عبدالاعلی موسوی سبزواری
آیتاللهالعظمی سیدعبدالاعلی موسوی سبزواری، فقیه و مفسر و قرآنپژوه بزرگ جهان تشیع و از مفاخر علمی و برجسته اسلام دردوره معاصر، در هیجدهم ذیحجه 1329هـ.ق (1290ش) در سبزوار دیده به جهان گشود. مقدمات ادبیات عرب و فقه و اصول را از پدرش مرحوم آقاسید علیرضا موسوی و آیتالله سیدعبدالله برهان (متوفی 1384هـ.) فراگرفت.
در سال 1340هـق به مشهد مقدس رفت و در آنجا از محضر بزرگان آنجا بهره برد. در سال 1348 هـ.ق به نجف اشرف رفت و در درس مدرسان این شهر شرکت نمود و از آنان اجازه اجتهاد کسب کرد و در حالی که 36 سال داشت، در سال 1365هـ.ق خود عهدهدار تدریس خارج فقه و اصول شد و به تربیت شاگردان و دانشوران پرداخت.
آن مرحوم در جنبش و قیام معارضان عراقی درسال 1370ش، نقش هدایت و رهبری داشت. او هرگز با رژیم بعث حاکم بر عراق سازش ننمود. بعد از رحلت آیتالله العظمی خویی، مدیریت حوزه علمیه نجف اشرف حدود یک سال بر عهده آن بزرگوار بود. سرانجام در روز 25مرداد 1372ش (برابربا 27صفر 1414هـ.) شب رحلت رسول خدا(ص) در نجف اشرف درگذشت و در همانجا در مسجدی که محل درسش بود، به خاک سپرده شد. به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی سبزوار و حوزههای علمیه قم و سبزوار به مناسبت یکصدمین سال تولد آن مرحوم کنگره بزرگداشت آیتاللهالعظمی سبزواری، در اردیبهشت 1389ش در سبزوار و قم برگزار خواهد شد.
آثار تفسیری و علمی
از آثار وتألیفات علمی وتفسیری آیتالله سبزواری کتابهای زیر قابل ذکر است:
«مواهبالرحمن» در 14جلد، درتفسیرقرآن که متأسفانه به طور کامل چاپ و منتشر نشده است. ین تفسیر به زبان عربی است و نخستین بار تا جلد چهارم آن، به سال 1404قمری در«مطبعةالآداب» نجف بهچاپ رسید. اخیراً درسال 1428قمری در انتشاراتدارالتفسیر تجدید چاپ شده است.
«مهذبالاحکام»، در فقه امامی در 30 جلد، «تهذیب الاصول» در دو جلد، «لباب المعارف»، «منهاجالصالحین»، در علم فقه و حاشیه بر بسیاری از کتابهای فقهی و روایی و تفسیری شیعه، از جمله تفسیر صافی فیض کاشانی.