او در آخرین پست صفحه اینستاگرامش (دوشنبه 11 اسفند) فیلمی از خود در بیمارستان همراه با متنی منتشر کرد و نوشت:
«بخاطر پنج میلیون تومان دستمزد ناقابل یک ورک شاپ یک هفته ای حالا که دارم با مرگ دسته و پنجه بیست روزه گرم می کنم و بیست شبانه روز درگیر با مرگ هستم این تصویر را که امروز گرفتم گویای هر حقیقت تلخ دیگری باشد . دستمزد ورک شاپ فیلم سازی در هفت شهر بخاطر فشارهای بانک مسکن و مبلغ پنج میلیون تومان دستمزد منو به این روز انداخت.
نمی دانم زنده می مونم یا نه اما دارم می جنگم چون همیشه فیلم های من و نگاهم ستایش زندگی بوده امیدوارم خداوند و دوستهای هایم (دوستهایم) منو ببخشند الان که همسرم گوشی م باهاش بود با زجر تمام این پست را گذاشتم . این تصویر تلخ و دردناک رنج فیلم سازی و تنهایی من را اثبات می کنه.»
این نوشته داستان تراژدی یک هنرمند این مرز و بوم را حکایت میکند، هنرمندی که در ویترین مناسبات مختلف جلوی صحنه و پشت پرده حضور ندارد و سرش به کار و زندگی خودش است. اما به سادگی می میرد فقط برای 5 میلیون تومان!
حسن نقاشی (مستندساز) و دوست میرزایی در مصاحبه ای گفت: « در چنین شرایطی کسی مانند هوشنگ میرزایی به ناچار باید سفر دور ودرازی به چندین شهر مختلف انجام میداد. او این بیماری را به جان خرید و درواقع با جانش معامله کرد تا بتواند اقساط وام یکی از بانکهای دولتی را بپردازد.»
اینجاست که توصیه به خانه ماندن و هیچ جا نرفتن مسئولان و ... فقط یک توصیه است بدون هیچ مطالعه یا حمایت و پشتیانی از اقشار مختلف جامعه که درگیر معیشت و یا پرداخت وام و ... هستند.
در چنین شرایطی همیشه باید یک یا چند نفر جانشان را از دست بدهند تا ما به وقوع فاجعه پی ببریم؟ آیا کسی به این افراد و هنرمندانی از این دست اصلا فکر می کند؟
یا خیر باید حتما سلبریتی باشند و یا در صفحه های اینستاگرامی اخبار زرد و حاشیه های مختلف زندگیشان نقل مجالس باشد تا مسئولین، مدیران، کار به دستان و ... آنها را بشناسند! بدانند امروز نهار چه خورده اند، چه پوشیده اند، کجا بوده اند، با کی بوده اند و ...
حال فکر کنید برای 5 میلیون (و شاید هم خیلی کمتر) چند نفر دیگر از هنرمندان (رشته های مختلف سینما، تئاتر، موسیقی، نقاشی، خوشنویسی، مجسمه سازی و ...) در معرض خطر قرار دارند؟ مجبورند بین سیر کردن شکم و خالی نبودن سفره یا بازپرداخت وام و ... خود را در معرض ابتلا به کرونا قرار دهند؟
آیا کسی هست به داد اینچنین هنرمندانی برسد؟ آیا صندوقی، انجمنی، نهادی و ... وجود ندارد که کمک معیشتی برای افرادی چون هوشنگ میرزایی فراهم کند تا به این سادگی شاهد کوچ ابدی آنها نباشیم؟
پیگیری حقوقی ماجرای مرگ «هوشنگ میرزایی»
«بابک بهداد»، مستندسازی که از دوستان نزدیک زندهیاد «هوشنگ میرزایی» است، تاکید کرد که ماجرای درگذشت او را به لحاظ حقوقی پیگیری میکند.
او با توضیح این نکته که هوشنگ میرزایی به دلیل برگزاری کارگاه آموزشی در 5 شهر مختلف، به کرونا مبتلا شده و از دنیا رفته است، اضافه کرد: این مساله را به لحاظ حقوقی پیگیری می کنم که چرا نهاد برگزارکننده این کارگاه، هوشنگ میرزایی را در چنین شرایط پرخطری قرار داده است.
بهداد، هوشنگ میرزایی را یکی از مستندسازان خوب کشور دانست که فیلمهایی درخور توجه ساخت و جوایز داخلی و خارجی معتبری دریافت کرد.
او با اشاره به شرایط دشوار ساخت فیلم مستند در دوران کرونایی ادامه داد: در این مقطع، مستندسازان در معرض خطرات جدی هستند. از سوی دیگر نداشتن بیمه بیکاری سبب میشود بسیاری از آنان برای کسب درآمد، به خطرات مختلف تن بدهند و همه اینها شرایط سختی را پیش روی ما قرار داده است.
این مستندساز افزود: یکی از مهمترین کارهایی که انجمن مستندسازان در دستور کار خود قرار داده، پیگیری حقوق ایام بیکاری و مسائل معیشتی است که امیدواریم زودتر به نتیجه برسد.
بهداد با تاکید بر ضرورت حمایت از مستندسازان اضافه کرد: از وزارت فرهنگ و ارشاد و دیگر نهادهای مرتبط توقع میرود در مقاطع دشوار، حمایتهای بیشتری از مستندسازان داشته باشند. مدتهاست خواستار راه اندازی صندوق حمایت از مستندسازان هستیم ولی هنوز این اتفاق رخ نداده است درحالیکه در یک سال گذشته که جهان درگیر کرونا شد، بسیاری از کشورها از هنرمندان خود حمایت کردند.
او با ابراز تاسف فراوان از درگذشت هوشنگ میرزایی یادآوری کرد: اولین روزهایی که در بیمارستان بستری شده بود، هنوز میتوانست صحبت تلفنی داشته باشد و در یکی از مکالمههایمان گفت که به خاطر پول، کارگاه آموزشی برگزار کرده که بعد از آن دچار کرونا شده است.
بهداد اضافه کرد: او ناچار شد این کارگاه آموزشی را در 5 شهر و آن هم به صورت حضوری برگزار کند. این موضوع بسیار جای سوال دارد که چرا نهاد برگزار کننده این کارگاه، هوشنگ میرزایی را در چنین شرایطی قرار داده و من شخصا حتما این مساله را به لحاظ حقوقی پیگیری می کنم.
او ادادمه داد: نکته تاسفانگیز دیگر این است که بعد از ابتلای آقای میرزایی به کرونا، نهاد برگزار کننده آن کارگاه هیچ گونه پیگیری درباره وضعیت ایشان انجام نداد. درست است بسیاری از مستندسازان شرایط مالی خوبی ندارند ولی ارایه پیشنهاد برگزاری کارگاه به صورت حضوری و آن هم در چند شهر مختلف، بسیار غیرمنطقی است.
این مستندساز با اشاره به تفاوت شرایط مستندسازی با برگزاری کارگاه آموزشی اضافه کرد: میتوان یک فیلم مستند را با گروهی کمجمعیت و حتی در حد دو سه نفر ساخت ولی در کارگاه آموزشی، شرکتکنندگان بیشتری حضور دارند و شرایط خطرناکتر است.
او یادآوری کرد: چندی پیش در جشنواره فیلم سلامت، فیلمهای زیادی درباره کرونا نمایش داده شد همه این فیلمها را مستندسازان میسازند. آنان با ساخت این آثار میکوشند به مردم آگاهی بدهند به همین دلیل لازم است از سوی وزارت ارشاد و دیگر متولیان، مورد حمایت قرار بگیرند.
بهداد با اشاره به اینکه تعدادی واکسن کرونا وارد کشور شده، ابراز امیدواری کرد بخشی از این واکسنها برای اقشاری مانند مستندسازان که در معرض خطر ابتلا به کرونا هستند، در نظر گرفته شود.
او توضیح داد: امیدوارم وزارت ارشاد به جای برگزاری جشنوارههایی که هیچ خروجی مثبتی ندارد یا حمایت از ساخت فیلمهای پرهزینهای که فاقد هرگونه ارزش هنری است، صندوق حمایت از مستندسازان را راهاندازی کند و در برابر سلامت جسم و روح این قشر احساس مسئولیت داشته باشد ولی ظاهرا چون دوستان، حقوق ماهیانه خود را دریافت میکنند، از حال مستندسازانی که بسیاری از آنان همچون دیگر مستندسازان جهان به صورت آزاد کار میکنند، خبر ندارند.
بهداد در پایان ابراز امیدواری کرد وزارت ارشاد به جای شعار دادن و ایجاد محدودیت، بیش از پیش در برابر هنرمندان احساس تعهد و مسئولیت داشته باشد.
هوشنگ میرزایی که بود؟
هوشنگ میرزایی (زادهٔ ۱۳۵۰ در کوهدشت – درگذشته ۲۱ اسفند ۱۳۹۹ در تهران) کارگردان و مستندساز ایرانی و عضو انجمن صنفی کارگردانی مستندسازان سینمای ایران بود. وی دارای مدرک کارشناسی کارگردانی از دانشکده صدا و سیما بود.
میرزایی عضو هیئت داوری ۵۶امین جشنواره منطقهای خلیج فارس انجمن سینمای جوانان ایران، عضو هیئت انتخاب بخش ملی و بینالملل ۵۰امین جشنواره بینالمللی فیلم رشد در بخش مستند، عضو هیئت انتخاب بخش مستند ۳۶امین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران، داور بخش جنبی ۳۲امین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران، و داور ۱۸امین جشن سینمای ایران بود.
وی همچنین در سومین جشنواره فیلمهای صنعتی ۱۳۹۴ مستند ژین حضور داشت.
مستند نیمه بلند با خدا میرقصم او، برنده جایزه بهترین مستند بالای ۳۰ دقیقه جشنواره بینالمللی فیلم کلگری کانادا شد. به پاس موفقیتها و حضور پرشمار فیلمهای او در جشنوارههای داخلی و خارجی سی و سومین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران، بزرگداشت و بررسی کارهای او را در پردیس سینمایی چارسو برگزار شد. در این مراسم، فیلمهای با خدا میرقصم و تفتان و ژین به نمایش درآمدند. فیلمهای هوشنگ میرزایی در جشنوارههایهای فیلم کوتاه و مستند زیادی، مانند جشنواره فیلم کوتاه و مستند بیلبائو و جشنواره فیلمهای مستند هات داکس کانادا و جشنواره فیلمهای مستند شفیلد که جشنوارههای مورد تأیید آکادمی اسکار هستند به نمایش درآمده و در سال ۱۳۸۸ فیلم کوتاه مستند چیزی شبیه چشمهایم او در چهارمین جشنواره بینالمللی تصاویر احساس فیلمهای کودکان کم توان آتن جایزه بزرگ ۷۰۰۰ یورویی جشنواره را به خود اختصاص داد. فیلم چیزی شبیه چشمهایم مورد تحسین تئو آنگلوپولوس قرار گرفت. این فیلم همچنین در بخش مسابقه جشنوارههای فیلم فجر و جشنواره فیلم کوتاه تهران و جشنواره فیلم رشد نیز حضور داشت که در این جشنوارهها و بسیاری از جشنوارههای مهم دیگر فیلم کوتاه جهان نظیر بیست و چهارمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه توث کورت _ اکس ان پروانس فرانسه جایزه ویژه هیئت داوران را بخود اختصاص داد.
جایزه بهترین فیلم کوتاه دومین جشنواره سینمای مستند کیش، جایزه هشتمین جشنواره سراسری سینمای دفاع مقدس، جایزه بهترین فیلم در ششمین جشنواره منطقه ای سینمای جوانان سنندج، جایزه بهترین فیلم در جشنواره مون دنس آمریکا، تندیس سیمین جشنواره فیلم رشد، مدال طلا جشنواره ورد فست آمریکا، جایزه بهترین فیلم در نهمین جشنواره کورتو ایمولا کشور ایتالیا، جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره اکس ان پروانس – توث کورت فرانسه، جایزه بزرگ جشنواره فیلم مسکو، جایزه بهترین فیلم افرا طلایی در جشنواره یاهورینا بوسنی و هرزگوین، جایزه بهترین فیلم کوتاه مستند در سی امین جشنواره فیلم کوتاه تهران، جایزه ویژه بخش بینالملل در سی امین جشنواره فیلم کوتاه تهران، جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلمهای مستقل تسالونیکی یونان، جایزه بزرگ جشنواره فیلمهای مستند جشنواره تصاویر احساس آتن به ریاست آنجلوپولوس، جایزه بهترین فیلم مستند جشنواره کلگری کانادا، جایزه تماشاگران جشنواره فیلم مستند میراداس داک اسپانیا، جایزه نهمین جشنواره فیلم کوتاه و مستند رضوی یزد و جایزه بهترین فیلم جشنواره کم توانهای صربستان از جمله افتخارات سینمایی هوشنگ میرزایی است.
او از فیلمسازان مستقل سینمای ایران بود که با بودجه کم فیلمهایش را تهیه میکرد و تدوین و نویسندگی همه فیلمهایش را نیز خود انجام میداد.
واکنش کاربران
منبع:
1. عصر ایران/ مستندسازی که جانش را گذاشت تا قسط بانک را بپردازد/ به خاطر 5 میلیون تومان!
2. پانا/ پیگیری حقوقی ماجرای مرگ «هوشنگ میرزایی»
3. ویکی پدیا
** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.