رئیس گروه نجوم و اکتشافات فضایی سازمان فضایی ایران بیان کرد: تمامی مراحل این ماه گرفتگی در صورت مساعد بودن شرایط آب و هوایی در تهران قابل رویت است؛ ماه گرفتگی بعدی که از ایران قابل رویت باشد الان ۱۴۰۲رخ میدهد.
ماه گرفتگی؛ زمین از میان خورشید و ماه بدر عبور میکند
رکنی گفت: ماه گرفتگی جزئی (Partial lunar eclipse) زمانی اتفاق میافتد که زمین از میان خورشید و ماه بدر عبور میکند، طوریکه این سه جرم دقیقا در یک راستا قرار ندارند، در این وضعیت، تنها بخش کوچکی از سطح ماه در بخش تاریک سایه زمین فرو میرود و بقیه سطح ماه، وارد بخش نیم سایه زمین میشود.وی ادامه داد: به سبب شیب صفحه مداری ماه، هر شب که ماه بدر در آسمان باشد، ما شاهد گرفت جزئی نخواهیم بود؛ صفحه مداری ماه حول زمین دارای زاویه ۵ درجه نسبت به صفحه مداری زمین حول خورشید (دایره البروج) است، به نقاطی که این دو صفحه یکدیگر را قطع میکنند، گره مداری (Node) گفته میشود.
رکنی افزود: ماه گرفتگی (Lunar eclipse) زمانی اتفاق میافتد که ماه نزدیک یکی از این گرهها واقع شده و در فاز بدر است و خورشید گرفتگی (Solar eclipse) زمانی اتفاق میافتد که ماه در نزدیکی یکی از این گرهها قرار میگیرد و در فاز ماه نو است.
مراحل ماه گرفتگی جزئی
رئیس گروه نجوم و اکتشافات فضایی سازمان فضایی ایران بیان کرد: مراحل ماه گرفتگی جزئی به شرح زیر است؛ آغاز گرفت نیم سایه ای، نیم سایه زمین، سطح ماه را میپوشاند؛ آغاز گرفت جزئی، سایه زمین در حال حرکت بر روی ماه است، ماکزیمم گرفت، سایه زمین، بزرگترین بخش از ماه را میپوشاند؛ پایان گرفت جزئی، سایه زمین، سطح ماه را ترک کرده است و پایان گرفت نیم سایهای، نیم سایه زمین، سطح ماه را ترک کرده است و این پایان ماه گرفتگی خواهد بود.وی بیان کرد: ماه گرفتگی جزئی برای تمام ساکنانی که در سمت چب کره زمین واقع شدهاند، قابل رویت است؛ برای رصد این پدیده، نیاز به تجهیزات رصدی خاصی نیست، همه آنچه شما نیاز دارید دانستن تاریخ و ساعت گرفت در محل رصد شماست.
کیفیت خواندن نماز آیات
بر اساس احکام شرعی، عوامل وجوب نماز آیات عبارت است از: کسوف خورشید و خسوف ماه، زلزله و هر حادثه غیرعادی که باعث ترس بیشتر مردم شود؛ مانند بادهای سیاه یا سرخ و یا زرد که غیرعادی باشند، تاریکی شدید، فرو رفتن زمین و ریختن کوه، صیحه آسمانی و آتشی که گاهی در آسمان ظاهر میشود.بنا بر توضیحاتی که داده شد نماز آیات باید خوانده شود که کیفیت خواندن آن به چهار صورت است.
صورت اول: بعد از نیت و تکبیرة الاحرام، حمد و سوره خوانده شود و به رکوع برود، سپس سر از رکوع برداشته و دوباره حمد و سوره را بخواند و به رکوع رود و باز سر از رکوع بردارد و حمد و سوره بخواند و به رکوع رود و سپس سر از رکوع بردارد و همین طور ادامه دهد تا یک رکعت پنج رکوعی که قبل از هر رکوعی حمد و سوره خوانده است انجام دهد، سپس به سجده رفته و دو سجده نماید و بعد برای رکعت دوم قیام کند و مانند رکعت اول انجام دهد و دو سجده را به جا آورد و بعد از آن تشهد بخواند و سلام دهد.
صورت دوم: بعد از نیت و تکبیرةالاحرام، حمد و یک آیه (البته احتساب بسمالله به عنوان یک آیه، صحیح نیست) از سورهای را قرائت کرده و رکوع کند، سپس سر از رکوع بردارد و آیه دیگری از آن سوره را بخواند و به رکوع رود، و بعد سر از رکوع برداشته و آیه دیگری از همان سوره را قرائت نماید و همین طور تا رکوع پنجم ادامه دهد تا سورهای که پیش از هر رکوع، یک آیه از آن را قرائت کرده، قبل از رکوع آخر تمام شود. سپس رکوع پنجم را به جا آورد و به سجده رود، و پس از اتمام دو سجده، برای رکعت دوم قیام نماید و حمد و آیهای از یک سوره را بخواند و به رکوع برود و همین طور مانند رکعت اول ادامه دهد تا تشهد بخواند و سلام دهد و چنانچه بخواهد برای هر رکوعی به یک آیه از سورهای اکتفا کند، نباید سوره حمد را بیش از یک مرتبه در اول آن رکعت بخواند.
صورت سوم: یکی از رکعتها را به یکی از دو صورت و رکعت دیگر را به نحو دیگر به جا آورد.
صورت چهارم: سورهای را که آیهای از آن را در قیام پیش از رکوع اول خوانده، در قیام پیش از رکوع دوم یا سوم یا چهارم تکمیل نماید، که در این صورت واجب است بعد از سر برداشتن از رکوع، سوره حمد را در قیام بعدی اعاده نموده و یک سوره یا آیهای از آن را اگر پیش از رکوع سوم یا چهارم است، قرائت کند، و در این صورت واجب است که آن سوره را تا قبل از رکوع پنجم به آخر برساند.