و معنوی بهره برده و سال‌ها شاگردی ایشان را کرده بودند. آیت‌ الله قاضی از کسانی بودند که ممحض در تربیت افراد از جهات معنوی و عرفانی بودند، مرحوم علامه طباطبایی و مرحوم آیت‌ الله آقا شیخ محمدتقی آملی و مرحوم آقا شیخ علی محمد بروجردی و عده زیادی از بزرگان و حتی مراجع در جنبه‌های اخلاقی و عرفانی از وجود آقای قاضی بهره برده بودند. آیت‌ الله بهجت از اشخاص دیگری نیز گه گاه نکاتی نقل می‌کردند مثل مرحوم آیت‌ الله آقا شیخ مرتضی طالقانی و دیگران. . . خود آقای بهجت نقل می‌کردند: شخصی در آن زمان در صدد بر آمده بود که ببیند چه کسانی سحر ماه مبارک رمضان در حرم حضرت امیر علیه‌السّلام در قنوت نماز وترشان دعای ابو حمزه ثمالی می‌خوانند، آن طور که خاطرم هست اگر اشتباه نکنم کسانی را که مقید بودند این عمل را هر شب در حرم حضرت امیر علیه‌السّلام انجام بدهند شمرده بود و بیش از هفتاد نفر شده بودند. به هر حال، بزرگانی که تقید به جهات عبادی و معنوی داشتند در آن عصرها زیاد بودند. متاسفانه در عصر ما کمتر این نمونه‌ها را مشاهده می‌کنیم. البته علم غیب نداریم، شاید آن کسانی که پیشتر در حرم‌ها این عبادت‌ها را انجام می‌دادند حالا در خانه هایشان انجام می‌دهند، ولی می‌شود اطمینان پیدا کرد که تقید به اعمال عبادی و معنوی سیر نزولی داشته و این بسیار جای تاسف است. » یکی دیگر از شاگردان آقا (حجة الاسلام و المسلمین آقای تهرانی) جریان فوق را به صورت ذیل از حضرت آیت‌ الله بهجت نقل می‌کند: «شخصی در آن زمان شنیده بود که در گذشته هفتاد نفر در حرم حضرت امیر علیه‌السّلام در قنوت نماز وترشان دعای ابو حمزه ثمالی را می‌خواندند، آن شخص تصمیم گرفته بود ببیند در زمان خودش چند نفر این کار را انجام می‌دهند، رفته بود و شمارش کرده و دیده بود تعداد افراد نسبت به زمان سابق تقلیل پیدا کرده و مجموعا پنجاه نفر (آن طور که بنده «تهرانی» به یاد دارم) در حرم (اعم از نزدیک ضریح مطهر، و رواق‌های اطراف) دعای ابوحمزه را در دعای نماز وتر خود قرائت می‌کنند. »

با اینکه ایشان فقیهی شناخته شده‌اند و بیش از سی سال است که اشتغال به تدریس خارج فقه و اصول دارند، ولی هماره از پذیرش مرجعیت سرباز زده‌اند. آقای مصباح درباره علت پذیرش مرجعیت از سوی ایشان و نیز پیرامون عدم تغییر وضعیت آیت‌ الله بهجت بعد از مرجعیت می‌گوید: «بعد از مرجعیت منزل آیت‌ الله بهجت هیچ تغییری نکرده است، ملاقات و پذیرایی از بازدید کنندگان در منزل امکان ندارد لذا در اعیاد و ایام سوگواری، در مسجد فاطمیه از ملاقات کنندگان پذیرایی می‌شود. اصولا قبول مرجعیت ایشان به نظر من یکی از کرامات ایشان است، یعنی شرایط زندگی ایشان آن هم در سن هشتاد سالگی به هیچ وجه ایجاب نمی‌کرد که زیر بار چنین مسؤولیتی برود، و کسانی که با ایشان آشنایی داشتند هیچ وقت حدس نمی‌زدند که امکان داشته باشد آقا یک وقتی حاضر بشوند پرچم مرجعیت را به دوش بکشند و مسؤولیتش را قبول بکنند. و بدون شک جز احساس یک وظیفه متعین چیزی باعث نشد که ایشان این مسؤولیت را بپذیرند. و باید گفت که رفتار ایشان در این زمان با این وارستگی و پارسایی، حجت را بر دیگران تمام می‌کند که می‌شود در عین مرجعیت با سادگی زندگی کرد، بدون اینکه تغییری در لباس، خوراک، مسکن، خانه و شرایط زندگی پیش بیاید. » تا اینکه بعد از فوت مرحوم آقای سید احمد خوانساری رحمة‌الله‌علیه جلد اول و دوم کتاب «ذخیره العبا د» (جامع المسائل کنونی) را به قلم خود تصحیح و در اختیار خواص گذاشتند، و پیش از فوت مرجع عالیقدر حضرت آیت‌ الله العظمی اراکی رحمة‌الله‌علیه اجازه نشر رساله عملیه خویش را دادند، سرانجام وقتی جامعه مدرسین با انتشار اطلاعیه‌ای هفت نفر از آن جمله حضرت آیت‌ الله العظمی بهجت را به عنوان مرجع تقلید معرفی کرد و عده‌ای از علمای دیگر از جمله آیت‌ الله مشکینی و آیت‌ الله جوادی آملی و. . . مرجعیت ایشان را اعلام کردند، به دنبال درخواست‌های مصرانه و مکرر راضی شدند تا رساله عملیه ایشان در تیراژ وسیع به چاپ برسد، با این حال از نوشتن نام خویش بر روی جلد کتاب دریغ ورزیدند. در همین ارتباط یکی از مرتبطین ایشان می‌گوید: ایشان پیش از در گذشت آیت‌ الله العظمی اراکی چون مطلع شدند جامعه مدرسین نظر به معرفی ایشان را دارند پیغام دادند که راضی نیستم اسمی از بنده برده شود. و بعد از فوت مرحوم اراکی و پیام جامعه مدرسین و اطلاع از انتشار اسمشان فرمودند: «فتاوای بنده را در اختیار کسی قرار ندهید. از ایشان توضیح خواسته شد فرمودند: صبر کنید، همه رساله خود را نشر دهند، بعدها اگر کسی ماند و از دیگران تقلید نکرد و فقط خواست از ما تقلید کند آن وقت فتاوی را منتشر کنید. » چندین ماه پس از این رخداد رساله ایشان توسط بعضی از اهل لبنان به چاپ رسید.

تدریس

آیت‌ الله بهجت در همان ایام که در درس آیات عظام اصفهانی، کمپانی و شیرازی حضور می‌یافت، ضمن تهذیب نفس و تعلم، به تعلیم هم می‌پرداخت و سطوح عالیه را در نجف اشرف تدریس می‌کرد. پس از هجرت به قم نیز پیوسته این روال را ادامه می‌دادند. در رابطه با تدریس خارج فقه توسط ایشان نیز در مجموع می‌توا ن گفت که ایشان بیش از چهل سال است که به تدریس خارج فقه و اصول اشتغال دارند و به واسطه شهرت گریزی غالبا در منزل تدریس کرده است، و فضلای گرانقدری سالیان دراز از محضر پر فیض ایشان بهره برده‌اند.

وی در زمان طلبگی در نجف به تدریس نیز مشغول بود. پس از ورود به قم نیز مشغول تدریس شد و پس از قریب یک سال به تدریس خارج فقه و اصول همت گماشت که بیش از شصت سال و تا آخرین روزهای عمرش ادامه یافت. در سال‌های اخیر صبح‌ها به تدریس خارج فقه و عصرها به تدریس خارج اصول اشتغال داشت و به انگیزه دوری از شهرت، حجره‌های مدارس و سپس منزل خود را محل تدریس قرار داد؛ اما سرانجام با اصرار شاگردان، نخست در دو مسجد کوچک و از سال ۱۳۷۵ ه.ش در مسجد فاطمیه، واقع در گذر خان درس‌های خود را برگزار کرد و تا پایان عمر در این محل به تدریس اهتمام ورزید.

تربیت شاگرد

با توجه به اینکه بهجت به خاطر شهرت گریزی عمدتاً در منزل خود تدریس می‌کرد، با وجود این افراد بسیاری شاگرد وی بودند که برخی از آنان از قرار زیرند:
محمدتقی مصباح یزدی
کاظم صدیقی
سید عبدالله فاطمی‌نیا
علی پهلوانی تهرانی
مختار امینیان
محمود امجد
محمدحسن احمدی فقیه یزدی
محمدحسین احمدی فقیه یزدی
حسن لاهوتی اشکوری
مهدی هادوی

آثار

آیت‌ الله بهجت، تألیفاتی در فقه و اصول دارد که اغلب آنها به چاپ نرسیده است. او در جواب کسانی که تقاضا کردند تا با اموال شخصی خود آن کتاب‌ها را به چاپ برسانند، گفت: «هنوز بسیاری از کتاب‌های علمای بزرگ سال‌هاست که به گونه خطی مانده است آنها را چاپ کنید. نوبت اینها دیر نشده است. » بهجت، کار قلمی خود را در ایام جوانی با محدث قمی آغاز کرد و در تألیف سفینة البحار، با او همکاری داشته است؛ قسمت زیادی از سفینه البحار خطی، به خط آیت‌ الله بهجت است».

برخی آثار چاپ‌شده
رساله توضیح المسائل
مناسک حج
وسیلة النجاةحاشیه بر وسیلة النجاة آیت‌ الله سید ابوالحسن اصفهانی
جامع المسایل حاشیه بر ذخیرة العباد آیت‌ الله غروی اصفهانی

آثار چاپ‌نشده
حاشیه بر کتاب الصلوة صاحب جواهر.
حاشیه بر کفایة الاصول.
تعلیقه بر مناسک حج شیخ انصاری.
حاشیه بر مکاسب.
چندین جلد اصول.
حاشیه بر شرایع الاسلام.
تقریرات فقهی، اصولی بر اساتیدش.

در نگاه دیگران

اشخاص

امام خمینی (رحمة الله علیه)
امام (رحمة الله علیه) عنایت خاصى به آیت‌ الله بهجت داشتند، نقل چند جریان در این ارتباط، مدعاى ما را اثبات مى‌کند: آیت‌ الله مسعودى مى‌گوید:« من در ضمن چهار پنج سالى که خدمت امام بودم یادم هست که دو سه مرتبه امام فرمود: فلانى، فردا صبح مى‌خواهیم برویم منزل آقاى بهجت. و فرداى آن روز بلند مى‌شدیم و مى‌آمدیم منزل ایشان، همین منزلى که اکنون در آن ساکن هستند، و در اولین اتاق ورودى با همین فرشرهایى که الان موجود است یکى دو دقیقه مى‌نشستیم، سپس امام اشاره مى‌کردند و من بیرون مى‌رفتم و ایشان حدود نیم ساعت با آقاى بهجت به گفتگو مى‌پرداختند بعد امام بیرون مى‌آمدند و مى‌رفتیم. اما اینکه درباره چه مسائلى گفتگو مى‌کردند، نمى‌دانم خودشان مى‌دانستند و خدا. همچنین دو سه مرتبه در همان بحبوحه نهضت ۴۱ یا ۴۲ آقاى بهجت به من فرمودند که شما به آقاى خمینى بگویید فردا صبح ساعت فلان دو رأس گوسفند قربانی کند و من مى‌آمدم به امام اطلاع مى‌دادم، ایشان هم بلا فاصله به من مى‌گفت شما به قصاب( آقاى فرجى که اکنون نیز در قید حیات هست) بگویید دو رأس گوسفند از طرف ما قربانى کند بعد پولشان را مى‌دهیم. بار دیگر نیز آقاى بهجت به من پیغام داد که به امام بگویم: سه رأس گوسفند قربانى کند، آقا هم بلا فاصله دستور داد سه رأس قربانى کنند. اینها همه مسائلى بود که بین امام و آیت‌ الله بهجت بود و ما فقط ظواهرش را مى‌دیدیم و از باطنش اطلاع نداشتیم. نیز هنگامى که امام در جماران ساکن بودند آقاى بهجت به من فرمودند: یک نامه کوچکى دارم شما این را به آقا برسانید، من نامه را گرفتم توى پاکت گذاشتم و بردم در جماران خدمت امام دادم. در هر صورت رابطه این دو بزرگوار خیلى تنگاتنگ بود. » آیت‌ الله بهجت هم به امام عنایت خاصى داشتند. یکى از شاگردان امام قدس سره در خاطره‌اى مى‌گوید:« پس از آزادى حضرت امام از زندان و ورودشان به قم در سال ۱۳۴۱ ه‌. ش. مردم در تمام محله‌هاى قم جشن گرفتند و منزل هر روز آکنده از جمعیت بود، در آن زمان حضرت آیت‌ الله العظمى بهجت نیز از کسانى بود که هر روز به منزل امام تشریف مى‌آوردند و مدتى بر در یکى از حجرات بیت ایشان مى‌ایستادند وقتى به ایشان پیشنهاد شد که شایسته نیست بیرون اتاق بایستید، لااقل در داخل اطاق بنشینید. ایشان در جواب فرمود: من بر خود واجب مى‌دانم که جهت تعظیم این شخصیت ارزنده به اینجا آمده و دقایقى بایستم و سپس باز گردم. »

آیت‌ الله مصباح
آیت‌ الله مصباح نیز در این باره مى‌گوید:« مرحوم آقا مصطفی (رحمة الله علیه) از پدرشان مرحوم امام(رحمة الله علیه) نقل مى‌کرد: آقا معتقدند جناب آقاى بهجت داراى مقامات معنوى بسیار ممتازى هستند. از جمله مطالبى که از پدرشان درباره آقاى بهجت نقل مى‌کردند این بود که: ایشان داراى موت اختیاری هستند، یعنى قدرت این را دارند که هر وقت بخواهند روح خویش را از بدن به اصطلاح خلع کنند و بعد مراجعت کنند. این یکى از مقامات بلندى است که بزرگان در مسیر سیر و سلوک عرفانى ممکن است به آن برسند، و همینطور مقامات معنوى دیگرى در معارف توحیدى که زبان بنده یاراى بحث درباره این زمینه‌ها را ندارد. » هم او در جاى دیگر مى‌گوید:« مرحوم حاج آقا مصطفى از قول امام نقل مى‌کردند: وقتى امام(که ارتباط نزدیکى با مرحوم آقاى بروجردی داشتند) دیده بودند که زندگى آقاى بهجت خیلى ساده است، براى کمک به زندگى ایشان یک وجهى از مرحوم آقاى بروجردى گرفته بودند، وقتى آورده بودند براى آقاى بهجت ایشان قبول نکرده بودند و امام هم مصلحت نمى‌دیدند آن وجه را برگردانند، به هر حال با یک چاره اندیشى حضرت امام فرموده بودند(این طور که نقل کردند): من از مال خودم به شما مى‌بخشم، و شما اجازه بدهید من این را دیگر بر نگردانم. تا اینکه به این صورت ایشان به عنوان هبه از ملک شخصى حضرت امام قبول کردند. » باز آیت‌ الله یزدى در مورد عنایت ویژه حضرت امام به ایشان مى‌گویند:« در یکى از شرفیابى‌هاى خبرگان رهبری به خدمت حضرت امام راحل رحمه الله، از ایشان رهنمودى براى مسائل اخلاقى خواسته شد، حضرت امام، خبرگان را به حضرت آیت‌ الله العظمى بهجت حواله دادند. و در جواب اظهار خبرگان که ایشان کسى را نمى پذیرد، فرمودند: آنقدر اصرار کنید تا بپذیرد. »

علامه طباطبایى
« ایشان‌( آیت‌ الله بهجت) عبد صالح است. »

آیت‌ الله بهاء الدینى
«الآن ثروتمندترین مرد جهان( از جهت معنوى) آقاى بهجت است. »

آیت‌ الله فکور
آیت‌ الله محمد حسن احمدى مى گوید: آیت‌ الله فکور خیلى نسبت به آقاى بهجت عنایت داشتند و مى‌فرمودند:« آقاى بهجت از جمله افرادى هستند که مخصوصاً در صراط معنویت فوق العاده هستند. »

آیت‌ الله سید عبدالکریم کشمیرى
از محضر ایشان سؤال شد: اکنون چه کسى را به عنوان استاد کامل معرفى مى‌کنید؟ فرمودند:« آقاى بهجت، آقاى بهجت. »

آیت‌ الله سید احمد فهرى
از ایشان نیز پرسیده شد: اکنون چه کسى را به عنوان استاد کامل معرفى مى کنید؟ فرمودند:« آقاى بهجت، آقاى بهجت. »

آیت‌ الله شیخ عباس قوچانى
آقاى مصباح مى‌گوید:« از جمله کسانى که درباره حضرت آقاى بهجت اعتقاد به کمالات فوق العاده داشت آقا شیخ عباس قوچانی، جانشین مرحوم آقاى قاضى در مسائل اخلاقى و عرفانى بودند که در نجف متوطن بود (و فرزندش نماینده ولى فقیه در ستاد مشترک است. ) ایشان مى‌فرمود: وقتى که آقاى بهجت خیلى جوان بودند و هنوز سنشان به بیست نرسیده بود(تعبیرشان این بود که هنوز محاسنشان درست در نیامده بود) به مقاماتى رسیده بودند که ما به واسطه ارتباط نزدیک و رفاقت صمیمانه‌اى که داشتیم اطلاع پیدا کردیم، و ایشان از من عهد شرعى گرفتند تا زنده هستم آنها را جایى نقل نکنم. و به نظرم همین موت اختیارى را مطرح مى کردند. » کسى که در آن سن به این مقامات رسیده باشد باید حدس زد که در سن هشتاد سالگى و بعد از یک عمر طولانى سیر و سلوک و استقامت در راه بندگى خدا و انجام وظایف، به چه پایه‌اى از قرب خدا رسیده باشد. و همین باعث مى‌شود که هر مؤمن پاک سرشتى که ایشان را مى‌بیند مجذوب شود، مخصوصاً آن حالات عبادى ایشان را، و اگر کسى موفق بشود در نمازهاى ایشان شرکت کند، مایه برکات بسیار زیادى است.

آیت‌ الله مشکینى
«ایشان(آیت‌ الله العظمى بهجت) از جهت علمى هم در فقه و هم در اصول، در یک مرتبه خیلى بالایى در میان فقهاى شیعه قرار دارند، و از جهت تقوا و کمالات و عظمت روحى در مرحله‌اى بالاتر از آن مى‌باشند، و استادانى که ایشان از آنها استفاده کرده‌اند نیز در مقام خیلى بالایى قرار دارند که ما باید مانند ستاره‌ها به آنها بنگریم; لذا سزاوار است که در اطراف وجود ایشان کتاب‌ها نوشته شود. »

علامه محمد تقى جعفرى
«اینکه در روایات آمده است که« هر کس عالمى را در چهل روز زیارت نکند، مات قلبه( قلبش مى میرد) و همچنین« زیارة العلماء أحبّ إلى الله تعالى من سبعین طوافاً حول البیت: زیارت علما در نزد خدا محبوبتر از هفتاد بار طواف نمودن در گرد خانه خدا مى‌باشد. » مصداق بارز« علما» آیت‌ الله بهجت هستند. صرف دیدن و ملاقات کردن ایشان خود سر تا پا موعظه است. من هر وقت ایشان را مى‌بینم تا چند روز اثر این ملاقات در من باقى است، و در واقع هشدار دهنده براى ما مى‌باشد. »

آیت‌ الله بُدلا
«وضع مقامات آقاى بهجت از همان زمانى که درس آیت‌ الله بروجردی مى‌رفتیم روشن بود، و معلوم بود که ایشان لیاقت چنین مقاماتى را دارند. »

آیت‌ الله مصباح
«آیت‌ الله بهجت جامع دقتهاى مرحوم آقا میرزا محمدتقی شیرازی از طریق شاگردان بر جسته‌شان آقا شیخ محمد کاظم، و همینطور نوآوریهاى مرحوم آقاى نائینی و مرحوم آقا شیخ محمدحسین اصفهانی، و تربیتهاى معنوى مرحوم آقاى قاضى مى‌باشند. این استادان یک شخصیت جامع الاطرافى به وجود آورده‌اند که نعمت بسیار بزرگى در عصر ما به حساب مى‌آید، و جا دارد که از لحظه لحظه عمر ایشان استفاده برده شود. البته کسانى که لیاقتش را داشته و قدر شناس باشند. همینطور خداى متعال به ایشان ویژگی‌هاى شخصى و استعدادهاى ذاتى عطا فرموده که جنبه کسبى ندارد و خدادادى است، با این وصف ایشان مقامات معنوى خود را کتمان مى‌کنند و کسانى که اطلاعى داشته باشند اجازه گفتن ندارند. » و نیز آقاى مصباح مى‌فرماید:« آیت‌ الله بهجت هم در مسائل علمى فوق العاده دقیق هستند و بدان اهتمام دارند و واقعاً درس را یک وظیفه و واجب جدّى مى‌دانند و تحقیق در مسائل فقهى را بسیار اهمیت مى‌دهند، و هم در مسائل عبادتى و معنوى اهتمام کافى دارند و آنها را یک بال دیگرى براى پرواز انسان تلقى مى‌کنند که هیچ‌ کدام بدون دیگرى کارساز نیست. »

آیت‌ الله طاهرى شمس
«آیت‌ الله العظمى بهجت به یک افقى رسیده که وقتى به احکام و دستورات اسلام نگاه مى‌کنند، فتوایى را مى‌دهند که مورد رضا و توجه خدا هست و خلاف در آن نیست.

آیت‌ الله شیخ جواد کربلایى
«در این چند سال که در تهران و قم هستم از بعضى اشخاص درباره آیت‌ الله العظمى بهجت مطالبى شنیدم.

کتاب

1. رساله توضیح‌المسائل حضرت آیت‌ الله بهجت (رحمة الله علیه)، که مشتمل بر بیش از دوهزاروسیصد مسأله است.
2. مجموعه نفیس «در محضر حضرت آیت‌ الله‌العظمی بهجت (رحمة الله علیه)» شامل هزاروهشتصد نکته از آیت‌ الله بهجت در ٣ جلد است که دربردارندۀ رهنمودها، تذکرات و هشدارها در مباحث کلامی، حدیثی، اخلاقی، تاریخی، شرح حال بزرگان و . . . می‌باشد.
3. کتاب رحمت واسعه؛ بیان خصائص حضرت سیدالشهدا(ع) در اشارات آیت‌ الله بهجت (رحمة الله علیه)
4. کتاب نکته‌های ناب از آیت‌ الله‌العظمی بهجت
5. کتاب زمزم عرفان، این کتاب، یادنامه فقیه عارف، حضرت آیت‌ الله محمدتقی بهجت (رحمة الله علیه) است.
6. به‌سوی محبوب، این کتاب، گلچینی از دستورالعمل‌ها و رهنمودها، فرمایشات اخلاقی و عرفانی و نیز دستخط‌هایی از حضرت آیت‌ الله بهجت قدس‌سره است که در موضوعات مختلفی راه‌گشای دوستان خداست.

نرم افزار

1. نرم‌افزار «بهجت‌الفقیه» گنجینه‌ای است از فایل‌های صوتیِ سلسله دروس خارج فقه حضرت آیت‌ الله‌العظمی شیخ محمدتقی بهجت (قدس‌سره) در ۵ DVD که شامل مباحث کتاب‌الصلاة، کتاب‌الزکاة، کتاب‌الخمس، کتاب‌الحج و کتاب‌الجهاد می‌شود.
2. نرم‌افزار کتابخانه فقهی نسخه ویندوز: لینک دانلود نرم‌افزار کتابخانه فقهی: شامل رساله ، استفاتائات ۴ جلدی، جامع المسائل ۵ جلدی و مناسک حج حضرت آیت الله بهجت.
3. نرم‌افزار اندروید رساله توضیح‌المسائل آیت‌ الله بهجت قدس‌سره: حاوی رساله و استفتائات حضرت آیت‌ الله‌العظمی بهجت، که توسط علاقه‌مندان ایشان تهیه و منتشر گردیده و مورد تأیید دفتر حضرت آیت‌ الله بهجت قدس سره قرار گرفته است.

فیلم

1. مستند حدیث سرو (مجموعه ۱۰ قسمتی از سیره و زندگانی حضرت آیت‌ الله بهجت)
2. مستند نگاه در رخ خورشید، مجموعه مصاحبه‌های علما و شاگردان آیت‌ الله بهجت در ایام رحلت
3. مستند علمای اسلام، قدیمی‌ترین مستند از زندگانی حضرت آیت‌ الله بهجت

پیام‌های تسلیت شخصیت ها در پی ارتحال ملکوتی حضرت آیت‌ الله العظمی بهجت قدس‌سره
پیام تسلیت مقام معظم رهبری حضرت آیةالله خامنه‌ای
بسم اللّه الرحمن الرحیم ‌ ‌
انا لله و انا الیه راجعون
با دریغ و افسوس فراوان خبر یافتیم که عالم ربانى، فقیه عالیقدر و عارف روشن ضمیر حضرت آیةاللّه آقاى حاج شیخ محمدتقى بهجت قدس‌اللّه‌نفسه الزکیه دار فانى را وداع گفته و به جوار رحمت حق پیوسته است.
براى اینجانب و همه ارادتمندان آن مرد بزرگ، این مصیبتى سنگین و ضایعه‌اى جبران ناپذیر است: ثلم فى الاسلام ثلمة لایسدها شىِ. آن بزرگوار که از برجستگان مراجع تقلید معاصر به شمار مى‌رفتند، معلم بزرگ اخلاق و عرفان و سرچشمه فیوضات معنوى بى‌پایان نیز بودند. دل نورانى و مصفاى آن پارساى پرهیزگار، آیینه روشن و صیقل یافته الهام الهى، و کلام معطر او راهنماى اندیشه و عمل رهجویان و سالکان بود. اینجانب تسلیت صمیمانه خود را به پیشگاه حضرت بقیةاللّه ارواحنا فداه تقدیم مى‌دارم و به حضرات علماى اعلام و مراجع عظام و شاگردان و ارادتمندان و مستفیضان از نَفَس گرم او و بویژه به خاندان مکرّم و آقازادگان ارجمند ایشان تسلیت عرض مى‌کنم و براى خود و دیگر داغداران از خداوند متعال درخواست تسلا و براى روح مطهر آن بزرگوار طلب رحمت و مغفرت مى‌کنم.
والسلام علیه و رحمةاللّه

پیام تسلیت حضرت آیةالله سیستانى
بسم‌اللّه الرحمن الرحیم
انالله و انا الیه راجعون
خبر ارتحال عالم ربانى حضرت آیةاللّه آقاى حاج شیخ محمدتقى بهجت قدس‌سره‌الشریف موجب اندوه و تأسف فراوان گردید.
فقدان آن بزرگوار که از اعاظم علماى اعلام و از جایگاه معنوى بالایى برخوردار بودند، ثلمه‌اى بزرگ است.
اینجانب این ضایعه دردناک را به آستان مقدس حضرت ولى‌عصر ارواحنافداه و به حوزه‌هاى علمیه مخصوصا حوزه مقدسه قم و به آقازادگان مکرم و دیگر بستگان محترم آن مرحوم و به عموم مؤمنین تسلیت و تعزیت عرض مى‌نمایم، و از خداوند منان براى آن فقید سعید علو درجات و براى بازماندگان صبر جمیل و اجر جزیل مسألت دارم. ولاحول ولا قوة الا بالله العلى العظیم
22جمادى‌الاولى1430

پیام تسلیت حضرت آیةالله لطف‌اللّه صافى
بسم اللّه الرحمن الرحیم
با کمال تأسف و تاثر ارتحال فقیه عالى‌قدر و مرجع بزرگوار، حضرت آیةاللّه آقاى حاج شیخ محمدتقى بهجت قدس‌سره را به پیشگاه اقدس حضرت بقیةاللّه مولانا المهدى ارواح‌العالمین‌له‌الفداء، حوزه‌هاى علمیه، علماى اعلام، عموم شیعیان، بیت شریف و آقازادگان معظّم، تسلیت عرض مى‌نمایم. فقدان آن شخصیت علمى و فقیه والامقام، ثلمه‌اى جبران ناپذیر است.
آن مرحوم، بخش مهمى از عمر با برکت خود را در نجف اشرف و جوار حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام سپرى نمود و از محاضر مراجع مشهور و اساتید نامدار، کسب علم، معنویت و فضایل نمود و بخش پایانى عمر شریف را در قم به استفاده از حوزه درسى آیت اللّه‌ العظمى بروجردى قدس سره و تدریس و اشتغال به تألیف و تربیت طلاب گذرانید و با سوابقى درخشان از این عالم فانى به دار جاودانى و لقاى حق پیوست. از خداوند متعال، علوّ درجات براى ایشان و اجر جزیل و صبر جمیل، براى بازماندگان مسئلت مى‌نمایم.

پیام تسلیت حضرت آیةالله مکارم شیرازى
اناللَّه و انا الیه راجعون
‌ ‌فقدان اسفناک عالم بزرگ ربانى و عارف مخلص الهى حضرت آیةاللّه العظمى بهجت رحمة‌اللَّه‌علیه همه را شدیداً متأثر ساخت.
این مرد بزرگ عمرى را به تربیت شاگردان و تهذیب نفوس ارادتمندان و توجه دادن عموم به ساحت قدس امام زمان عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف گذراند؛ زندگى زاهدانه و عبادات عارفانه و سخنان بیدارگر او در قلوب همه عاشقان مکتب علوى اثر عمیقى داشت. این مصیبت جانکاه را به پیشگاه مقدس امام زمان ارواحنا فداه و علماى دین و تمام حوزه‌هاى علمیه و شیعیان جهان تسلیت عرض مى‌کنم و علو درجات آن مرجع بزرگ، و صبر و اجر فراوان براى همه بازماندگان و مخصوصاً فرزندان برومند آن فقید سعید، مخصوصاً جناب حجةالاسلام آقاى حاج شیخ على بهجت را از درگاه خداوند متعال مسئلت دارم.

پیام تسلیت حضرت آیةالله نورى همدانى
ارتحال عالم ربانى، فقیه بزرگوار، چشمه جوشان اخلاق و فضیلت و منبع علم و عرفان و حکمت و فقاهت، حضرت آیت اللّه‌ العظمى آقاى حاج شیخ محمد تقى بهجت اعلى‌اللّه‌تعالى‌مقامه، مصیبتى بزرگ براى عالم اسلامى است. آن فقیه کامل و وارسته، مصداق کامل گفتار خداوند حکیم “و من یؤت الحکمة فقد اوتى خیراً کثیراً” و معیار تمام‌عیارگفتارحضرت محمد مصطفى صلى‌اللّه‌علیه‌وآله “با عالمى مجالست کنید که دیدار او شما را به یاد خدا بیندازد و عمل او شما را به آخرت ترغیب نماید و گفتار او موجب افزایش علم شما گردد” بودند. رحمة اللّه علیه و غَفَر اللّه له و طوبى له که تمام عمر خود را در راه تحصیل و تعلیم و نشر و تبیین مفاهیم قرآن مجید و معارف علمى و اخلاقى اهلبیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام سپرى کردند. سلامٌ علیه یَوم ولد و یوم ماتَ و یوم یُبعثُ حیاً. اینجانب این مصیبت را به محضر مبارک امام عصر أرواحنا لتراب مقدمه الفداء و رهبر معظّم سکاندار کشتى انقلاب اسلامى در دنیاى پر طوفان و مراجع بزرگوار تشیّع و کلیّه علماء و فضلاء و حوزه‌هاى علمیّه مخصوصاً ارادتمندان آن مرجع عظیم الشأن و بیت محترمشان بویژه آقا زاده مکرّم تسلیت عرض مى‌کنم و براى آن فقید علم و اخلاق و عرفان علوّ درجات و براى بازمانگان محترم صبر و اجر از درگاه خداوند اکرم الاکرمین مسألت مى‌نمایم.

پیام تسلیت حضرت آیةالله علوى گرگانى
ارتحال اسفناک و تاسف بار مرجع عالیقدر، ‌فقیه اهل‌بیت عصمت و طهارت، عارف بالله، شیخ الفقهاء، حضرت آیت اللّه‌ العظمى آقاى حاج شیخ محمد تقى بهجت رضوان‌اللّه‌تعالى‌علیه که عمر مبارک خویش را در راه تربیت نفس و تعلیم و تعلم و تفقه در دین سپرى نمود، به ساحت مقدس و منور قلب عالم امکان، حضرت ولى‌عصر روحى و ارواح العالمین له الفداء، حوزات علمیه بالخصوص حوزه مقدسه علمیه قم، مراجع معظم تقلید و محضر مبارک مقام معظم رهبرى و کافه مومنین و مقلدین آن فقید سعید و بیت شریف و معززشان تسلیت گفته، علو درجات آن مرحوم را از ایزد منان خواستارم. خداوند ان شاء اللّه ایشان را با اولیاء کرامش محشور و به بازماندگان صبر و اجر جزیل عنایت فرماید. و السلام علینا و على عباداللّه الصالحین

پیام تسلیت حضرت آیةالله هاشمى شاهرودى
اذا مات العالم ثلم فى الاسلام ثلمة لایسدها شىِ
عروج روح والا و نورانى شیخ العلما، حضرت آیةاللّه محمد تقى بهجت فومنى (رحمة الله علیه) را به محضر صاحب الامر عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف، حوزه‌هاى علمیه، جهان تشیع، مقام معظم رهبرى و بازماندگان بیت معظم آن مرحوم تسلیت مى‌گویم.
آن عالم ربانى و فقیه وارسته که از مرتبه معنوى و معرفتى عارف بلندمرتبه آیةاللّه سید على آقا قاضى و مکتب فقهى و اصولى آیةاللّه محقق غروى اصفهانى و دیگر فقیهان و بزرگان حوزه‌هاى علمیه نجف اشرف و قم المقدس بهره‌ها برد، در طول نزدیک به یک قرن عمر بابرکتش فاضلان و طالبان معرفت و جستجوگران اخلاق و معنویت را در مکتب فقهى، اخلاقى و معنوى اهل‌البیت علیهم‌السلام بهره‌مند کرد و شاگردانى فاضل و مهذب تربیت کرد. روح وارسته و بلندمرتبه او با اولیائش، ائمه اطهار علیهم‌السلام محشور و متنعم باد.

پیام تسلیت حضرت آیةالله گرامی
انا لله و انا الیه راجعون
بسم الله الرّحمن الرّحیم
«صبر بسیار بباید پدر پیر فلک را» که از میان فقیهان فرهیخته عارفی واصل و سالکی جان بر کف در برابر ارادۀ حضرت حقّ، پیدا شود.
و چقدر جامعۀ اسلامی باید هشیار و بیدار باشد تا اینگونه گوهرهای نایاب را شناسایی نموده قدر بداند و تا پیش از دست رفتن این عزیزان استفاده ها ببرند، لیکن افسوس که جامعه همواره به افسوس قانع است. فقیه بزرگوار، عالم دقیق و رقیق و لطیف، حضرت آیت الله العظمی بهجت (قدّس سرّه) از دست زمینیان رفت و در ملإ أعلی با کرّوبیان نشست. زهی نشاط عالم بالا و زهی افسوس ما زمینیان.
این مصیبت را به حضور وصیّ الاوصیاء و خاتم الاصفیاء امام زمان ارواحنا فداه و مراجع عظام و حوزه های علمیّه و عموم شیعیان و خصوص خانواده و آقازاده محترم تسلیت عرض می کنم.
خداوندا به همه ما حالت یقظه عطاء فرما!

پیام تسلیت حضرت آیةالله مظاهرى
رحلت اسفناک مرجع عالیقدر و عارف پرهیزکار، حضرت آیةاللّه آقاى حاج شیخ محمّدتقى بهجت قدّس اللّه‌ نفسه الزّکیه که همزمان با ایّام عزاى شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام‌اللّه‌علیها به وقوع پیوست، بى‌تردید ثلمه‌اى جبران‌ناپذیر براى عالم اسلام و ضایعه‌اى سنگین براى حوزه‌هاى مقدسه علمیه، بالاخص حوزه علمیه مبارکه قم است. آن عالم ربّانى علاوه بر حضور پُر مایه علمى در دو مکتب حوزوى بزرگ نجف اشرف و قم، از آخرین میراث داران و بازماندگانِ روشن ضمیرِ حلقه عرفانى و اخلاقى سیّد العرفاء المتألهّین مرحوم مغفور آیةاللّه آقاى سیّد على قاضى رضوان اللّه‌ علیه و خود از برجستگانِ این عرصه بودند و به این سبب، نعمت وجود پُر برکت ایشان و دلِ سراسر نورانیّت و کلام نافذ آن بزرگوار، بویژه در دوره اخیر براى حوزه علمیه، امید بخش و براى همه عاشقانِ معنویّت و اخلاق و علاقمندان به سلوک عرفانى، مایه درس‌آموزى و صفاى روح بود. بى‌شک، حوزه‌هاى علمیه، چهره‌اى درخشان و شاگردان و ارادتمندان آن فقیه صمدانى، پدرى مهربان و استادى انسان‌ساز و مقلّدان ایشان، مرجعى عظیم‌الشأن و بالاخره عرصه تابناک مرجعیّت، استوانه‌اى شاخص و برجسته را از دست داد و اینک، عالَم تشیّع و بالاخص ملّت مؤمن و بزرگوار ایران اسلامى در سوگ رحلت جبران‌ناپذیر این مرجع عارف و پارسا، داغدار و مصیبت‌زده است، اگر چه روح قدّسى آن عبد صالح در آستان قربِ پروردگار متعال و در پیشگاه رسول خدا و ائمّه هُدى و حضرت صدّیقه کبرى صلوات‌اللّه‌‌وسلامه‌علیهم‌اجمعین، به مواهب ربّانى و الطاف روحانى، متنعّم و مسرور گردیده است. اینجانب این مصیبت بزرگ را به ساحت مقدّس حضرت بقیّةاللّه‌‌الاعظم صاحب الامر ارواحنالتراب‌مقدمه‌الفداء و عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف و به حوزه‌هاى مقدسه علمیه و حضرات مراجع عظام و مقام معظم رهبرى و بیت مکرم و آقا زادگان محترم ایشان تسلیت و تعزیت مى‌گویم و از خداوند سبحان مسألت مى‌کنم که با لطف عمیم خود، این خسارت عظیم را جبران فرماید و به بازماندگان و خاندان شریف و شاگردان ارجمند آن فقیه متأله، سکینه و صبر و اجر و تسلّى مرحمت فرماید و روح متعالى ایشان را غریق رحمت و مغفرت خود فرماید. والسلام علیه و رحمة اللّه‌ و برکاته

پیام تسلیت حضرت آیةالله ملکوتى
در این ایام که به مناسبت سالروز شهادت بزرگ بانوى اسلام حضرت فاطمه زهرا سلام‌اللّه‌علیها جهان اسلام و خصوصا شیعیان اهل‌بیت رسول اکرم صلى‌اللّه‌علیه‌وآله سوگوار بودند، داغى تازه بر دل مومنین نشست و خبر تأثرانگیز رحلت حضرت آیةاللّه بهجت(رحمة الله علیه)، آن عالم متقى فقیه وارسته از زخارف دنیا، اسوه زهد و صبر و اشتیاق به لقاءاللّه، مصداق عینى آیه مبارکه “الذین هم فى صلاتهم خاشعون” موجب تألم مضاف مومنین گردید. اینجانب در سوگ آن عالم بزرگ و کریم، به خداوند منان پناه برده و به محضر مبارک بقیةاللّه الاعظم عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌شریف، قاطبه علما و حوزه‌هاى علمیه و نیز مردم شریف، تسلیت عرض مى‌نمایم و از خداوند علوّ درجات براى آن مرحوم و صبر و اجر براى خاندان محترمشان مسئلت عرض مى‌نمایم.

پیام تسلیت حضرت آیةالله سبحانى
در گذشت عالم ربانى فقیه، عصمت و طهارت، نمونه بارز انسان والا و تقوا و پرهیزکارى، یعنى حضرت آیةاللّه حاج شیخ محمدتقى بهجت قدس‌سره، جهان تشیع را به سوگ نشاند و غبار غم و اندوه را بر دلها افشاند. آیةاللّه بهجت پس از گذراندن دوران نوجوانى در سال 1310 از محضر عالمان بزرگ نجف اشرف مانند مرحوم آیةاللّه اصفهانى و آیةاللّه خوئى و دیگران بهره‌مند شده و اخلاق و عرفان را از محضر عالم زمانه، مرحوم آیةاللّه حاج سید على قاضى آموخته است. پس از تکمیل معارف در سال‌هاى 1324 وارد حوزه علمیه قم شده‌اند و تا آخرین لحظه در سنگر علم و عرفان و اخلاق و تربیت فقیهان کوشا بوده و تا این‌که امروز 27 اردیبهشت نداى الهى را لبیک گفت. اینجانب این مصیبت بزرگ را به پیشگاه حضرت ولى‌عصر و زعیمان و مراجع تقلید و عموم شیعیان تسلیت مى‌گویم. ‌

پیام تسلیت حضرت آیةالله شیخ مجتبى تهرانى
ارتحال مرجعى بزرگ و فقیهى وارسته و بى بدیل، اسوه تقوا و فضیلت، حضرت آیت اللّه‌ العظمى حاج شیخ محمد تقى بهجت قدس‌سره‌شریف که ثلمه‌اى جبران‌ناپذیر بر پیکر اسلام و حوزه‌هاى علمیه بود را به ساحت مقدس حضرت ولى‌عصر ارواحناله‌الفداء تعزیت مى‌گویم. هم‌چنین این مصیبت عظمى را به رهبر معظم انقلاب اسلامى و حوزه‌هاى علمیه مخصوصا حوزه علمیه قمـ و برادران ایمانىـ و آقازادگان و خانواده معظم ایشان تسلیت مى‌گویم و از خداوند متعال براى آن فقید سعید علو درجات و حشر با انبیا و اولیاى خاصش را مسئلت مى‌نماییم.

پیام تسلیت حضرت آیةالله موسوى اردبیلى
دریافت خبر ارتحال حضرت آیةاللّه، آقاى حاج شیخ محمد تقى بهجت قدّس‌سره‌الشریف، موجب تأثر و تألم شد. وى که عمر پر برکت خویش را وقف و مصروف نشر معارف اهل‌البیت علیهم‌السّلام کرد، از مصادیق اکمل و اتمّ علماى بالله در روزگار ما بود. آن مرحوم در حوزه مبارکه نجف اشرف صانها اللّه عن حوادث الدهر از محضر آیات عظماى حق، از جمله حضرات شیخ محمد کاظم شیرازى و شیخ محمدحسین غروى اصفهانى بهره‌‌ها برد و نیز در حوزه مبارکه قم (که خداوند برقرار و پرشکوهش بدارد) از افاضات بزرگان و اعاظم حوزه استفاده شایان کرد و خود به مقام رفیع تدریس و جایگاه منیع مجتهدپرورى نائل آمد. یکى از توفیقات آن جناب، آشنایى با آیت حق، قاضى طباطبایى در نجف اشرف و خوشه‌‌چینى از مکتب معنوى او بود. بدین سان ایشان افزون بر آگاهى از علوم رایجه در حوزه‌‌هاى علمیه، چون فقه و اصول، در تهذیب نفس و پارسایى نیز به مدارج عالیه رسید تا آنجا که توانست نفوس مستعده را نیز تعالى بخشد. ‌ ‌این جانب درگذشت آن فقیه ربانى و عالم صمدانى را به محضر صاحب العصر و الزمان، حضرت حجّت، عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف، حوزه‌‌هاى علمیه شیعه، خاندان معظّم‌له، بویژه آقازادگان محترم و عموم علاقمندانشان تسلیت و تعزیت گفته، از خداى منّان براى آن مرحوم علوّ درجات، و براى بازماندگان صبر جمیل و اجر جزیل مسألت دارم.

پیام تسلیت حضرت آیةالله هاشمى رفسنجانى
رحلت جانگداز عالم و مرجع بزرگ جهان اسلام، ‌حضرت آیت اللّه‌ العظمى حاج شیخ محمد تقى بهجت (رحمة الله علیه) ضایعه‌اى بزرگ و اسفناک براى جهان اسلام و تشیع است. ‌این عالم ربانى و مرجع عالى‌قدر که با تلمذ از محضر بزرگان حوزه‌هاى علمیه قم و نجف، ‌علاوه بر مرجعیت و استادى فقه و اصول، در زمینه‌هاى تهذیب نفس، عرفان و اخلاق به جایگاه رفیع و ویژه‌اى دست یافته بود، ‌در طول عمر شریف و با برکت خویش، منشاء آثار و برکات فراوانى براى جهان اسلام به ویژه تشیع و آموزش شاگردانى صالح و مؤمن در حوزه‌هاى علمیه بود. ضایعه فقدان این مرجع وارسته و معلم اخلاق و عرفان را به محضر حضرت ولى‌عصر عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف، ‌رهبرى معظم انقلاب، ‌مراجع عظام، ‌روحانیت گرانقدر، ‌حوزه‌هاى علمیه قم و نجف، ‌شاگردان، مریدان، به ویژه بستگان و آقازاده‌هاى بزرگوار ایشان تسلیت مى‌گویم. از درگاه احدیت براى شادى روح این عالم بزرگوار رحمت واسعه و براى بازماندگان، ‌به و یژه بیت معزز ایشان صبر و اجر مسالت مى‌کنم.

پیام تسلیت رئیس‌جمهور وقت
دکتر محمود احمدى‌نژاد هم در جلسه عصر روز یکشنبه 27 اردیبهشت هیات دولت، رحلت جانسوز عالم ربانى و فقیه عرفانى، حضرت آیت اللّه‌ العظمى بهجت را به محضر ولى‌عصر عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف، رهبر معظم انقلاب اسلامى و همه دوستداران ارزش‌هاى الهى و انسانى و ملت بزرگوار ایران تسلیت گفت. وى تصریح کرد: حضرت آیت اللّه‌ العظمى بهجت، مجسمه طهارت روح و معنویت و عرفان و اخلاق بود. در تمام دوران زندگى پربرکت خود، با نفسى گرم و معنوى براى خدمت به مردم تلاش کرد. رئیس‌جمهور از خداوند متعال براى حضرت آیت اللّه‌ العظمى بهجت، علو درجات مسالت کرد و اظهار داشت: امیدواریم خداى تبارک و تعالى جاى ایشان را در حوزه علمیه پر کند و به علماى ما و دلسوزان کشور توفیق خدمت بیشتر و ادامه راه معنوى و عرفانى این مرجع عالى قدر و قدرشناسى فرصت‌ها را عنایت فرماید.

پیام تسلیت تولیت آستان قدس رضوى
با تأسف و تأثر عمیق ارتحال غم بار و جانسوز مرجع عالیقدر و عارف وارسته حضرت آیةاللّه آقاى حاج شیخ محمد تقى بهجت قدس‌اللّه‌نفسه‌الزکیه که ضایعه‌اى بس عظیم براى عالم تشیع و مصداق بارز “ثلمة لایسدها ش، ” است را به پیشگاه حضرت بقیةاللّه‌الاعظم‌امام‌زمان عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف به محضر رهبر معظم انقلاب اسلامى مدظله‌العالى، به حضور مراجع عظام، روحانیت مکرم، آقایان علما و فضلاى محترم حوزه‌هاى علمیه، مردم شهید پرور و همه ارادتمندان داغدار و بویژه بیت شریف و آقازادگان ارجمند ایشان تسلیت عرض مى‌نمایم. این فقیه پارسا وارث شایسته عالمان بزرگ و دین‌باورى بود که سیره، اندیشه و اجتهادشان همواره برکات علمى و الگوهاى عینى فراوانى براى ره پویان و سالکان سیر الى اللّه به همراه داشته است. حضرت آیةاللّه بهجت، عمرى را بى‌دریغ و خستگى‌ناپذیر به تلاش و اجتهاد در مسیر حق طى طریق کرد و با مجاهده، به قله‌هاى بلند بینش و معرفت و با اجتهاد به مراتب والاى تفقه و دین شناسى دست یافت. اگر چه از دست دادن این منبع پر فیض خیر و برکت جبران‌ناپذیر است، اما به اقتضاى “امثالهم فى القلوب موجوده” دانش و معنویت آن عالم و عارف بزرگ به برکت عمر پر ثمر و دعاهاى سحرگاهى‌اش در باور مومنان و سیره جویندگان دانش و معرفت پاینده خواهد بود. اینجانب در کنار مضجع شریف امام رئوف، حضرت على بن موسى الرضا علیه‌آلاف‌التحیةوالثناء از پیشگاه خداوند متعال براى آن معلم بزرگ اخلاق و عرفان و اسوه علم و فضیلت، رحمت و علو مقام و براى بازماندگان اجر و شکیبایى مسئلت دارم.

پیام تسلیت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
عروج ملکوتى مرجع عالیقدر شیعه، فقیه اهل بیت عصمت و طهارت، عالم ربانى، حضرت آیة‌اللّه‌ العظمى محمد تقى بهجت، مایه تأسف و تأثر شدید گردید. این شخصیت بى‌نظیر عرفان را در پاى درس فقه نشاند و فقه را معطر به عطر عرفان نمود. فقدان شخصیتى که عمر پر برکت خود را صرف علم و اجتهاد در راه مکتب علوى نمود و با بهره‌مندى از فیض ناب علوم اهل‌بیت علیهم‌السلام در نجف اشرف و قم مقدسه، منشأ برکات و ثمراتى فراوان گردید، که تربیت شاگردانى فاضل و زبده گوشه‌اى از فعالیت‌هاى خالصانه ایشان است، بى‌شک این ضایعه خلاCئى است که جبران آن به آسانى میسر نخواهد بود که “اذا مات العالم ثلم فى الاسلام ثلمة لایسدّها شىِ”. هم‌چنین تلاش آن فقید سعید در ترویج مشى اخلاقى در بین شاگردان، به یقین ثمرات بى بدیلى را درپى خواهد داشت. ارادت مردم بویژه جوانان به این وجود والا و حضور بى‌پیرایه ایشان در بین مردم، همواره خاطره فراموش‌ناشدنى را در اذهان برجاى گذاشته است. جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ارتحال تأثرانگیز آن اسوه فقاهت و مرجعیت را به محضر حضرت بقیة‌اللّه الاعظم ارواحنا له الفداء، رهبر معظم انقلاب اسلامى مدظله‌العالى، مراجع عظام تقلید دامت‌برکاتهم، حوزه‌هاى علمیه، بیت معظم‌له و بخصوص آقازادگان آن مرحوم تسلیت گفته و علو درجات ایشان را از ذات بارى‌تعالى مسألت مى‌نماید. و السلام علیکم و رحمه اللّه و برکاته

پیام تسلیت دفتر تبلیغات اسلامى
رحلت اندوه‌بار مرجع عالى مقام، فقیه ربانى، عارف وارسته، عبد صالح خدا، مدافع و حامى ولایت، پیر ذکر و تذکر، یار و یاور امام راحل و مقام معظم رهبرى، حضرت آیت اللّه‌ العظمى حاج شیخ محمدتقى بهجت، جهان تشیع را به سوگ نشاند و غبار غم و اندوه را بر دل هزاران مشتاق مرام پاک آن پیر وارسته افکند. زندگى زاهدانه، بندگى خالصانه، چهره الهى و نفس گرم آن اسوه پاکى و پارسایى باعث توجه نفوس مستعد به خداوند متعال، امام زمان عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف و پاکى و معنویت بود. حوزه‌هاى علمیه نفوذ و اقتدار معنوى آن فرزانه فضیلت، معنویت و اخلاص را هرگز فراموش نخواهد کرد و هم‌چنان از چشمه سار زلال آن پاکى درس‌ها خواهد آموخت. دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم این مصیبت جان‌کاه را به پیش‌گاه مقدس امام زمان عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف، مقام معظم رهبرى مدظله‌العالى، مراجع عظام تقلید، علماء، فضلا و طلاب حوزه‌هاى علمیه و عموم شیعیان جهان به‌ویژه بیت معظم‌له تسلیت عرض مى‌نماید.

پیام تسلیت رئیس مجلس شوراى اسلامى
رحلت مرجع بزرگ و عالم ربانى حضرت آیة‌اللّه‌ العظمى حاج شیخ‌ محمد‌تقى بهجت قدس‌سره را به حضرت بقیةاللّه الاعظم ارواحنا‌فداه، مقام معظم رهبرى، مراجع عظام، حوزه‌هاى علمیه، بیت شریف معظم‌له و عموم مسلمانان تسلیت عرض مى‌نمایم. آن عارف بزرگوار عمر با برکت خویش را در راه تهذیب نفس و پرورش عالمان دینى سپرى نمود و سرانجام روح بلند ایشان به ملکوت اعلى پیوست، طوبى له و حسن ماب.

پیام تسلیت مجمع جهانى اهل‌بیت(ع)
در ایامى که پیروان اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام سوگوار سالگرد شهادت یادگار پیامبر، حضرت فاطمه زهراء سلام‌اللّه‌علیها هستند، رحلت یکى دیگر از اسوه‌هاى پرهیزگارى و تقوا و استوانه‌هاى علم و فضیلت، شیعیان جهان را در ماتمى مضاعف فرو برد. ‌ ‌حضرت آیت اللّه‌ العظمى حاج شیخ محمدتقى بهجت فومنى، که عمر با برکت خویش را در ذکر مدام و تهذیب نفس گذراند، علاوه بر پذیرش مسئولیت خطیر مرجعیت و تالیف آثار متعدد فقهى، شاگردان علمى و اخلاقى بسیارى را نیز به جهان تشیع تقدیم نمود. ‌ ‌مجمع جهانى اهل‌بیت علیهم‌السلام این ضایعه مؤلمه و مصیبت عظمى را به محضر حضرت بقیةاللّه الاعظم عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف، مقام معظم رهبرى، مراجع معظم تقلید و عموم مردم مسلمان ـ بالاخص بیت رفیع آن مرجع فقید ـ تسلیت گفته، علو درجات ایشان را از خداوند بزرگ خواستار است. ‌ ‌امید است مردم قدرشناس و پیرو ولایت، با شرکت پر شور در مراسم تشییع و سوگوارى، از این عارف کامل و خادم صدیق مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام تجلیل نمایند.

پیام تسلیت مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان
ارتحال این عالم وارسته و استاد اخلاق و پارسائى، حضرت آیت اللّه‌ العظمى بهجت، موجب ثلمه‌اى جبران ناپذیر براى حوزه‌هاى علمیه جهان تشیع گردید و غمى جانکاه و ضایعه‌اى اندوهبار بر قلوب داغدار ملت بزرگوار ایران بر جاى گذاشت. این شخصیت بزرگ علمى و عرفانى که عمر با برکت خویش را در عرصه تهذیب نفس و تعلیم فقه آل‌محمد صلى‌اللّه‌علیه‌وآله و در جهت پرورش طلاب و دانش‌پژوهان علوم دینى سپرى نمود، مدافعى سر سخت از حریم ولایت و رهبرى و نظام مقدس جمهورى اسلامى ایران بود و بر بلنداى رفیع معرفت دینى پانهاد و آفاق خلوص را در نوردید و به حق مصداق بارز “العلماء ورثةالانبیاء” گردید. این ضایعه مولمه را به پیشگاه مقدس حضرت بقیةاللّه الاعظم عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف، مقام معظم رهبرى، علماى اعلام، حوزه‌هاى علمیه، ملت شریف ایران، بیت معزز بویژه آقازاده ارجمند ایشان تسلیت عرض نموده و از درگاه خداوند متعال براى آن عالم جلیل القدر رحمت واسعه الهى و علو درجات مسئلت مى‌نماید.

پیام تسلیت مرکز مدیریت حوزه علمیه قم
ضایعه اسفناک ارتحال مرجع عظیم‌الشأن شیعیان جهان، عالم ربانى، فقیه صمدانى، اسوه تقوى و پاکى حضرت آیت اللّه‌ العظمى حاج شیخ محمدتقى بهجت قدس‌سره که پس از طى بیش از نیم قرن تلاش و مجاهدت علمى و نشر معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام دعوت حق را لبیک گفته و در جوار رحمت الهى آرام گرفت، موجب تأسف و تأثر شدید گردید. حوزه علمیه قم ضمن عرض تسلیت این ضایعه مؤلمه به ساحت قدسى حضرت ولى‌عصر عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف، رهبر معظم انقلاب، مراجع عظام تقلید، حوزه‌هاى علمیه، طلاب و فضلا و عموم شیعیان و مقلدین‌ معظم‌له، درس‌هاى روزهاى ٢٨ و ٢٩/٢/١٣٨٨‌ را تعطیل اعلام مى‌نماید.

پیام تسلیت مرکز مدیریت حوزه‌هاى علمیه خواهران
رحلت جانگداز عالم و مرجع بزرگ جهان اسلام، حضرت آیت اللّه‌ العظمى محمد تقى بهجت، ضایعه‌اى بزرگ و اسفناک براى جهان اسلام و تشیع مى‌باشد. روح آن عارف بزرگوار، مؤمن متعهد و خیّر مخلص که عمر پربار خویش را در راه تهذیب نفس و پرورش عالمان دینى سپرى نمود، به ملکوت اعلى پیوست. طوبى له و حسن ماب
مرکز مدیریت حوزه‌هاى علمیه خواهران ضایعه فقدان این مرجع وارسته و معلم اخلاق و عرفان را به محضر مقدس حضرت بقیةاللّه الاعظم ارواحنا فداه و نایب بر حق ایشان حضرت آیةاللّه خامنه‌اى مدظله‌العالى، مراجع عظام و حوزه‌هاى علمیه، تسلیت عرض نموده و از درگاه احدیت براى شادى روح این عالم بزرگوار رحمت واسعه و براى بازماندگان ایشان صبر و اجر جزیل مسألت مى‌نماید. ‌ ‌

منابع:
1. ویکی پدیا
2. ویکی فقه
3. ویکی شیعه
4. تنظیم و نشر آثار آیت‌ الله‌العظمی بهجت (رحمة الله علیه)
5. مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
6. وارثون