وی اظهار کرد: قرآن کریم با واژگان مختلفی ما را به تفکر دعوت کرده است، باید توجه کنیم که در هیچ لحظه‌ای از جریان فکری غافل نشویم، بارها شده است که پیش از خواب، هنگام ورزش، هنگام صحبت کردن فکر کرده‌ام، به مسئله رسیده‌ام و آن را یادداشت کرده‌ام.
عاملی عنوان کرد: نکته دوم اینکه محصول اندیشیدن نوآوری است، بعضی ها نوآوری را به عنوان امر پیچیده و یک اختراع بزرگ تعریف می کنند، ولی همین سال گذشته ۲۰ هزار ثبت اختراع در زمینه هوش مصنوعی اتفاق افتاده، هوش مصنوعی یعنی هوشی که از فکر ما تقلید می کند در دوره ای اندیشیدن و آرمان داشتن یک امر خیالی فرض می شد، اما امروز امکان پذیر است، برای مثال شهر تهران از آلودگی هوا و تخریب محیط زیست رنج می‌برد. دانش‌آموزان باید برای آن فکری کنند.
وی با تأکید بر اینکه امروز مسیر رتبه‌ای در علم به پایان رسیده است، افزود: اینطور نیست که کسی از پیش‌دبستانی شروع کند و تا وقتی به مقطع دکترا برسد نتواند دست به نوآوری و خلاقیت بزند، اگر کسی از ظرفیت‌های طبیعی علم و ظرفیت هایی که محصول فن آوری های ماست استفاده کند، ممکن است باضریب هوشی که دارد در دبستان کاری کند که یک استاد نتواند آن را انجام دهد. بنابراین توقع از خودتان را به عنوان یک نوآور محدود به متوسطه اول و دوم نکنید، ما نوآوری هستیم که ظرفیت حل مسئله را داریم و مسئله یعنی مجهول را مشخص کردن یعنی از میان معلومات تصوری و ذهنی، مجهولات را تبدیل به معلوم کردن، بنابراین در حوزه نوآوری باید ببینیم نقطه سخت و مجهول کجاست.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: خوارزمی وقتی پایه الگوریتم را گذاشت، تصور نمی کرد که قرن ۲۱ را به عنوان عصر الگوریتم نامگذاری کنند، خوارزمی یک قاعده را دریافت کرد که از نقطه (الف) چگونه به نقطه (ی) منقل شویم و فرایندهای معکوس چیست، اما امروز تمام سیستم های موجود مثل سیستم پیچیده پرواز یا سیستم جراحی که از راه دور انجام می شود، همه الگوریتم هستند امروز بر اساس چارچوب فکری الگوریتمی خوارزمی ما می توانیم سیستم عدالت را در کشور پیاده سازی کنیم بنابراین یک اختراع پایه خدمات بزرگی را در تاریخ رقم می زند.
وی با بیان اینکه امروزه جریان مردمی نوآوری در دنیا به وجود آمده است، اظهار کرد: کسانی که جایزه البرز را گرفتند باید کمپینی را درست کنند با عنوان نوآوران البرز و با هم کار کنند، سرمایه فردی یک نفر است اما سرمایه اجتماعی یعنی همه با هم، سرمایه اجتماعی امکان شبکه کردن همه توان های پراکنده را فراهم می کند ما باید همه با هم باشیم تا بتوانیم خلق ارزش کنیم و ارزش افزوده بزرگ در کشور ایجاد کنیم.
عاملی همچنین از دانش‌آموزان خواست، مسئله‌محوری را برای پیشرفت کشور مدنظر قرار دهند، زیرا در هر منطقه و روستا یک مشکلات خاصی وجود دارد که می‌توان با نوآوری آن را حل کرد.
وی ادامه داد: اصل سوم آرمان داشتن است، بعضی‌ها ما را از آرمان داشتن نهی می‌کنند، اما همه خلاقان بزرگ دنیا آرمان داشته‌اند. مرحوم البرز آرمان و نگاه بلند داشته ما حق نداریم منابع و ذخایر طبیعی را فقط برای نسل خودمان مصرف کنیم، باید به فکر آیندگان باشیم، ۵۰ سال پیش شخصی به نام دکتر نقی‌زاده که کشاورزی فداکار در اصفهان بود ۲۰۰ هکتار از زمین‌های اصفهان را نهال کاشت که امروز بعد از ۵۰ سال وی را دعوت کردند که جایزه آن فضای سبز بزرگ را به ایشان بدهند بنابراین انسان باید آرمان بزرگ داشته باشد آنچه به انسان لطمه می زند خودخواهی است. گاهی خود خواهی جای آرمان بزرگ را می گیرد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار کرد: نکته چهارم آینده‌نگری است و مقام معظم رهبری در گام دوم که ترسیم کردند، گفتند: گام اول چهل سال اول انقلاب بوده که منتهی شد به پیروزی انقلاب و استقرار نظام اسلامی به معنای اینکه حکومت استقرار پیدا کرد و دشمنان ناامید شدند که بتوانند ایران را شکست دهند، ولی سه مرحله دیگر را باید طی کنیم. ما باید دولت اسلامی داشته باشیم، یعنی در ذیل دولت اسلامی فقیر و تبعیض اجتماعی نباید داشته باشیم و افراد کم توان و ناتوان نباید بدون خدمات بمانند باید به جانبازان جنگ توجه کنیم و خیلی موارد دیگر که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی عنوان کرد: در دولت اسلامی بنیان، توحید است و توحید یعنی هوالمتعالی، تنها خدا برتر است و در ذیل خدا همه در شرایط مساوی قرار دارند، البته عدالت اقتضا می کند کسی که باهوش تر است امکانات بیشتری در اختیارش بگذاریم و مرحله چهارم را استقرار جامعه اسلامی می دانند و جامعه اسلامی یعنی جامعه راستگویان که به همدیگر کمک می کنند جامعه اسلامی خیلی خصوصیات دارد که ما هنوز نمی توانیم بگوییم به جامعه اسلامی رسیده ایم و مرحله پنجم رسیدن به تمدن نوین اسلامی است که همه جانبه نگر است وقتی اسم تمدن می آید ذهن ما به شهرسازی پیشرفته می رود اما عنصر معنوی تمدن مد نظر است یعنی حتی یک لحظه اتفاق نیافتد که کسی غیبت دیگری را بکند و نکته این است که رهبر معظم انقلاب اسلامی چهل سال اول را برای دو مرحله کافی می دانند و چهل سال دوم را برای طی مسیر این سه مرحله می دانند و این مسیر افق برنامه ریزی چهل ساله دارد البته کشورهایی هستند که چشم انداز صدساله دارند و ما باید به این درجه برسیم.
عاملی در پایان به اخلاق و کرامت انسانی اشاره کرد و گفت: اخلاق و کرامت انسانی برای همه پسندیده است اما برای نخبگان خیلی ارزشمند است اگر شما که امروز جایزه گرفتید، جایزه اخلاق و کرامت انسانی را هم که حتما دارید، حفظ کنید، یک الگو برای جامعه خواهید بود. اندیشمند صاحب اخلاق از مسائل جزعی رد نمی شود و احترام به پدر و مادر و روابط خوب با اعضای خانواده توجه به همسایگان، توجه به کسانی که ناتوان جسمی هستند، توجه به محیط زیست و آداب و ارتباطات اجتماعی را مدنظر قرار می دهد.
