فردی که سال‌هاست در نزدیکی کنکور هر ساله این جمله و دیگر موارد مربوط به کنکور را از طریق رسانه‌ها به داوطلبان توصیه می‌کند و داوطلبانی که هر سال یا در کنکور قبول می‌شوند و به مقاطع بالاتر دانشگاه می‌روند یا قبول نمی‌شوند و مسیر دیگری جز دانشگاه را برای ادامه زندگی‌شان انتخاب می‌کنند اما این جمله و استرس لحظه شنیدن آن را همیشه به خاطر دارند.
حسین توکلی مشاور عالی فعلی رئیس سازمان سنجش آموزش کشور که سال‌هاست توصیه‌های کنکوری را به داوطلبان گوشزد می‌کند و شاید به همین دلیل داوطلبان با شنیدن صدا و حتی نامش به یاد استرس‌هایشان می‌افتند، البته مرد محبوب آموزش عالی، در زندگی شخصی‌اش فردی بسیار آرام و آرامش دهنده است اما به گفته خودش، صدایش افراد را حتی در سنین بالاتر به یاد لحظات نزدیک کنکور می‌اندازد.
اگر از نزدیکان توکلی درباره خصوصیات او بپرسیم قطعا به صبر، متانت و آرامش او اشاره می‌کنند و یکی از جالب‌ترین خصوصیات او که اتفاقا نزد اهالی رسانه بسیار مطرح می‌شود بحث حافظه توکلی است؛ او که پدر کنکور ایران لقب گرفته، آمار آزمون‌ها را از سیر تا پیاز حفظ است و هر زمان از او سوال کنیم به سرعت پاسخ می‌دهد.
به بهانه نزدیک شدن به چهل و نهمین کنکور سراسری کشور، با حسین توکلی پدر کنکور ایران که حالا 70 سالگی را رد کرده است، به گفت‌وگو نشستم.
* آنچه در گفت‌وگوی ما با حسین توکلی می‌خوانید:
* نمی‌دانم چرا همه از من می‌ترسند
* هرگز به طور جداگانه و خصوصی به سوالات فرزندانم پاسخ ندادم
* به فرزندانم می‌گفتم اطلاعات کنکور را از طریق صدا و سیما پیگیری کنند
* راز ارتباط خوب توکلی با رسانه‌ها
* دوری از استرس و اضطراب؛ رمز موفقیت در کنکور
* تکنیک پاسخگویی به سوالات آزمون سراسری
* نکاتی برای داوطلبان قبل از حضور در جلسه آزمون
* منتظر ماندن والدین پشت درب حوزه امتحانی و استرس دوچندان فرزندانشان
درباره لقب «پدر کنکور» بودن از او سوال کردم؛ گفت:از عنفوان جوانی تاکنون در سازمان سنجش فعالیت کرده‌ام، بیشتر افراد در سنین مختلف وقتی من را می‌بینند به یاد کنکور می‌افتند.
* «پدر کنکور»؛ از ابتدا تا کنون
گفتم: از ابتدا بگویید، اصلا چه شد که نام و صدای شما با کنکور پیوند خورد؟گفت: در ابتدای ورود آموزش عالی به کشور، پذیرش دانشجویان به این صورت نبود که آزمون برگزار شود، بلکه هر یک از دانشگاه‌ها و موسسات مختلف برای پذیرش دانشجو، آزمون جداگانه برگزار می‌کردند، من هم در همان زمان در رشته روان‌شناسی پذیرفته شدم و در زمان دانشجویی به مرکز آزمون شناسی یعنی همان سازمان سنجش امروز مراجعه کردم و بعد از پذیرش، عصرها به این مرکز می‌رفتم تا کارهایی را در رابطه با کنکور یاد گرفتم، به مرور وظایفی به من محول شد و پس از مدتی برای ادامه تحصیل به خارج از کشور رفتم.
گفتم: پس از بازگشت به ایران دوباره به سازمان سنجش آمدید؟
گفت:بله، پس از بازگشت به ایران به سازمان سنجش درخواست همکاری دادم و قرار بر این شد که در قالب استادیار پژوهشی با این سازمان همکاری کنم و از آن زمان در سازمان سنجش ماندم.
گفتم: حالا که شما را به عنوان «پدر کنکور» می‌شناسند، چه احساسی دارید؟
گفت: از عنفوان جوانی تاکنون در سازمان سنجش فعالیت کرده‌ام، بیشتر افراد در سنین مختلف وقتی من را می‌بینند به یاد کنکور می‌افتند.
* برخی با دیدن من به یاد اضطراب های زمان کنکور خودشان می‌افتند
پرسیدم: احساسی که به شما دارند، چیست؟گفت:نمی‌دانم چرا همه از من می‌ترسند، شاید من افراد را به یاد استرس‌ها و اضطراب‌های زمان کنکور خودشان می‌اندازم و با دیدن من روزهای کنکورشان را به یاد می‌آورند.
* هرگز نمی‌خواستم اطلاعات کنکوری را به صورت خصوصی به فرزندانم ارائه دهم
گفتم: فرزندان خودتان چطور؟گفت:من دو دختر و یک پسر دارم که هر سه فرزندم تحصیلات دانشگاهی دارند، زمانی که فرزندانم سوالی درباره کنکور داشتند به آنها می‌گفتم که پاسخ سوال خود را از طریق رسانه‌ها پیگیری کنند.
دلیل این کار را پرسیدم؛ گفت: هرگز نمی‌خواستم من به عنوان پدر فرزندانم به طور جداگانه و خصوصی به سوالات آنها پاسخ دهم و عقیده‌ام این بود که فرزندان من نیز باید مانند داوطلبان دیگر پاسخ سوالات‌شان را از حسین توکلیِ سازمان سنجش و از طریق رسانه‌ها پیگیری کنند، قطعا فردی که در یک روستای دورافتاده است بهمسؤولان سازمان سنجش دسترسی ندارد و اطلاعات کنکور را از طریق رسانه‌ها پیگیری می‌کند بنابراین فرزندان من هم باید به همان طریق عمل می‌کردند.
* راز ارتباط خوب توکلی با خبرنگاران رسانه‌های جمعی
گفتم: درباره رسانه‌ها صحبت کردید، حتما خودتان هم می‌دانید که نزد خبرنگاران رسانه‌های جمعی بسیار محبوب هستید، علت این امر را در چه چیزی می‌دانید؟گفت: سازمان سنجش آموزش کشور در سال، 150 آزمون داخلی و خارجی دارد که اگر بخواهیم این تعداد آزمون را نسبت به 52 هفته سال میانگین بگیریم در واقع می‌توان اینگونه محاسبه کرد که به طور متوسط هفته‌ای 3 بار آزمون برگزار می‌شود و حساسیت کار آنجا خود را بیشتر نمایش می‌دهد که ما با حقوق جوانان سروکار داریم و به همین دلیل باید به طور مداوم با رسانه‌ها در ارتباط باشیم تا نکات مربوط به آزمون‌ها را به مردم اطلاع‌رسانی کنیم بنابراین ارتباط من با خبرنگاران رسانه‌های جمعی بسیار نزدیک است.
* حفظ تمام آمارهای ثبت‌نام‌ها
گفتم: حافظه خوبی هم دارید و هر زمان که آمار ثبت‌نام‌ها و دیگر آمار را از شما می‌پرسیم در همان لحظه بیان می‌کنید.گفت: بله آمار ثبت‌نام‌ها را حفظ هستم، البته قبلا بیشتر به ذهنم می‌ماند ولی بیماری سبب شده تا در سال‌های اخیر کمتر آمارها در ذهنم باقی بماند.
* دوری از استرس و اضطراب؛ رمز موفقیت در کنکور
از او درباره نکاتی که داوطلبان کنکور باید بدانند، پرسیدم؛ گفت: داوطلبان این را بدانند که هرگز نباید به خودشان استرس و دلشوره راه دهند، استرس تنها سبب می‌شود تا زحمات یک ساله‌شان به هدر رود؛ داوطلبان باید بدانند که درس‌شان را خوانده‌اند و تمام مسائلی که باید برای آرامش آنها در کنکور فراهم شده باشد، تامین شده است و با آرامش آموخته‌هایشان را بر روی پاسخنامه کنکور بیاورند.داوطلبانی که زحمت کشیده‌اند باید بدانند که حتما در جلسه آزمون از نتیجه زحماتشان بهره‌مند می‌شوند.
* روش پاسخگویی به سوالات کنکور
از توکلی پرسیدم آیا داوطلبان برای پاسخگویی به سوالات باید تکنیک خاصی را بلد باشند؟پاسخ داد: داوطلبان کنکور در زمانپاسخگویی به سوالات باید حتما سعی کنند دفترچه‌ها را کنترل کنند، زیرا دفترچه‌ها شخصی‌سازی شده و متفاوت است.
نکته بعدی اینکه برای پاسخ دادن به سوالات چه دفترچه عمومی و چه دفترچه اختصاصی از همان درس اول شروع کنند و دروس را جا به جا پاسخ ندهند.
اگر پاسخ سوالی از یک درس را بلد نبودند، کنار آن علامت بزنند و به سراغ سوال بعدی بروند و پس از اتمام کامل تمام سوالات، زمانی اضافه می‌آورند که از آن زمان می‌توانند برای پاسخ به سوالاتی که بی پاسخ باقی مانده، استفاده کنند و آن سوالات را پاسخ دهند، این کار سبب می‌شود که داوطلبان بتوانند تعداد بیشتری از سوالات را پاسخ دهند.
* سوالات را کامل و با دقت بخوانید بعد پاسخ دهید
مطلب بعدی اینکه بعضی داوطلبان حتی داوطلبانی که سطح درسی بالاتری هم دارند، معمولا سوال را به طور کامل نمی‌خوانند، این افراد سوالات را قبلا در کتاب‌های تست دیده‌اند و برایشان آشنا است، بنابراین بلافاصله پاسخی که از قبل برای آن سوال در خاطرشان هست، را علامت می‌زنند در حالی که ممکن است طراح سوال به صورت دیگری سوال را مطرح کرده و آن سوال را تغییر داده باشد و دیگر سوال به آن صورت که داوطلب قبلا آن را در کتاب‌های تست دیده است، نباشد.اگر داوطلبان بدون اینکه سوالات را کامل و با دقت بخوانند اقدام به پاسخگویی کنند، این مساله سبب می‌شود که نه تنها امتیاز مثبت برای داوطلب لحاظ نشود بلکه یک امتیاز منفی هم دریافت کنند، بنابراین داوطلبان باید بدانند حفظ تمرکز و دقت در پیشی گرفتن آنها از رقبا بسیار اهمیت دارد.
* نکته استرس‌زایی در کنکور وجود ندارد پس با آرامش به سوالات پاسخ دهید
داوطلبان توجه کنند که سوالات حتما از کتاب‌هایی است که تمام آنها را به خوبی خوانده‌اند و مطلب ویژه‌ای نیست که استرس‌زا باشد و جای دلشوره و نگرانی نیست. فقط باید سوالات را کامل بخواهند و با توجه به اینکه زمان بسیار مناسب پیش‌بینی شده، با دقت لازم می‌توانند به سوالات پاسخ دهند و اگر سوالی نیاز به زمان بیشتر یا عملیات زیادی داشت، می‌توانند آن را پاسخ نداده و در کنار آن علامت بزنند تا در زمان اضافه‌ای که در پایان پاسخگویی به سوالات دارند به سراغ سوالات پاسخ نداده بیایند.
* چه کنیم تا در روز کنکور استرس نداشته باشیم؟
از توکلی درباره راهکارهای کاهش استرس داوطلبان پرسیدم؛ گفت: داوطلبان باید حتما به موقع در حوزه امتحانی حاضر باشند تا اضطراب و استرسی برایشان ایجاد نشود و سریع‌تر در صندلی خود مستقر شوند و در جلسات آزمون فقط به دستوراتی که از بلندگو مطرح می‌شود توجه کنند و آن را رعایت کنند.با توجه به اینکه فرایند برگزاری آزمون صبح‌ها از ساعت 7:30 و بعدازظهرها از ساعت 15 و درب‌های حوزه امتحانی نیم ساعت پیش از شروع آزمون بسته می‌شود، بنابراین داوطلبان سعی کند حداقل نیم ساعت قبل از شروع آزمون در حوزه‌ها حاضر باشند و در صندلی خود مستقر شوند زیرا دیر رسیدن و به دنبال صندلی گشتن سبب ایجاد استرس و نگرانی در داوطلبان می‌شود، به خصوص در شهرهای بزرگ داوطلبان یک روز قبل حوزه را شناسایی کرده، بُعد مسافت و ترافیک را برآورد کنند تا زمان برگزاری آزمون بتوانند خود را سریع‌تر به محل حوزه امتحانی برسانند.
* والدین با نشستن در خیابان محل حوزه کنکور استرس فرزندانشان را بیشتر می‌کنند
گفتم: والدین چه کار کنند؟پاسخ داد:والدین نباید در طول برگزاری آزمون پشت درب حوزه منتظر فرزندشان بمانند، زمانی که والدین بیرون حوزه می‌نشینند، این امر سبب ایجاد اضطراب و استرس برای داوطلبان می‌شود و زحماتی که در طول سال برای فرزندشان کشیده‌اند با این کار به هدر می‌رود، زیرا داوطلب در جلسه آزمون به این فکر می‌کند که پدر پیر و یا مادر بیمارش در آفتاب گرم تابستان در خیابان نشسته است و به جای اینکه بر روی سوالات تمرکز کند، به این موضوع فکر می‌کند.
به همین دلیل خواهش می‌کنیم والدین از ازدحام در حوزه‌ها پرهیز کنند ساعت پایان نیز مشخص است و والدین می‌توانند کمی مانده به ساعت پایان، برای رساندن فرزندشان به منزل به حوزه امتحانی بیایند.
