حال در نظر بگیرید که پول‌های بلوکه‌شده ایران در کشورهای خارجی حدود ۱۰۰ میلیارد دلار است یا به عبارتی به اندازه ۳ سال درآمد نفتی ایران پول بلوکه‌شده در خارج از کشور وجود دارد که با توجه به کاهش میزان درآمدهای نفتی این عدد می‌تواند یک تحول مهم در اقتصاد ایران ایجاد کند.
با پول‌های بلوکه‌شده ایران چه کارهایی می‌توان کرد؟
.jpg "سهم هر ایرانی از پول‌های بلوکه‌شده چقدر است؟/ کره جنوبی پول‌های ایران را آزاد می کند؟")
طبق آمار مرکز پژوهش‌های مجلس حدود ۳ و نیم میلیون دانش آموز در مناطق محروم نیاز به تبلت دارند که اگر برای آنها یک تبلت با کارایی مناسب به قیمت ۲ میلیون تومان تهیه شود حدود ۷ هزار میلیارد تومان هزینه لازم است. این عدد اگر تبدیل به دلار شود با دلار ۲۵ هزار تومان حدود ۲۸۰ میلیون دلار می‌شود که البته می‌توان برای تامین آن روی پول‌های بلوکه‌شده حساب باز کرد.
در عین حال یکی از مشکلاتی که طی سال‌های گذشته سرزمین ثروتمند و در عین حال کم‌بهره از توسعه یعنی خوزستان با آن دست و پنجه نرم می‌کند مسئله آب و فاضلاب است. استاندار خوزستان گفته بود برای حل مشکل فاضلاب خوزستان به حدود ۴ هزار میلیارد تومان هزینه نیاز است؛ یعنی حدود ۱۶۰ میلون دلار با همان دلار ۲۵ هزار تومانی پول لازم دارد که به نظر می‌رسد اگر این مبلغ از آن ۱۰۰ میلیارد دلار برداشته شود چندان پولی کم نخواهد شد.
همچنین طبق گفته برخی مسئولان برای احداث یک بیمارستان به ازای هر تخت ۱ میلیارد تومان پول نیاز است؛ به بیان دیگر یک بیمارستان هزار تختخوابی حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان هزینه در بر دارد که معادل ۴۰ میلیون دلار است که با پول‌های بلوکه شده می‌توان ۲۵۰۰ بیمارستان هزار تختخوابی در کشور احداث کرد.
اما حالا فرض کنیم که بخواهیم با این مبلغ آزادراه در کشور بسازیم. طبق گفته معاون ساخت و توسعه آزادراه‌های شرکت ساخت و توسعه زیر بناهای حمل و نقل، قیمت بر اساس هزینه‌های امروز ساختن هر کیلومتر آزاد راه ۱۷ تا ۲۰ میلیارد تومان تمام می‌شود و دلیل گران‌تر بودن آزادراه‌ها نسبت به بزرگراه‌ها این است که ملزومات بسیاری از نظر استاندارد، ایمنی، تجهیزات و ... در آزادراه‌ها وجود دارد که باعث افزایش هزینه‌های ساخت آن می‌شود.
اگر ما دست بالا را بگیرم و هزینه هر کیلومتر آزادراه را ۲۰ میلیارد تومان در نظر بگیریم ۱۲۵ هزار کیلومتر آزادراه را می‌توان با این مبلغ در کشور ساخت. این در حالی است که معمولاً سالانه بین ۱۰۰ تا ۱۲۰۰ کیلومتر آزادراه و بزرگراه در کشور ساخته می‌شود.
پول‌های بلوکه‌شده؛ به هر ایرانی چقدر می‌رسد؟
بودجه عمرانی کشور در سال ۱۴۰۰ برابر با ۱۰۴ هزار میلیارد تومان است که البته به نظر می‌رسد این عدد تکافوی اتمام پروژه‌های عمرانی را ندهد. با این حال پول‌های بلوکه‌شده ایران حدود ۲۵ برابر بودجه عمرانی کشور است که احتمالا با آن بتوان بسیاری از پروژه‌های نیمه‌تمام کشور را به سرانجام رساند.
همچنین دولت ماهانه بیش از شش هزار میلیارد تومان بابت یارانه نقدی و یارانه معیشتی هزینه می‌کند. این رقم در سال بیش از ۷۵ هزار میلیارد تومان است؛ یعنی دولت سالانه ۳ میلیارد دلار هزینه برای یارانه می‌پردازد. با پول‌های بلوکه‌شده می‌تواند ۳۳ سال به مردم یارانه بدهد بدون اینکه نیاز به برداشت از جای دیگری داشته باشد.
حال اگر بخواهیم این عدد را یکجا به مردم پرداخت کنیم که البته تبعات خوبی برای اقتصاد نخواهد داشت و می‌تواند منجر به تورم شود اما فرض را اگر بر این مبنا بگذاریم، با جمعیت ۸۳ میلیون نفری کشورمان، به هر ایرانی بیش از ۳۰ میلیون تومان خواهد رسید.
متوسط قیمت هر متر آپارتمان در تهران حدود ۲۵ میلون تومان است. با پول‌های بلوکه‌شده می‌توان ۱۰۰ میلیون متر مربع خانه خرید. به عبارت دیگر یک میلیون آپارتمان ۱۰۰ متری یا ۲ میلیون آپارتمان ۵۰ متری می‌توان خرید. لازم به ذکر است که در تهران چیزی در حدود دو میلیون و ۵۰۰ واحد آپارتمان مسکونی وجود دارد.
بر این اساس، هزینه ساخت واحدهای یک و دو طبقه، متری ۱ میلیون و ۶۸۷ هزار و ۵۰۰ تومان، ۳ تا ۵ طبقه متری ۱ میلیون و ۹۶۸ هزار و ۷۰۰ تومان، ۶ و ۷ طبقه متری ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان، ۸ تا ۱۰ طبقه متری ۲ میلیون و ۵۳۱ هزار و ۲۰۰ تومان، ۱۱ و ۱۲ طبقه متری ۲ میلیون و ۸۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان، ۱۳ و ۱۴ طبقه متری ۳ میلیون و ۹۳ هزار و ۸۰۰ تومان و ۱۶ طبقه به بالا متری ۳ میلیون و ۳۷۵ هزار تومان تعیین شده است.
حال ما این عدد را در بالاترین حد و کمی بیشتر در نظر می‌گیریم و قیمت ساخت هر متر آپارتمان را ۴ میلیون تومان و متراژ هر آپارتمان را نیز ۸۰ متر در نظر می‌گیریم. در این شرایط قیمت هر آپارتمان حدود ۳۲۰ میلیون تومان هزینه خواهد داشت. با این پول می‌توان حدود ۸ میلیون دستگاه آپارتمان ساخت. طبق آمار سال ۹۵ حدود ۶ میلیون و ۶۰۰ هزار خانوار اجاره‌نشین بوده‌اند که اگر این تعداد به ۸ میلیون نفر در سال ۹۹ هم رسیده باشد باز هم هیچ مستاجری در ایران وجود نخواهد داشت.
با پول‌های بلوکه‌شده، کرونا ریشه‌کن می‌شد؟
اما موضوع دیگر محاسبه ما می‌تواند قرنطینه تهران و یا شهرهایی در وضعیت قرمز باشد که دولت از ابتدای شیوع کرونا به دلیل هزینه بالای قرنطینه از این کار سر باز زد. طبق برخی برآوردها دو هفته تعطیلی تهران نزدیک به ۲۸.۵ هزار میلیارد تومان زیان اقتصادی به تولید ناخالص داخلی استان تهران وارد می‌کند که اگر این عدد را به دلار محاسبه می‌کنیم به ۱.۲ میلیارد دلار می‌رسیم که تقریباً حدود ۱ درصد از پول بلوکه‌شده ایران در خارج است. حالا به جز این خسارت که با این پول قابل جبران است اگر کل ایران در قرنطینه به سر ببرد و هیچ‌کس هیچ فعالتی نداشته باشد (به جز مشاغل ضروری) و به حدود ۲۵ میلیون خانوار ایرانی برای این قرنطینه حدود ۵۰ میلیون تومان نیز پرداخت شود تنها نیمی از این پول‌های بلوکه‌شده مصرف می‌شود؛ بنابراین شاید با این مبلغ بتوان کرونا را از کشور ریشه‌کن کرد.
طبق آمار اعلام‌شده در سال ۹۸ دولت برای ایجاد هر یک شغل بیش از ۴۴۰ میلیون تومان هزینه پیش‌بینی کرده بود؛ عددی که البته می‌تواند متغیر بوده و برای هر حوزه متفاوت باشد. با این حال اگر همین عدد را مبنا قرار دهیم با این پول می‌توان حدود ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در کشور را شاغل کرد که این عدد می‌تواند آمار بیکاری را به صفر برساند هرچند باید در نظر داشت که پایداری شغل به عوامل بسیاری بستگی دارد که در جای خود قابل بررسی است.
آخرین وضعیت پول‌های بلوکه شده ایران
پنج کشور بدهکار در واقع پنج کشور دوست ایران محسوب می‌شوند که برخی اخبار حاکی از آن است که منافع تجاری برخی از آنان با آمریکا موجب شده عطای دوستی با ایران را به لقایش ببخشند.با این حال ربیعی سخنگوی دولت اخیرا گفته است: «قرار است هیات‌هایی به کشورهایی که ایران در آنها منابع ارزی دارد اعزام شوند و منابع ارزی بلوکه شده ایران را آزاد کنند».
آن طور که کارشناسان می‌گویند آزاد شده این ارزها حتی اگر نتواند در بلندمدت به تعدیل شاخص ارزی کمکی کند حداقل برای مدتی بازار را از نوسانات افزایشی در امان نگه می‌دارد.
اما این ارزها در هر کشور اکنون چه وضعیتی دارند؟
کره جنوبی
۲۲ مهر رییس اتاق بازرگانی ایران و کره جنوبی اعلام کرد که مذاکرات با این کشور برای بازگرداندن پول‌های بلوکه‌شده ایران آغاز شده اما هنوز به نتیجه قطعی نرسیده است.البته حسین تنهایی میزان پول‌های بلوکه‌شده ایران در کره جنوبی را هشت و نیم میلیون دلار برآورد کرده است. یعنی دو و نیم میلیارد دلار بیشتر از رقمی که روزنامه جهان صنعت در گزارشش به آن اشاره کرده است.
در کنار این، برخی منابع آگاه نیز خبر داده‌اند که پالت‌های دلار از کره جنوبی در راه ایران است.
با وجود این‌ها همچنان هیچ خبر رسمی‌ای از آزاد شدن ارزهای ایران در کشوری که ششمین شریک بزرگ تجاری ایالات متحده است، نشده است.
چین
آخرین اخبار مربوط به ارتباط چین و ایران به سفر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، به پکن باز می‌گردد.این سفر حواشی زیادی به دنبال داشت که البته موضوع ارزهای بلوکه شده جز آنان نبود. دست کم در خبرهای آشکار منتشر شده نشانی از این نیست که چین برخلاف اراده آمریکا در مسیر تشدید تحریم ایران، کاری کرده باشد.
هند
این کشور یکی از اولین کشورهایی بود که پس از تحریم‌های جدید آمریکا علیه جمهوری اسلامی، خرید نفت از ایران را قطع کرد و برای خرید نفت و گاز با آمریکا وارد مذاکره شد.هند نهمین شریک تجاری بزرگ امریکاست. بنابراین به نظر می‌رسد که این کشور نیز به این زودی‌ها خیال آزاد کردن هفت میلیارد دلار ایران را ندارد.
ژاپن
این کشور روابطی بسیار نزدیک با امریکا دارد وحتی به نوشته سایت وزارت خزانه‌داری آمریکا، چهارمین شریک بزرگ تجاری این کشور است.تاکنون هم هیچ نشانه‌ای از اینکه بخواهد تغییری در این سیاست بدهد دیده نمی‌شود. شاید به همین دلیل هم مقام‌های سیاسی و اقتصادی ایران کمترین فشار را بر دولت ژاپن می‌آورند تا بتوانند منابع خود را آزاد کنند.
عراق
روز ۲۱ مهرماه عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی ایران برای دومین بار طی چهار ماه اخیر به عراق رفت تا درباره دارایی‌های مسدودشده ایران در این کشور مذاکره کند.آن طور که همتی خبر داد، توافقات خوبی برای آزادسازی منابع مالی بانک مرکزی و استفاده از آن برای تامین واردات کالاهای اساسی و ضروری ایران، شده است.
البته به نظر می‌رشد میزان ارزهای ایران در این کشور همچنان محل بحث است. حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی ۹ بهمن ۹۸ به خبرگزاری ایرنا گفته بود که “بین چهار تا پنج میلیارد دلار در حساب بانک مرکزی عراق رسوب کرده است”. این رقم بیش از دو برابر رقمی است که روزنامه جهان صنعت نوشته است.
به هرحال با تغییر و تحولاتی که اخیرا در صحنه سیاست عراق به وجود آمد و از جمله رییس کل بانک مرکزی این کشور تغییر کرد، بسیاری از تحلیلگران معتقدند این تغییر و تحولات به نفع ایران نخواهد بود و ممکن است عراق نیز سیاست سختگیرانه‌تری در مقابل ایران در پیش بگیرد.
البته همچنان نتیجه سفر رئیس کل بانک مرکزی به این کشور نامعلوم است.
هلال احمر
علاوه بر این‌ها رییس جمعیت هلال‌احمر با اشاره به آزادسازی مرحله به مرحله کمک‌ها و پول‌های بین‌المللی بلوکه شده این سازمان، گفته: از مبالغ بلوکه شده که در حال آزادسازی است حدود ۱۱ میلیون فرانک برای هزینه در بخش کرونا است.به گفته او کل مبلغ بلوکه شده مربوط به این سازمان حدودا ۱۵ میلیون دلار است که برای آزادسازی آن در سه نوبت اقداماتی انجام گرفته و در هر بار حدود یک میلیون فرانک آن در اختیار هلال احمر قرار گرفته، برای مابقی مبالغ نیز اقداماتی در حال انجام است.
سرنوشت پول‌های بلوکه شده ایران در خارج از کشور چه می شود؟
تهران و سئول درباره آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران مذاکره می کنند
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران درباره ارزهای مسدود شده بانک مرکزی در خارج از کشور، گفت: بانک مرکزی در هند ارز مسدود شده ندارد، اما در عراق و کره جنوبی دارد.
وی افزود: درباره این ارزها در حال مذاکره هستیم و امیدواریم بتوانیم از این ارزها استفاده کنیم. حق طبیعی ماست که بتوانیم از این ارزها استفاده کنیم و تا الان هم غیرقانونی و با فشار آمریکایی‌ها این اتفاق نیفتاده، اما امیدواریم فشارآمریکایی‌ها هم کاهش پیدا کند.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه این ارزها سپرده‌های بانک مرکزی است، گفت: میزان پول‌های بانک مرکزی در کره جنوبی 7 میلیارد دلار است.
سعید خطیب زاده سخنگوی و امور خارجه در پاسخ به پرسش خبرنگاران در ارتباط با هیاتی از کره که گفته می‌شود وارد تهران شده و میهمان سفیر کره جنوبی است، اظهار داشت: هیئتی که وارد کشورمان شده است بخشی از هیات قائم مقام وزارت خارجه کره جنوبی است که قرار است روز یکشنبه به تهران سفر کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه خاطر نشان کرد:سفر این هیات قبل از توقیف کشتی متخلف کره ای مورد توافق قرار گرفته و دستور کار اصلی آن مذاکره در مورد چگونگی دسترسی به منابع مالی ایران در کره است.
منبع:
1. ایسنا/ سهم هر ایرانی از پول‌های بلوکه‌شده چقدر است؟
2. تجارت نیوز/ آخرین وضعیت پول‌های بلوکه شده ایران
3. اقتصاد آنلاین/ سرنوشت پول‌های بلوکه شده ایران در خارج از کشور +فیلم
4. ایسنا/ توضیحات سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد سفر هیات کره جنوبی به ایران
5. اسپوتنیک نیوز/ تهران و سئول درباره آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران مذاکره می کنند
