راسخون: اگر مي خواهيد راجع به جنگ رسانه اي و جنگ تبليغاتي، اطلاعات مفيدي کسب کنيد، مصاحبه ما با حجت الاسلام آقا ميري، سردبير و عضو هيأت مديره سايت تبيان، و عضو شوراي فيلترينگ کشور را بخوانيد:
جنگ نرم سايبري، با چه روش هايي انجام مي گيرد؟
ابتدا بايد بدانيم فضاي سايبر چيست؟ تا بعد بفهميم براندازي نرم چگونه امکان پذير است.
فضاي سايبر، فضايي است مجازي که به واسطه ابزاري غيرفيزيکي، کارکردي دوگانه دارد:
هم باعث ارتقا سطح فکري و هم باعث تشويش اذهان عمومي و شست و شوي مغزي مي شود.
ما براي اين منظور بايد رسانه هاي موجود را بشناسيم و بدانيم کداميک از اينها، ارتباطات بيشتر را برقرار مي کنند و قدرت نفوذ بيشتري دارند.
تا قبل از اين، رسانه ها، يک سويه بودند. يعني از يک منبع براي مخاطب، چه شنونده و چه بيننده، ارسال مي شدند. در واقع، رسانه ها، يک طرفه، هر چيزي را که مي خواستند، انتقال مي دادند به مخاطبين.
متصدين اين نوع رسانه ها، دولت ها به خصوص دولت هاي ثروتمند بودند. و در سطح بالاتر، در انحصار ابرقدرت ها يعني آمريکا و شوروي سابق بودند. از اواخر دهه شصت خورشيدي، فضا از آن حالت يک سويه درآمد و دوسويه شد، به خاطر آغاز فعاليت اينترنت و کاملا از گذشته متمايز شد. اين قضا به خاطر ابزاري سخت افزاري در انحصار قدرت و پول نبود.
اين تحول در کل جهان رخ داد، ابتدا در کشورهاي توسعه يافته، بعد در کشورهاي در حال توسعه و بعد حتي در کشورهاي توسعه نيافته.
اکنون اين فضا و اين ارتباط ديگر حتي دوسويه هم نيست و بايد بگوييم چندسويه است و در واقع کشورهاي مجازي در فضاي سايبر درست شده، که هر کدام شامل چند شهر مي شوند و اهالي آنها با هم مرتبطند در حالي که هيچ وقت همديگر را نديده اند. ممکن است گاهي در آن فضا جمع صنفي تشکيل داده باشند.
جايگاه اينترنت ما در جهان چيست؟
اينترنت يعني اين رسانه جديدي که در دنيا ايجاد شده، در ابتدا در کشور ما ابزاري بود ناشناخته، که در فهم عموم نبود. عموم که مي گويم يعني عامه مردم.
حتي دانشگاه ها و دانشگاهيان هم فاقد علم و تخصص کافي در اين زمينه بودند، در برابر اين پديده که با غراض خاص استعماري آمده بود و با اغراض از بين بردن دين و خانواده ها. راهکاري که ارائه شد اين بود که ما ليوان را کامل ببينيم و اين تهديد را به يک فرصت تبديل کنيم. حوزه هاي علميه، سازمان تبليغات اسلامي و کليه مراکز وابسته به آقا در اين جهت فعاليت کردند. نمي گويم صددرصد موفق بودند، ولي اقداماتي کردند. به اين صورت که مؤسسات ديني نفوذ کردند، در چت روم ها. مناظراتي در چت روم ها قرار دارند. در شبکه هاي اجتماعي مثل Facebook، نفوذ کردند و توليد اطلاعاي به نفع دين و به نفع فرهنگ، کردند.
شما حساب کنيد روزانه 20ترابايت اطلاعات در جهان توليد مي شود که فقط هم به صورت متن نيست. شامل تصوير، متن، گرافيک، عکس و فيلم و غيره است که اگر اينها تبديل به متن شود، 500 کيلو اطلاعات مي شود که در حد يک کتاب چهار صد يا پانصد هزار صفحه اي است.
ما بايد سازماني را ايجاد کنيم که از ميان انبوه اطلاعات، آن بخش سودمند و نافع به حال جامعه را استحصال کنيم و مورد بهره وري قرار دهيم.
يک مديريت محتوا داريم ويک دانايي محتوا. پس بايد آن چه در حال به درد مي خورد، استخراج، و زباله ها را کنار بگذاريم.
طرق مبارزه با تهديدات اينترنتي چيست؟
قضاي سايبر، همه اش بدخط نيست. شامل بازي هاي رايانه اي و فيلم ها هم مي شود. به قول مرحوم شرف الدين مؤلف کتاب المراجعات که مي گويد از هر جا انحراف آمد آن را بشناسيد و با آن مبارزه کنيم. اگر دشمن گيم درست مي کند، بازي رايانه اي درست مي کند، ما هم بياييم يک بازي توليد کنيم از يک زاويه ي ديگر و مثلا آمريکا را به عنوان جنايتکار و استعمارگر معرفي کنيم.
قرآن مي فرمايد: فمن اعتدا عليکم فاعتدوا عليه بمثل ما اعتدوا عليکم
يعني ما بايد از همان نقطه ضعف دشمن با او مقابله کنيم.
پاسخ تهديد نرم، مقابله نرم است. پاسخ مبارزه علمي، مبارزه علمي است.
باز در قرآن آمده: واعدوا لکم ماستعطتم من قوه
ما بايد ايجاد پدافند و حتي آفند کنيم.
مي دانيم که ما پيشينه عميق تاريخ و فرهنگي داريم که با اسلام کامل شد. در سوره جمعه آمده و آخرين منهم لما يلحقوا بهم. روايت داريم که حضرت پيغمبر(ص)، رو کردند به سلمان، و فرمودند منظور قوم اين مرد هستند که مسلمان مي شوند. پس با اسلام آوردن ايران، هم اسلام کامل و هم ايران، اسلامي شد و کمال پيدا کرد. پس ما بايد عمليات نرم؛ در جامعه آن زمان را بشناسيم. در اردوگاه نهاوند، از اين نوع عمليات استفاده شد، که ما بايد نحوه را بشناسيم.
زمان معاويه بزرگترين عمليات نرم انجام مي شد. آن زمان که قرآن ها سر نيزه ها رفت، اين خودش يک نوع عمليات نرم بود.
حتي در زمان پيغمبر هم، يهودي ها، عمليات نرم انجام مي دادند. چندين بار از اين روش، استفاده شد يک مدتي هم در زمان امام حسين، باقي مانده لشکر توحيد را با اين نوع عمليات از بين بردند.
ما بايد عمليات نرم را از صدر اسلام به بعد و در تمام برهه هاي تاريخ، بررسي کنيم.
زمان صفويه هم، وقتي لشکر آمدند در بغداد، از جنگ نرم استفاده کردند. قبل از شاه اسماعيل هم کساني که مي جنگيدند، چند بار از عمليات نرم، استفاده کردند. حتي آن زمان، جنگ نرم يک جايگاه ويژه اي داشت.
راه هاي مبارزه با جنگ نرم کدامند؟
عمليات نرم، يک ساختار اجرايي دارد، که ما بايد آن ساختار را شناسايي کنيم و بگوييم بهترين ساختارش اين است.
در اغتشاشات اخير، عمليات نرم و آن چه که دوستان، از آن به عنوان انقلاب مخملي ياد مي کنند خوب کنترل شد. به خصوص با شناسايي خوبي که رهبر داشتند، عمليات آنها را در هم شکستيم.
يک بحثي که در اين عمليات نرم وجود دارد، اين است که در بحران بايد چه کنيم. در بحران، پاي مديريت بحران مي آيد وسط. اين که در فضاي سايبر چه گونه بحران را اداره کنيم، بحث فيلترينگ مي آيد، وسط.
يکي از کارهاي دشمن، در فضاي اينترنت، ايجاد تشويش اذهان است. موارد مستهجن درست مي کنند. سايت هاي کذايي خلاف اخلاق درست مي کنند و صبح تا شب به خورد جوانان مي دهند و جواني که مي آيد به فضاي اينترنت، شست و شوي مغزي مي شود.
ما بايد سايت هاي برهنه سياسي را فيلتر کنيم. سايت ها را پالايش کنيم و آنها را کنترل کنيم. ما بايد يک کتابخانه چند ميليون صفحه اي را پالايش کنيم. اين اولين قدم است.
مرحله دوم اين است که اين عمليات رواني را براي مردم توضيح بدهيم و به آنها بفهمانيم که فضاي سايبر فضاي شکننده اي است که ممکن است اصول اعتقادي آنها را تخريب کند.
ما بايد مردم را آماده کنيم براي دفع عمليات دشمن. چون اين تقابل و مواجهه شرق و غرب مال الآن نيست.
ما بايد مشکلاتي را که بهانه مي دهد به دست دشمن رفع کنيم، چون اغتشاشات شهري از همين نقطه آغاز شد.
بايد مشکلات اقتصادي حل شود، تا بهانه اي براي دشمن نباشد. ما بايد تمام مشکلات فرهنگي را رفع کنيم. چون آشوب هاي عمدتا از مباحث اقتصادي و فرهنگي برمي خيزد. ما بايد فضا را با نشاط و رئوفانه کنيم. خشونت، در فضاي فرهنگي جا ندارد.
جوانان را با فرهنگ غني ايراني و اسلامي آشنا کنيم، آن هم با واسطه رأفت و عطوفت اسلامي. چون خشونت، اغتشاشات شهري را در پي خواهد داشت.
الآن که يک سال از اغتشاشات مي گذرد، بهترين زمان است که خلأها را بررسي کنيم. يک نقشه جامع از عمليات نرم و مخملي ترسيم کنيم وبه مواجهه و تقابل با آنها برخيزيم. مهمترين مشکلاتي که رخ داده و ظرافت هايي که بايد در نظر بگيريم.
عمده ترين مشکل متعلق به فضاي سايبر است که مي تواند خيلي ضربه زننده باشد اگر درست با آن برخورد نشود.
ما بايد هم مديريت ايجابي، هم سلبي و هم قهرآميز داشته باشيم و به هر نحو فضا را پاک کنيم تا خانواده ها احساس خطر نکنند، هم به لحاظ سياسي، هم به لحاظ ديني، هم از نظر فرهنگي و اخلاقي.
سابقه جنگ نرم چيست؟
جنگ نرم، پديده فوق مدرني نيست که ما نتوانيم با آن مبارزه کنيم. فقط لازم است اصول و مباني عمليات نرم را بشناسيم و بدانيم سازوکار دشمن در عمليات نرم چيست.
عمليات نرم، پشتوانه اش عمليات رواني است. اين قضيه مال الآن هم نيست. مال دو سه هزار پيش است يعني حتي مال پيش از اسلام است.
ما براي مقابله با جنگ نرم، لازم است شيوه هاي اين جنگ را بشناسيم. ابزارهايش را که کاملا علمي است، بشناسيم و اصول طرح ريزي عمليات نرم را کنکاش و پيدا کنيم، آن وقت عمليات بازدارنده را طرح ريزي کنيم. در اين زمينه، ما بايد عمليات رواني را در تاريخ ايران و اسلام، مطالعه کنيم.
گفت وگو از سعيده زاد هوش/1002
جذب خبرنگار افتخاري
جنگ نرم سايبري، با چه روش هايي انجام مي گيرد؟
ابتدا بايد بدانيم فضاي سايبر چيست؟ تا بعد بفهميم براندازي نرم چگونه امکان پذير است.
فضاي سايبر، فضايي است مجازي که به واسطه ابزاري غيرفيزيکي، کارکردي دوگانه دارد:
هم باعث ارتقا سطح فکري و هم باعث تشويش اذهان عمومي و شست و شوي مغزي مي شود.
ما براي اين منظور بايد رسانه هاي موجود را بشناسيم و بدانيم کداميک از اينها، ارتباطات بيشتر را برقرار مي کنند و قدرت نفوذ بيشتري دارند.
تا قبل از اين، رسانه ها، يک سويه بودند. يعني از يک منبع براي مخاطب، چه شنونده و چه بيننده، ارسال مي شدند. در واقع، رسانه ها، يک طرفه، هر چيزي را که مي خواستند، انتقال مي دادند به مخاطبين.
متصدين اين نوع رسانه ها، دولت ها به خصوص دولت هاي ثروتمند بودند. و در سطح بالاتر، در انحصار ابرقدرت ها يعني آمريکا و شوروي سابق بودند. از اواخر دهه شصت خورشيدي، فضا از آن حالت يک سويه درآمد و دوسويه شد، به خاطر آغاز فعاليت اينترنت و کاملا از گذشته متمايز شد. اين قضا به خاطر ابزاري سخت افزاري در انحصار قدرت و پول نبود.
اين تحول در کل جهان رخ داد، ابتدا در کشورهاي توسعه يافته، بعد در کشورهاي در حال توسعه و بعد حتي در کشورهاي توسعه نيافته.
اکنون اين فضا و اين ارتباط ديگر حتي دوسويه هم نيست و بايد بگوييم چندسويه است و در واقع کشورهاي مجازي در فضاي سايبر درست شده، که هر کدام شامل چند شهر مي شوند و اهالي آنها با هم مرتبطند در حالي که هيچ وقت همديگر را نديده اند. ممکن است گاهي در آن فضا جمع صنفي تشکيل داده باشند.
جايگاه اينترنت ما در جهان چيست؟
اينترنت يعني اين رسانه جديدي که در دنيا ايجاد شده، در ابتدا در کشور ما ابزاري بود ناشناخته، که در فهم عموم نبود. عموم که مي گويم يعني عامه مردم.
حتي دانشگاه ها و دانشگاهيان هم فاقد علم و تخصص کافي در اين زمينه بودند، در برابر اين پديده که با غراض خاص استعماري آمده بود و با اغراض از بين بردن دين و خانواده ها. راهکاري که ارائه شد اين بود که ما ليوان را کامل ببينيم و اين تهديد را به يک فرصت تبديل کنيم. حوزه هاي علميه، سازمان تبليغات اسلامي و کليه مراکز وابسته به آقا در اين جهت فعاليت کردند. نمي گويم صددرصد موفق بودند، ولي اقداماتي کردند. به اين صورت که مؤسسات ديني نفوذ کردند، در چت روم ها. مناظراتي در چت روم ها قرار دارند. در شبکه هاي اجتماعي مثل Facebook، نفوذ کردند و توليد اطلاعاي به نفع دين و به نفع فرهنگ، کردند.
شما حساب کنيد روزانه 20ترابايت اطلاعات در جهان توليد مي شود که فقط هم به صورت متن نيست. شامل تصوير، متن، گرافيک، عکس و فيلم و غيره است که اگر اينها تبديل به متن شود، 500 کيلو اطلاعات مي شود که در حد يک کتاب چهار صد يا پانصد هزار صفحه اي است.
ما بايد سازماني را ايجاد کنيم که از ميان انبوه اطلاعات، آن بخش سودمند و نافع به حال جامعه را استحصال کنيم و مورد بهره وري قرار دهيم.
يک مديريت محتوا داريم ويک دانايي محتوا. پس بايد آن چه در حال به درد مي خورد، استخراج، و زباله ها را کنار بگذاريم.
طرق مبارزه با تهديدات اينترنتي چيست؟
قضاي سايبر، همه اش بدخط نيست. شامل بازي هاي رايانه اي و فيلم ها هم مي شود. به قول مرحوم شرف الدين مؤلف کتاب المراجعات که مي گويد از هر جا انحراف آمد آن را بشناسيد و با آن مبارزه کنيم. اگر دشمن گيم درست مي کند، بازي رايانه اي درست مي کند، ما هم بياييم يک بازي توليد کنيم از يک زاويه ي ديگر و مثلا آمريکا را به عنوان جنايتکار و استعمارگر معرفي کنيم.
قرآن مي فرمايد: فمن اعتدا عليکم فاعتدوا عليه بمثل ما اعتدوا عليکم
يعني ما بايد از همان نقطه ضعف دشمن با او مقابله کنيم.
پاسخ تهديد نرم، مقابله نرم است. پاسخ مبارزه علمي، مبارزه علمي است.
باز در قرآن آمده: واعدوا لکم ماستعطتم من قوه
ما بايد ايجاد پدافند و حتي آفند کنيم.
مي دانيم که ما پيشينه عميق تاريخ و فرهنگي داريم که با اسلام کامل شد. در سوره جمعه آمده و آخرين منهم لما يلحقوا بهم. روايت داريم که حضرت پيغمبر(ص)، رو کردند به سلمان، و فرمودند منظور قوم اين مرد هستند که مسلمان مي شوند. پس با اسلام آوردن ايران، هم اسلام کامل و هم ايران، اسلامي شد و کمال پيدا کرد. پس ما بايد عمليات نرم؛ در جامعه آن زمان را بشناسيم. در اردوگاه نهاوند، از اين نوع عمليات استفاده شد، که ما بايد نحوه را بشناسيم.
زمان معاويه بزرگترين عمليات نرم انجام مي شد. آن زمان که قرآن ها سر نيزه ها رفت، اين خودش يک نوع عمليات نرم بود.
حتي در زمان پيغمبر هم، يهودي ها، عمليات نرم انجام مي دادند. چندين بار از اين روش، استفاده شد يک مدتي هم در زمان امام حسين، باقي مانده لشکر توحيد را با اين نوع عمليات از بين بردند.
ما بايد عمليات نرم را از صدر اسلام به بعد و در تمام برهه هاي تاريخ، بررسي کنيم.
زمان صفويه هم، وقتي لشکر آمدند در بغداد، از جنگ نرم استفاده کردند. قبل از شاه اسماعيل هم کساني که مي جنگيدند، چند بار از عمليات نرم، استفاده کردند. حتي آن زمان، جنگ نرم يک جايگاه ويژه اي داشت.
راه هاي مبارزه با جنگ نرم کدامند؟
عمليات نرم، يک ساختار اجرايي دارد، که ما بايد آن ساختار را شناسايي کنيم و بگوييم بهترين ساختارش اين است.
در اغتشاشات اخير، عمليات نرم و آن چه که دوستان، از آن به عنوان انقلاب مخملي ياد مي کنند خوب کنترل شد. به خصوص با شناسايي خوبي که رهبر داشتند، عمليات آنها را در هم شکستيم.
يک بحثي که در اين عمليات نرم وجود دارد، اين است که در بحران بايد چه کنيم. در بحران، پاي مديريت بحران مي آيد وسط. اين که در فضاي سايبر چه گونه بحران را اداره کنيم، بحث فيلترينگ مي آيد، وسط.
يکي از کارهاي دشمن، در فضاي اينترنت، ايجاد تشويش اذهان است. موارد مستهجن درست مي کنند. سايت هاي کذايي خلاف اخلاق درست مي کنند و صبح تا شب به خورد جوانان مي دهند و جواني که مي آيد به فضاي اينترنت، شست و شوي مغزي مي شود.
ما بايد سايت هاي برهنه سياسي را فيلتر کنيم. سايت ها را پالايش کنيم و آنها را کنترل کنيم. ما بايد يک کتابخانه چند ميليون صفحه اي را پالايش کنيم. اين اولين قدم است.
مرحله دوم اين است که اين عمليات رواني را براي مردم توضيح بدهيم و به آنها بفهمانيم که فضاي سايبر فضاي شکننده اي است که ممکن است اصول اعتقادي آنها را تخريب کند.
ما بايد مردم را آماده کنيم براي دفع عمليات دشمن. چون اين تقابل و مواجهه شرق و غرب مال الآن نيست.
ما بايد مشکلاتي را که بهانه مي دهد به دست دشمن رفع کنيم، چون اغتشاشات شهري از همين نقطه آغاز شد.
بايد مشکلات اقتصادي حل شود، تا بهانه اي براي دشمن نباشد. ما بايد تمام مشکلات فرهنگي را رفع کنيم. چون آشوب هاي عمدتا از مباحث اقتصادي و فرهنگي برمي خيزد. ما بايد فضا را با نشاط و رئوفانه کنيم. خشونت، در فضاي فرهنگي جا ندارد.
جوانان را با فرهنگ غني ايراني و اسلامي آشنا کنيم، آن هم با واسطه رأفت و عطوفت اسلامي. چون خشونت، اغتشاشات شهري را در پي خواهد داشت.
الآن که يک سال از اغتشاشات مي گذرد، بهترين زمان است که خلأها را بررسي کنيم. يک نقشه جامع از عمليات نرم و مخملي ترسيم کنيم وبه مواجهه و تقابل با آنها برخيزيم. مهمترين مشکلاتي که رخ داده و ظرافت هايي که بايد در نظر بگيريم.
عمده ترين مشکل متعلق به فضاي سايبر است که مي تواند خيلي ضربه زننده باشد اگر درست با آن برخورد نشود.
ما بايد هم مديريت ايجابي، هم سلبي و هم قهرآميز داشته باشيم و به هر نحو فضا را پاک کنيم تا خانواده ها احساس خطر نکنند، هم به لحاظ سياسي، هم به لحاظ ديني، هم از نظر فرهنگي و اخلاقي.
سابقه جنگ نرم چيست؟
جنگ نرم، پديده فوق مدرني نيست که ما نتوانيم با آن مبارزه کنيم. فقط لازم است اصول و مباني عمليات نرم را بشناسيم و بدانيم سازوکار دشمن در عمليات نرم چيست.
عمليات نرم، پشتوانه اش عمليات رواني است. اين قضيه مال الآن هم نيست. مال دو سه هزار پيش است يعني حتي مال پيش از اسلام است.
ما براي مقابله با جنگ نرم، لازم است شيوه هاي اين جنگ را بشناسيم. ابزارهايش را که کاملا علمي است، بشناسيم و اصول طرح ريزي عمليات نرم را کنکاش و پيدا کنيم، آن وقت عمليات بازدارنده را طرح ريزي کنيم. در اين زمينه، ما بايد عمليات رواني را در تاريخ ايران و اسلام، مطالعه کنيم.
گفت وگو از سعيده زاد هوش/1002
جذب خبرنگار افتخاري
