نفتکش سانچی در ژانویه ۲۰۱۸ در برخورد با یک کشتی چینی در نزدیکی سواحل شانگهای چین آتش گرفت و پس از ۹ روز سوختن غرق شد.یک هفته بعد از تصادف و آتشسوزی، مقامهای ایرانی تأیید کردند که همه کارکنان و خدمه این نفتکش جان خود را از دست دادهاند و کشتی به طور کامل غرق شده است.این کشتی ۳۲ خدمه داشت، ۳۰ ایرانی و ۲ شهروند بنگلادش. جسد سه نفر از این افراد تا به امروز پیدا شده است.
خانوادههای برخی از این افراد میگویند آنها زندهاند و دلیلی برای تائید مرگ آنها وجود ندارد.این خانوادهها قبلا از تماسهای مشکوک با اعضای خانوادهها خبر داده بودند. این خانوادهها به تماسهایی اشاره میکنند که با آنها گرفته شده و به آنها گفته شده که این افراد "زنده هستند."
قاضی دادگاه عمومی حقوقی مجتمع شهید باهنر تهران با ابطال گواهی فوت ۹ خدمه گفت:"با بروز حادثه هیچ دلیل یقینآور مبنی بر فوت آنان در دست نیست و صرفا گزارشات مبنی بر فوت احتمالی است."قاضی رضا احمدیفیروزجایی گفت:"دلایل و مدارک قطعی بر فوت اشخاص مزبور وجود ندارد و گواهیهای فوت صادره منطبق با قوانین و مقررات مربوطه نیست."این قاضی گفته است به دلیل عدم وجود مدارک قطعی دال بر مرگ این افراد، آنها "مفقودالاثر هستند."نفتکش سانچی حامل ۱۳۶ هزار تن میعانات گازی، به ارزش حدود ۶۰ میلیون دلار بود.کشتی سانچی متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران بود که در کشور پاناما به ثبت رسیده و با پرچم این کشور فعالیت میکرد.
رای دادگاه بر چه اساسی صادر شده است؟
در رأی نهایی دادگاه که پیامدهای مهمی در این پرونده دارد، آمده است : دادگاه دعوای مطروحه را به لحاظ اینکه گواهی فوت صادره برخلاف تشریفات قانونی ازجمله ماده ۲۶ قانون ثبتاحوال و مواد ۱۰۱۱ و ۱۰۲۰ (بند ۳) و ۱۰۲۵ قانون مدنی صادر گردید، وارد و ثابت دانسته و به استناد ماده ۴ قانون ثبتاحوال و ماده ۱۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹، حکم ابطال ثبت واقعه فوت و نیز ابطال گواهی فوت اشخاص مزبور صادر و اعلام مینماید».این رأی که در تاریخ ۲۳/۱۱/۱۳۹۹ صادر شده است، با وجود گذشت ۳۰ روز کماکان مورد اعتراض قرار نگرفت و اکنون رأی قطعی و لازمالاجرا تلقی میشود.
ماجرای ۱۲۰۰ تماس از طرف خدمه سانچی چیست؟
دلیل اصلی که خانوادههای خدمه سانچی فوت این افراد را قبول ندارند، بیش از ۱۲۰۰ تماسی است که با آنها انجام شده و در آن تماسها، فرد تماسگیرنده از خصوصیترین شمارهها تماس گرفته یا در زمان مکالمه، اسم خصوصی یا مستعار خانوادهها را بیان کرده است. فرد تماس گیرنده در این تماس ها به خانواده خدمه سانچی گفته است فرد ایرانیتباری این شمارهها را به آنها داده و درخواست کرده به صاحب شمارهها اطلاع دهند که «ما زندهایم».باطل شدن گواهی فوت خدمه سانچی چه پیامدی دارد؟
به نظر می رسد این حکم پیامدهای حقوقی دردسرسازی برای وزارت تعاون و شرکت ملی نفتکش در پی داشته باشد چرا که این دو مجموعه به عنوان مالکان و سهامداران اصلی کشتی سانچی با صدور گواهی فوت خدمه نفتکش سانچی و مفقود الاثر ندانستن آنها، از برخی اقدامات همچون در خواست از صلیب سرخ جهانی یا گشتهای دریایی برای جستجوی این افراد شانه خالی کرده اند.ضمنا به نظر می رسد برخی حقوق و مزایای خدمه سانچی نیز با صدور گواهی فوت آنها به آنها تعلق نگرفته است که با ابطال این گواهی، مالکان کشتی باید این حقوق و مزایا را به بازماندگان این افراد پرداخت کنند.
در اینجا بدون قضاوت درباره آنچه رخ داده است، به چند نکته مهم، اما کوتاه اشاره میکنیم:
۱. به فرض آنکه فوت خدمه محرز میشد، مطابق قانون مدنی اول باید گواهی فوت فرضی یا موت فرضی برای خدمه صادر میشد و آنها را مفقودالاثر اعلام میکردند. در آن صورت، شرکت ملی نفتکش ایران باید تمام حقوق، مزایا و پاداش و عیدی و بن و حقوق ارزی و ریالی خدمه مفقودالاثر را به خانواده آنها و ورثه که قبلا اسامی آنها بهعنوان ذینفعان و افراد تحت تکلف اعلام شده بود، پرداخت میکرد. درحالیکه وقتی گواهی فوت صادر شد، خانوادهها و در کل ذینفعان خدمه سانچی، تنها میتوانستند درخواست انحصار وراثت بدهند. دریافت گواهی انحصار وراثت یعنی آنکه قبول کردهاند فرزند، شوهر یا پدرشان فوت شده و آنها که گواهی فوت را گرفتهاند، دیگر حقوق و مزایا نخواسته و تنها طلب ارث میکنند.
۲. ۱۷ نفر از اعضای خانواده ۹ خدمه سانچی که به دادگاه شکایت بردهاند، بههیچوجه فوت را قبول نداشته و اعلام میکردند مطابق قانون باید حکم فوت فرضی اعلام شده و خدمه مفقودالاثر شناخته میشدند.
۳. عوارض صدور گواهی فوت فرضی و مفقودالاثری برای دولت و شرکت ملی نفتکش آن بود که هم باید تمامی هزینهها را همچنان بهعنوان کارمند پرداخت میکردند و هم برای پیداکردن خدمه مفقودالاثر از صلیب سرخ جهانی یا گشتهای دریایی تقاضا میکردند که به دنبال مفقودین بگردند، اما با صدور گواهی فوت، این مسئولیت از شانههای آنها برداشته شد.
واکنش کاربران
منبع:
1. بهار نیوز/ ابطال گواهی فوت ۹ خدمه نفتکش سانچی
2. کاما پرس/ آیا خدمه کشتی سانچی هنوز زنده اند؟
3. رکنا/ ۹ خدمه کشتی سانچی زنده اند! / حکمی که دادگاه ایران صادر کرد! + فیلم
** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.