این سریال پانزده قسمتی که به مناسبت اربعین حسینی ساختهشده است از روز پنجشنبه ۱۷ مهرماه ۱۳۹۹ مصادف با ۲۰ صفر به روی آنتن شبکه سه سیما رفت.
سریال نجلا روایت عشق «عَبِد» به «نَجلا» حول محور پیادهروی اربعین سال ۵۸ میباشد. عبد که تعمیرکار موتور سیکلت است و برای تامین هزینههای زندگی از عراق کالای قاچاق وارد کشور میکرد عاشق نجلا دختر شیخ ابراهیم میشود. نجلا پرستار بیمارستان است و عبد هر روز برای دیدن او به بیمارستان میرود. عبد بخاطر عشق به نجلا کار قاچاق را کنار میگذارد و تصمیم میگیرد به خواستگاری نجلا برود. نجلا به شرطی قبول میکند به خواستگاری عبد جواب مثبت دهد که او را به در ایام اربعین به زیارت امام حسین(ع) ببرد اما در طول مسیر حوادث و اتفاقات خاصی میافتد.
حسام منظور که پیش از این نیز در سریالهای «بانوی عمارت» و «برادر جان» نقشآفرینی کرده بود، نقش اصلی این سریال را با نام «عبِد» بازی کرده و سارا رسولزاده نیز در نقش «نجلا» به ایفای نقش پرداخته است.
ملیکا شریفینیا، مصطفی ساسانی، سوگل طهماسبی، جواد پورزند، علی غابشی، مرتضی شاهکرم، وحید نفر، بدرالسادات برنجانی، محسن پوشانی، محسن سلیمانی، سجاد دیرمینا و ابراهیم گلهدارزاده از بازیگران اصلی سریال نجلا هستند.
سریال نجلا سعی کرده بسیاری از واقعیتهایی که تاکنون در سینما و تلویزیون مورد غفلت واقع شدهاند و به آنها پرداخت نشده است را به خانههای مردم بیاورد. در واقع نجلا مجموعهای از اولینها را در قالب یک سریال تلویزیونی، که ریتم خوبی هم دارد، به تصویر کشیده است.
تحرکات ارتش عراق در مرزها و مناطق جنوبی ایران، تحرکات نفوذیهای حزب بعث در میان مردم و اقدامات تروریستی آنها از جمله انفجارها و ترورهایی که با هدف ناامن سازی شهرهای مرزی آبادان و خرمشهر که در ماههای قبل از آغاز رسمی جنگ اتفاق میافتاد بخشی از اولینهایی است که در نجلا به آن پرداخته شده است.
از طرفی دیگر خانواده نجلا بخشی از معاودین محسوب میشوند که توسط صدام مورد ظلم واقع شدند و از عراق اخراج شدند؛ مسئله اخراج ایرانی-عراقیها از عراق توسط صدام بخشی از واقعیتهای مغفول مانده است که برای اولینبار در این سریال به تصویر کشیده شده است.
یکی دیگر از نکات برجسته این سریال بحث پیادهروی تاریخی اربعین میباشد. تاکنون در هیچ یک از سریالهای تلویزیونی به موضوع پیادهروی اربعین پرداخته نشده بود اما در این سریال محور داستان زیارت امام حسین(ع) در ایام اربیعن سال ۵۸ قرار گرفته است.
عشق عبد به عنوان یک پسر ایرانی به نجلا به عنوان یک دختر عراقی نشان دهنده رابطه حسنه دو ملت ایران و عراق و فرهنگهای مشترک و روابط نزدیک آنها میباشد. به خصوص که در سالهای گذشته تلاشهای بسیاری از سوی ضدانقلاب برای ایجاد اختلاف میان این دو ملت صورت گرفته است.
باوجود برخی از ضعفهای کارگردانی همچون عملیات ترور «مصطفی» در قسمت ششم، که میتوانست یکی از بهترین سکانسهای این سریال باشد، و باتوجه به اینکه خیرالله تقیانیپور برای اولینبار یک سریال تلویزیونی را کارگردانی کرده ولی با این حال از لحاظ فنی، در سطح بالاتری نسبت به دیگر سریالهای تولیدی صدا و سیما برخوردار است.
با همه این اوصاف سریال نجلا روی یک سوژه ناب دست گذاشته است و توانسته با پرداخت خوب خود مخاطب خوبی را جذب کند. همچنین بردن دوربین به خوزستان و روایت قصه از دل این مردم که در طول سالهای گذشته آنقدر که باید مورد توجه قرار نگرفتهاند، اقدام تحسین برانگیزی میباشد که انتظار میرود ساخت سریالهایی با این رویکر از سوی صدا و سیما تقویت شود.
ماجرای اربعین سرخ در سریال تلویزیونی
خیرالله تقیانیپور اعتقاد دارد، "نجلا" بیشتر موقعیتمحور است تا دیالوگمحور! به همین دلیل گروه با تعدد موقعیتها و لوکیشنها مواجه بودند. از این جهت، شرایط به مراتب کار تصویربرداری را سختتر میکند. ماجرای "نجلا" به اربعین سرخی برمیگردد که سال 1358 میگذرد. زمانی که رژیم بعث برای اینکه جلوی جلسات مذهبی شیعیان را بگیرد در یکی از همین اربعینها (اربعین سرخ) کلی از زائران را قتل عام کرد و آن سال به اربعین سرخ معروف شد؛ داستان این سریال حول آن محور و اتفاق میچرخد. از عشق زمینی به عشقی عرفانی و آسمانی میکشاند؛ همان عاقبت بخیری که پدران و مادرانمان میگویند ختم میکند. سیر و سلوکی رخ میدهد معنی و مفهوم عشق از منظر دیگری به رخ کشیده میشود که باید منتظر ماند و تا آخر این سریال را دید.
کارگردان "نجلا" اعتقاد دارد این سریال مضمون عاشقانهای دارد و در وهله بعدی حسّ میهنپرستی را در ذهنها زنده میکند. هدف چیز دیگری است اما هدف ناخواسته تغییر میکند و همه به سمت عشق امام حسین(ع) میرود و با نگاه حضرت گره میخورد. او به خبرنگار خبرگزاری تسنیم گفت: در شروع سریال، بازتاب خاصی روی دو شخصیت "عبد" و "عطا" بهوجود آمده که با لهجه و گویش صحبت میکنند در مقابل برخی از کارها که هیچ توجهی به گویش و لهجه نداشتهاند. دورخوانیها را قبل از تولید آغاز کردیم و لهجه عربی عراقی و لهجه آبادانی به بازیگرها آموزش داده شد. لهجه و گویش برای کارگردان و عوامل "نجلا" بسیار اهمیت داشته تا این گویشها به خوبی ادا شود.
واکنش مخاطبان به سریال "نجلا"
طی پخش این سریال گلایهها و انتقادات بسیاری نسبت به ادا نشدن لهجه و گویش آبادانی و زیر سؤال رفتن فرهنگ آبادان به وجود آمده است.
کارگردان سریال نجلا در پاسخ به گلایهها و انتقادات گفته " نقد به ادا نشدن لهجه وگویش در برخی از دیالوگ را میپذیرم، چون طبیعی است و قبلاً هم سراغ داشتهایم، اما عدم تحقیق و پژوهش را نمیپذیرم. "
تقیانی پور همچنین گفته "اگر در تیتراژ پایانی سریال توجه کنید و دقت داشته باشید نزدیک به ۶۰ درصد بازیگرانمان جنوبیاند و اگر جایی دیالوگی گفته شده که لهجه و گویش در آن به خوبی ادا نشده، اتفاقِ طبیعی است که صرفاً به "نجلا" هم برنمیگردد، اما بدانید سهوی بوده و قصد و غرضی در آن نبوده است. "
کارگردان "نجلا" در جواب برخی از این گلایهها گفته " فکر میکنم کسانی که به آنها مشورت دادهاند ناآگاه بودند. بازیگران خوبِ جنوبی در این کار هنرنمایی کردند. با دیدن یک قسمت و دو قسمت نمیتوان درباره سریالی اظهارنظر کرد. "
خیرالله تقیانی پور در ادامه گفته سریال "نجلا" جسارت این را داشته، دوربینش را به جنوب کشور ببرد، میان مردمانی که غیرت و دلاوریشان مثالزدنی است. ما هیچوقت فرهنگِ آبادان را زیرسؤال نبردیم بلکه آداب و رسوم زیبایشان را در دلِ ماجرای عاشقانه و معنوی سریال به نمایش درآوردیم.
او در پایان سخنانش تاکید کرده" اگر مخاطبین، منتقدین و صاحبان اندیشه قدری سعه صدر داشته باشند سیرِ تحولات شخصیتها و اتفاقات را خواهند دید و آنوقت بهتر میتوانند قضاوت کنند. "
وی با اشاره به اینکه خطای سهوی دلیلی بر توقف کار نیست، خاطرنشان کرد: ما مشاور لهجه داشتیم که آن خطه را کاملاً میشناسد. تمام سعیمان را کردیم فرهنگ و آداب و رسوم و لهجه و گویش این منطقه را به خوبی نشان دهیم شاید گاهی اوقات بعضاً حق مطلب ادا نشده، اما دلیلی نمیشود که کاری متوقف شود. هر کار هنری بینقص نیست حتی کارهای شاهکاری که در تاریخ ماندگار شدهاند، به آنها هم انتقاد وارد است. خوشبختانه خیلی از مردم آبادان به لهجه و گویش و هنرمندی عواملِ "نجلا" صحّه گذاشتند و هر بار وارد بازار و بافت شهری آبادان میشدیم این استقبال و برخورد مردم، عکسهای یادگاریشان با عواملِ "نجلا" و تصاویر پشت صحنهمان همه گویای رضایتشان از این سریال است.
منبع:
1. رجا نیوز/ «نجلا» مجموعهای از اولینها در قالب یک سریال تلویزیونی/ روایت عشقی آسمانی حول محور پیادهروی اربعین سال ۵۸
2. فرادید/ هر آنچه که باید درباره سریال نجلا و بازیگران آن بدانید!
3. تسنیم/ چرا به سریال "نجلا" هجمه میشود؟/ واکنش کارگردان: این نظر مردم آبادان نیست
4. توئیتر/ واکنش کاربران
** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.