محمدحسن تبرائیان
محمد حسن تبرائيان متولد سال ۱۳۲۴است. تبرائيان تحصيلات ابتدايي و حوزوي را در عراق به پايان برده و با آشنايي بيشتر با زبان و ادبيات عرب،به اين حوزه وسيع فرهنگي علاقه مند مي شود و براي تحصيل در اين رشته به دانشگاه عراق مي رود.پس از تحصيلات مقدماتي تبرائيان عازم مصر مي شود تا در دانشگاه مصر تحصيل در رشته ادبيات را دنبال كند.او با سعي وافر و پشتكار پيوسته، سرانجام موفق به دريافت دكتراي زبان و ادبيات عرب از دانشگاه الازهر مصر مي شود و بلافاصله براي تدريس در اين رشته به سوريه دعوت مي شود و در دانشگاه هاي دمشق و حلب به تدريس زبان و ادبيات عرب مي پردازد. وي هم اكنون عضو هيات علمي و شوراي تخصصي دانشكده علوم انساني دانشگاه پيام نور است.گروه : علوم انسانيرشته : زبان و ادبيات عربياوضاع اجتماعي و شرايط زندگي : تولد در فضايي مملو از معرفت ديني، محمد حسن تبرائيان خردسال را از همان كودكي با مباني دين و دينداري آشنا مي كند و او را به سوي تحصيلات حوزوي مي كشاند.تحصيلات رسمي و حرفه اي : تحصيلات حوزوي در عراق دريافت دكتراي زبان و ادبيات عرب از دانشگاه الازهر مصر اخذ دكتراي فقه تطبيقي مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : عضو شوراي عالي علمي دايرةالمعارف بزرگ اسلامي مدير بخش ترجمه عربي دايرةالمعارف تبرائيان عضو هيأت علمي و شوراي تخصصي دانشكده علوم انساني دانشگاه پيام نوراست.همچنين مشاور دبير كل تقريب مذاهب اسلامي ،معاون بين الملل مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي و دبير هيأت علمي آن مركز نيز هست؛ محمد حسن تبرائيان سا ل هاست عهده دار اين مسئوليت است و از بدو شكل گيري مجمع در سمت مشاور دبير كل ،عضو هيات علمي و دبير بين الملل در آن حضور مستمر داشته است. فعاليتهاي آموزشي : محمد حسن تبرائيان پس از دريافت دكتراي زبان و ادبيات عرب از دانشگاه الازهر مصر بلافاصله براي تدريس در اين رشته به سوريه دعوت مي شود و در دانشگاه هاي دمشق و حلب به تدريس زبان و ادبيات عرب مي پردازد.او در ايران نيز تدريس علوم اسلامي و زبان و ادبيات عرب را در دانشگاه هاي مختلف كشور دنبال مي كند و چهره شاخص تدريس زبان و ادبيات عرب در ايران مي شود.آرا و گرايشهاي خاص : محمد حسن تبرائيان همان اندازه كه در زبان و ادبيات عرب داراي ديدگاه و نظر هاي تازه است،در زبان فارسي نيز تفحص فراوان كرده و ديدگاه هاي ويژه اي در اين باره دارد.بر همين اساس است كه به كرسي هاي زبان و ادب فارسي در كشور هاي منطقه دعوت مي شود و در ميان زبان آموزان فارسي سخن مي گويد.از آن جمله است حضور او در قطر؛ تبرائيان با اشاره به پويا و متحرك بودن زبانها مي گويد:« زبانهاي ضعيف در طول تاريخ توان مقاومت و بقا پيدا نمي كنند و از بين مي روند چون زبان قوم عاد، ثمود و ... اما زبانهاي قوي و ريشه دار در جزر و مد تاريخ و در افت و خيزهاي جوامع خود را نمي بازند و راست قامت، سرافرازانه مي مانند، چون زبان عربي و زبان فارسي. زبان فارسي در زمانها و قرون متمادي حتي در زمان سيطره اسلام و عرب بر ايران ، توان خود را از دست نداد و با پويايي و بالندگي بيشتر ادامه حيات داد و با زبان عربي تبادل و تعامل كرد. واژه هايي را قرض داد و واژه هايي را وام گرفت و در ادبيات اسلامي به روشني درخشيد.» تبرائيان با اشاره به دوره هاي ادب در خلافت عباسيان به درخشش زبان فارسي در اين دوره اشاره مي كند و امتزاج زبانهاي عربي و فارسي را با ذكر شواهد فراوان توضيح مي دهد . او بر ضرورت فراگيري زبان فارسي به عنوان زبان اسلام و زبان ورود به معارف اسلامي تأكيد فراوان دارد. در ديدار با دانشجويان زبان فارسي در مصر نيز تبرائيان با تأكيد بر اين موارد، جايگاه كنوني زبان فارسي را در جهان بويژه مصر برشمرد و سپس به فراگيران زبان فارسي فرصت طرح سؤال داد.او با دقت به سؤال هاي حاضران در حوزه هاي تبيين بيشتر پيوند زبان فارسي و عربي در تاريخ اسلامي،روش آموختن بهتر و سريع تر زبان فارسي،دوره هايي كه زبان فارسي اوج گرفت ،اهداف مجمع التقريب و تبيين تقريب و گفت وگوي اديان،درصد نزديكي ساير اديان به اسلام و به شيعه،اهداف ايران از اشاعه زبان فارسي و ... پاسخ گفت و غور و تفحص خود در زبان و ادب فارسي را به نمايش گذاشت. تبرائيان مي گويد:«قرآن و سنت نبوي دو منبع شريعت و اسلامند و حجيت ساير منابع در گرو اين منابع است. توحيد، نبوت و معاد از اركان اين تقريب است و اختلاف در فروعات چندان به اصل اسلام خلل وارد نمي كند.مجمع اسلامي درحركت اصلاحي خود به اصولي پايبند است كه شامل ضرورت همكاري همه جانبه، لزوم موضع گيري هماهنگ در برابر دشمنان، پرهيز از نسبت دادن كفر به يكديگر و تنزل دادن امور اختلافي ازكفر به خطا و برخورد محترمانه در امور اختلافي است. » تبرائيان درباره فرهنگ هايي كه به زبان عربي و فارسي در ايران موجود است مي گويد:«من ضمن تقدير و تحسين كارهايي كه تا اكنون در اين زمينه شده و به نويسندگان و مترجمان اين فرهنگ ها ارج مي نهم، ولي مي بينم هر كدام گوشه اي از كار را به سرانجام رسانده اند و هر كدام مي توانند مكمل هم باشند. به طور جامع و مانع نيستند. براي دانشجو بايد كتابي كه وافي به مقصود باشد، نوشته شود. سعي دارم كار بهتر و جامع تري عرضه كنم. ضمن اين كه نهايت تحسين را براي كارهاي انجام شده قائلم.» جوائز و نشانها : محمد حسن تبرائيان در سومين همايش چهره هاي ماندگار نيز به عنوان چهره ماندگار ادبيات عرب انتخاب و معرفي شد.چگونگي عرضه آثار : محمد حسن تبرائيان با عضويت در شوراي عالي علمي دايرة المعارف و مديريت بخش ترجمه عربي دايرة المعارف بزرگ اسلامي،به تأليف و ترجمه مقاله هاي ارزشمند متعددي در اين دايرة المعارف مهم مي پردازد.«گره عشق» و «پيشينه تقريب مذاهب اسلامي در قرن پنجم الي دهم» و «بازتاب فقه شافعي در كتاب خلاف شيخ طوسي» و «ادعيه و آداب حرمين» و «راهنماي مصور حج» و «امام صادق و مذاهب اربعه» نيز از جمله آثاري است كه محمد حسن تبرائيان تأليف يا ترجمه كرده است. «محمدحسن تبرائيان» علاوه بر تمركز بر شرح نهج البلاغه در آثار قدما و شرح آنان، تفسيري نبوده است كه از نگاه تبرائيان پنهان باشد يا او را در شرح خويش از شرح آنان بر آنها ياري نگرفته باشد.او بخصوص در آثار«ابن ابي الحديد» و «شيخ محمد عبده» ، به بررسي ويژگي هاي شرح آنان از نهج البلاغه پرداخته و در زمينه آثار اين دو مؤلف بزرگ،از صاحب نظران است. نهج البلاغه كه نهج رهروان راستين خط ولايت و امامت و مشعل شبهاي تارجويندگان حقيقت و معرفت است، چونان چشمه زلال و فياضي است كه هركس به قدر توان از آن جرعه اي بر مي گيرد و به كام خود و تشنگان گوهرهاي معاني مي چكاند. ترجمه هاي جديد نهج البلاغه امام علي(ع) افق هاي تازه اي هستند از يك خورشيد و يك حقيقت ثابت، يكي ديگر ازدهها ترجمه از كتاب گران سنگ نهج البلاغه،ترجمه نويسنده و مترجم گران قدر استادعبدالمحمد آيتي است، كه تبرائيان در شكل گيري آن نيز سهمي هر چند مختصر داشته است.استاد آيتي اين ترجمه را براساس طرح بنياد نهج البلاغه انجام داده است و آقايان محمدعلي مجد فقيهي و دكتر محمد حسن تبرائيان آن را ويرايش محتوايي كرده اند . تبرائيان در زمينه قرآن پژوهي نيز از صاحب نظران است و در سلسله نشست هاي قرآن پژوهي كه در دوازدهمين نمايشگاه قرآن برگزار شد،همراه با بهاءالدين خرمشاهي، علي موسوي گرمارودي و محمد علي كوشا در اين باره ديدگاه هايش را بيان داشت.ديدگاه هايي كه نشان از تسلط او بر زبان و محتواي اين كتاب آسماني دارد. همايش «ما و ديگران»، «راهكارهاي راهبردي تقريب مذاهب اسلامي » و بسياري ديگر از همايش هاي اين مجمع با حضور مؤثر تبرائيان برگزار شده است.كتاب استراتژي تقريب مذاهب اسلامي كه شامل مجموعه مقالات هجدهمين كنفرانس بين المللي وحدت اسلامي است، از جمله آثاري است كه به وسيله تبرائيان گردآوري شده و شامل مقاله هاي او در اين باره نيز هست. «مباحث مقدماتي، مفهوم تقريب و اهداف آن»، «مباني تقريب»، «رسالت مجمع تقريب و چشم انداز آن»،«زمينه هاي تقريب»، «مباني، ارزش ها و سياست هاي تقريب»، «راهكارهاي تقريب» و«بررسي روند تقريب در مناطق مختلف جهان»، از جمله مقاله هاي اين كتاب است.
________________________________________
آثار : ادعيه و آداب حرمين المدخل الي فقه اللغه امام صادق و مذاهب اربعه ويژگي اثر : از ديگر تأليف هاي تبرائيان است كه به فارسي نگاشته است. اين كتاب ترجمه اي است از كتاب سه جلدي كه نويسنده اش اسد حيدر است، او با توجه به متن آن كتاب، با اضافاتي همراه با حواشي و تعليقات، آن را ترجمه و منتشر كرده است.4 امام صادق و مذاهب اربعه بازتاب فقه شافعي در كتاب خلاف شيخ طوسي پيشينه تقريب مذاهب اسلامي در قرن پنجم الي دهم شرح و تفسير موضعي نهج البلاغه به زبان عربي ويژگي اثر : «شرح و تفسير نهج البلاغه به زبان عربي» را انتشارات دارالشروق مهر چاپ مي كند و براي مخاطبان جهان عرب و به زبان عربي است. او درباره اين اثر مي گويد: «چون احساس مي كنم بعد از شرح و تفسير نهج البلاغه ابن ابي الحديد كه در قديم به بازارهاي كشورهاي عربي و مراكز علمي فرهنگي راه پيدا كرده بود، در زمينه نهج البلاغه، آن كاري كه بايد و شايد انجام نشده است. به نظر من نهج البلاغه مظلوم واقع شده است. شرح و تفسير نهج البلاغه را هم براي داخل كشور و هم خارج از كشور در دست تأليف دارم. بعد از اين كه كار تأليف به زبان عربي به ثمر رسيد، انشاءالله قصد دارم اگر عمري باشد. آن را به فارسي منتشر كنم.8 كتاب استراتژي تقريب مذاهب اسلامي ويژگي اثر : شامل مجموعه مقالات هجدهمين كنفرانس بين المللي وحدت اسلامي است، از جمله آثاري است كه به وسيله تبرائيان گردآوري شده و شامل مقاله هاي او در اين باره نيز هست. «مباحث مقدماتي، مفهوم تقريب و اهداف آن»، «مباني تقريب»، «رسالت مجمع تقريب و چشم انداز آن»،«زمينه هاي تقريب»، «مباني، ارزش ها و سياست هاي تقريب»، «راهكارهاي تقريب» و«بررسي روند تقريب در مناطق مختلف جهان»، از جمله مقاله هاي اين كتاب است
نظرات کاربران
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
.jpg "درعالم قیامت بین اهل بهشت با اهل جهنم چند نوع گفتگو وجود دارد ؟")
