بر اساس نتایج طرحهای آمارگیری هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی سال 1397 هر خانوار شهری در کل سال بهطور متوسط 43 میلیون و 491 هزار تومان درآمد و 39 میلیون و 323 هزار تومان هزینه داشته که معادل متوسط ماهانه 3میلیون و 624 هزار تومان درآمد و 3 میلیون و 277 هزار تومان هزینه است.
هر خانوار روستایی نیز در سال مزبور 23 میلیون و 311 هزار تومان درآمد و 21 میلیون و 447 هزار تومان هزینه داشته که معادل متوسط ماهانه یک میلیون و 943 تومان درآمد و یک میلیون و 787 هزار تومان هزینه بوده است.
*پیشیگرفتن درآمد خانوار از هزینهها
مابهالتفاوت درآمد و هزینه سالانه خانوارهای کشور در سال 1397 نشان میدهد هر خانوار شهری بهطور متوسط 4 میلیون و 168 هزار تومان و هر خانوار روستایی بهطور متوسط یک میلیون و 864 هزار تومان بیشتر از هزینه سالانهاش درآمد داشته است که معادل متوسط ماهانه 347 هزار و300 تومان و 155 هزار و 400 تومان بهترتیب برای هر خانوار شهری و روستایی بوده است.لازم به ذکر است مابهالتفاوت درآمد و هزینه خانوار لزوماً بهمعنی پسانداز خانوار نیست. بهطور ساده پسانداز عبارت است از بخشی از درآمدهای افراد که خرج نشده است. اما در تحلیلهای اقتصاد کلان مفهوم صحیح پسانداز را باید از جریان دایرهوار درآمد و تولید ملی فهمید. با توجه به اینکه هر درآمدی که ایجاد میشود از طرف دیگر بهمعنی تولید کالا و خدمات است، لذا خودداری از مصرف و خرج نکردن تمام درآمد بهمعنی مصرف نشدن بخشی از کالا و خدمات تولیدشده نیز بوده و در واقع در مفهوم اقتصاد کلان، همین بخش از تولید مصرفنشده است که بیانگر پسانداز است. چنانچه به پسانداز از دید تشکیل سرمایه بنگریم، مناسبترین مفهوم برای پسانداز است زیرا پسانداز و سرمایهگذاری در دنیای واقعی جدا از هم نیستند، بهعبارت دیگر همان کالا و خدماتی که بر اثر خودداری افراد جامعه از خرج کردن همه درآمد یا بر اثر پسانداز به مصرف نرسیده است، میتواند تبدیل به سرمایهگذاری شود.
در طرحهای آمارگیری هزینه و درآمد خانوار درآمد یک سال گذشته خانوار سؤال شده و آن بخشی که برای سرمایهگذاری از خانوار خارج میشود پرسیده نشده و فقط در صورتی که در کوتاهمدت (دوره زمانی یکساله مورد پرسش) دارای بازدهی مالی باشد در بخش درآمدها ثبت میشود، لذا نمیتوان پسانداز خانوارها را (چه در کوتاهمدت و چه در بلندمدت) از طریق این آمارگیری محاسبه کرد.
روند مابهالتفاوت درآمد و هزینه خانوارها در سالهای اخیر از مثبت بودن این مابهالتفاوت از چند سال گذشته حکایت دارد؛ بهگونهای که در سالهای 1395 و 1396 نیز هر خانوار شهری بهترتیب 3 میلیون و 239 هزار تومان و 3 میلیون و 742 هزار تومان و هر خانوار روستایی بهترتیب یک میلیون و 996 هزار تومان و 2 میلیون و 317 هزار تومان بیشتر از هزینه سالانهاش درآمد داشته است.
در واقع، از سال 1395 تا 1397 هر خانوار شهری بهترتیب 10.2، 10.2 و 9.6 درصد و هر خانوار روستایی بهترتیب 11.3، 11.5 و 8 درصد از درآمدش نسبت به کل هزینههایش بیشتر بوده است.