لطف الله مفخم پایان
موسیقیدان، مدرس.
تولد: 1294، تهران.
درگذشت: 17 دى 1362.
لطفالله مفخمپایان (یزدان مهر) از همان اوان كودكى به موسیقى ایرانى علاقهمند شد و به فراگیرى ویولن پرداخت. وى پس از پایان تحصیلات ابتدایى و دبیرستان در مدارس علمیه و دارالفنون در سال 1318 دورهى متوسطه را به پایان رسانید. سپس وارد دانشسراى عالى شده و در سالهاى 1314 تا 1321 موفق به اخذ لیسانس در رشتههاى باستانشناسى، تاریخ و جغرافیا مىگردد. وى همچنین در رشتهى جغرافیا از دانشگاه سربن پاریس به اخذ دكترى نایل مىگردد. از سال 1329 ابتدا در دانشگاه تبریز 1329 و سپس در دانشگاه مشهد به تدریس جغرافیاى ریاضى، نقشهكشى و تصاویر جغرافیایى، اقلیمشناسى، اقیانوسشناسى، فیزیوگرافى، جغرافیاى زیستى، كلیات جغرافیاى ایران و جغرافیاى ناحیهاى مشغول بود.
لطفالله مخفمپایان اوایل نوجوانى نزد ابوالحسن صبا به مدت چهار سال نواختن ویولن را آموخت و در این مدت ردیفها و نتهاى صبا را علاوه بر فراگیرى آن چاپ نمود و در همین زمان نزد همین استاد نواختن سنتور را آموخت. یكى دیگر از كارهاى لطفالله مفخمپایان، تنظیم و تدوین و نوشتن سرودهاى مدارس ایران بود. مفخمپایان سالها با وزارت فرهنگ و هنر همكارى داشت و كنسرتهایى را در انجمن دانشآموزان دارالفنون و دانشسراى عالى به نفع دانشآموزان و دانشجویان ترتیب داد و چند برنامه سلونوازى در پاریس هنگامى كه در آن دیار تحصیل مىكرد، براى شناساندن ردیفها و گوشههاى موسیقى اصیل ایرانى اجرا نمود. وى یكى از موسیقیدانان كشورمان بود كه چهل و پنج جلد تنها دربارهى آب و رودهاى ایران نوشت و تا آخر عمر در سازمان جغرافیایى ارتش به خدمت مشغول بود.
از جمله آثار وى مىتوان به این چند عنوان كتاب اشاره نمود: دریاى مازندران (متن فرانسه، 1347)؛ مرداب انزلى (متن فرانسه، 1347)؛ رودهاى عمدهى گیلان (متن فرانسه، 1347)؛ فرهنگ آبادىهاى ایران (1339)؛ فرهنگ كوههاى ایران (1352)؛ فرهنگ رودهاى ایران (1353). مقالات ایشان در چهار شمارهى مجلهى «جهانشناسى» دانشگاه مشهد در سال 1340 چاپ شده است.
وى به سبب كسالت ناشى از سكتهى مغزى كه هنگام مسافرت مشهد بر او عارض شد، درگذشت.
مرحوم دكتر لطفاللَّه مفخم پایان (یزدان مهر)، به سال 1294 در تهران متولد شد، وى كه از همان اوان كودكى به موسیقى ایرانى علاقمند ئو در هر فرصت كه به دست مىآورد به صفحات نوازندگان و خوانندگان آن زمان گوش مىداد و ساعتها كنار گرامافون مىنشست و چنان محو آن نغمات دلنشین مىشد كه گوئى در عالم دیگرى سیر مىكند. در همان دوران طفولیت بود كه وى در خود احساس كرد كه میانسازها بیشتر از همه به ویولن علاقمند است و براى همین منظور به پدرش پیشنهاد كرد تا برایش سازى خریده و وى نزد استادى براى فراگیرى برود ولى پدر وى بیشتر علاقمند بود كه پسرش به تحصیل بپردازد.
لطفاللَّه مفخمپایان، پس از پایان تحصیلات ابتدایى و دبیرستان در مدارس علمیه و دارالفنون در سال 1318 دورهى متوسطه را به پایان رسانید. سپس وارد دانشسراى عالى شده و در سالهاى 1314 تا 1321 كه در آنجا به تحصیل اشتغال داشته، موفق به اخذ لیسانس در رشتههاى باستانشناسى، تاریخ و جغرافیا مىگردد. شادروان دكتر لطفاللَّه مفخم پایان اوائل نوجوانى نزد استاد ابوالحسن خان صبا به مدت چهار سال نواختن ویولن را مىآموزد و در این مدت ردیفها و نتهاى استاد صبا را علاوه بر فراگیرى آن چاپ مىنماید و در همین زمان نزد استاد نواختن سنتور را به خوبى مىآموزد. یكى دیگر از كارهاى بزرگ و برجستهى زندهیاد دكتر لطفاللَّه مفخمپایان، تنظیم و تدوین و نوشتن سرودهاى مدارس ایران بود كه از این راه خدمات شایان توجهى به فرهنگ و ادبیات و فرهنگ صوتى كشور نمود.
دكتر مفخمپایان، در كلاس خصوصى كه دایر نموده بود شاگردان خوب و با ارزشى تربیت كرد كه هر كدام از بزرگان هنر موسیقى كشور شدند، نظیر آقایان: حبیباللَّه بدیعى، محمود تاجبخش، اصغر ساسان و عدهاى دیگر مىباشند كه این شاگردان به نوبهى خود هر یك استادانى شدند كه جایى والا و مرتبهاى بزرگ در موسیقى سنتى و اصیل ایرانى دارند. مفخمپایان سالها با فرهنگ و هنر همكارى داشت و كنسرتهاى متعددى در انجمن دانشآموزان دارالفنون و دانشسراى عالى به نفع دانشآموزان و دانشجویان ترتیب داد و چند برنامه سلو نوازى در پاریس هنگامى كه در آن دیار تحصیل مىكرد براى شناساندن ردیفها و گوشههاى موسیقى اصیل ایران اجرا نمود. وى یكى از موسیقیدانان بزرگ و دانشمند كشورمان بود كه چهل و پنج جلد كتاب تنها دربارهى آب و رودهاى ایران نوشت و تا آخر در سازمان جغرافیایى ارتش به خدمت مشغول بود. او در سال 1328 ازدواج كرد و ثمرهى ازدواجش پسرى است به نام اردشیر مفخمپایان كه ایشان نیز مانند پدر خود، به موسیقى سنتى ایران عشق مىورزد. دكتر لطفاللَّه مفخمپایان متأسفانه خیلى زود بهار عمر پربار هنرى و فرهنگىاش به پاییز گرایید و در هفدهم دىماه یكهزار و سیصد و شصت و دو، جهان فانى را وداع پاییز گرایید و در هفدهم دىماه یكهزار و سیصد و شصت و دو، جهانى فانى را وداع گفت و در بهشت زیرا به خاك سپرده شد. روانش شاد باد.
(1362 -1294 ش)، استاد دانشگاه و موسیقیدان. در تهران به دنیا آمد. وى از همان اوان كودكى به موسیقى علاقهمند بود. مفخم پس از پایان تحصیلات ابتدایى و دبیرستان در مدارس علمیه و دارالفنون، در 1318 ش دورهى متوسطه را به پایان رسانید. سپس وارد دانشسراى عالى شد و موفق به اخذ لیسانس در رشتههاى باستان شناسى، تاریخ و جغرافیا گردید و در دانشگاه مشهد به تدریس پرداخت. او مدت چهار سال هم نزد استاد ابوالحسن صبا به فراگیرى ویولون پرداخت و ردیفها و نتهاى استاد را علاوه بر فراگیرى، چاپ هم كرد و نواختن سنتور را نیز آموخت. یكى دیگر از كارهاى بزرگ این هنرمند تنظیم و تدوین و نوشتن سرودهاى مدارس ایران بود. از جمله شاگردان وى، حبیباللَّه بدیعى، محمود تاجبخش و اصغر ساسان هستند. مفخم كنسرتهاى متعددى در انجمن دانشآموزان دارالفنون و دانشسراى عالى به نفع دانشجویان و دانش آموزان ترتیب داده است. او در تهران درگذشت. از آثار وى: «فرهنگ آبادیهاى ایران» و چهل و پنج جلد كتاب دربارهى آب و رودهاى ایران.[1]
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
