به گزارش راسخون؛ قمر زمین در روز دوشنبه ۲۶ آوریل (۶ اردیبهشت) در ساعت ۱۱ و ۳۳ دقیقه بعد از ظهر به وقت منطقه زمانی شرقی (۲۰:۰۰ تهران) کامل خواهد شد. در این حالت قسمتی از ماه که به سمت زمین است کاملاً روشن خواهد بود و دایره‌ای کامل در آسمان تشکیل می‌دهد.

در این پدیده، ماه در کامل‌ترین و درخشان‌ترین حالت ممکن نمایان می‌شود.

براساس داده‌های موجود، ماه کاملی که فامشب نمایان می‌شود، یک «ابرماه» نیز هست. ابر ماه زمانی رخ می‌دهد که قمر زمین در کمترین فاصله ممکن به زمین قرار می‌گیرد.

بیشتر منجمان آماتور و حرفه‌ای از ماه کامل بیزار هستند، زیرا نور خیره کننده آن رصد درخشان‌ترین ستاره‌ها را با مشکل مواجه می‌کند؛ امشب همچنین می‌توان دهانه تیکو در ماه را رصد کرد.

تیکو یک دهانه برخوردی ماه، واقع در ارتفاعات جنوبی قمری است، که به نام اخترشناس دانمارکی تیکو براهه (۱۵۴۶–۱۶۰۱) نامگذاری شده‌است؛ ماه تقریباً ۳.۹ میلیارد سال قدمت دارد، اما تیکو یک ویژگی نسبتاً جدید است. براساس تجزیه و تحلیل نمونه‌های به دست آمده در مأموریت Apollo ۱۷ در دسامبر ۱۹۷۲، دانشمندان فکر می‌کنند تیکو فقط ۱۰۸ میلیون سال سن دارد.

ابرماه چیست؟

هرگاه ماه در حالت بدر به نزدیک‌ترین فاصلهٔ خود از زمین می‌رسد درخشان‌تر و بزرگتر از معمول دیده می‌شود. پدیدهٔ ماه‌افروختگی یا اَبَرماه روی می‌دهد. این اتفاق در هر ۴۱۲ روز یک بار پیش می‌آید.

فاصلهٔ زمین از ماه

ماه، هر چهار هفته (دقیق‌تر، هر ۲۷ روز و ۷ ساعت و ۴۲ دقیقه و ۲۴ ثانیه یک‌بار، یعنی هر ۲۷٫۳۲۱ روز)، فاصله‌اش با زمین به نزدیک‌ترین حد می‌رسد. البته در دورهٔ یادشده، یک بار هم از زمین کاملاً دور می‌شود.

اگرچه ماه هر چهار هفته یک‌بار به حضیضِ مداری می‌رسد و به زمین نزدیک نزدیک می‌شود، اما همیشه در حالت بدر نیست که ماه‌افروختگی یا اَبَرماه روی دهد.

گردش ماه در مدار بیضوی است

چون گردش ماه به دور زمین نه دایره‌وار، بلکه در مداری بیضوی است، فاصله‌اش تا زمین متفاوت است. در نزدیک‌ترین فاصله، ۳۵۶٬۵۰۰ کیلومتر، و در دورترین فاصله، ۴۰۶٬۷۰۰ کیلومتر از زمین دور است.

اخترشناسان، نزدیک‌ترین فاصله را نقطهٔ حضیض (فرود)، و دورترین فاصله را نقطهٔ اوجِ مداری (فراز) نام نهاده‌اند.

ماه‌افروختگی و تأثیر آن بر زمین

وقتی ماه‌افروختگی یا اَبَرماه روی می‌دهد، جزر و مد بیشتری صورت می‌گیرد و بالاآمدگی آب چیزی حدود ۱ تا ۲ سانتی‌متر بیشتر می‌شود، که بنا بر موقعیت جغرافیایی، این مقدار می‌تواند کم و زیاد گردد.

دانشمندان تأثیر نزدیک و نزدیک‌تر شدن ماه به زمین را تنها تغییرات اندک در جزر و مد دریاها و اقیانوس‌ها می‌دانند و برخلاف طالع‌بینان و خرافه‌پرستان، حوادثی چون زمین‌لرزه و طوفان و… را به ماه‌افروختگی یا اَبَرماه نسبت نمی‌دهند.

توفان کاترینا و زلزلهٔ عشق‌آباد و فعالیت کوه‌های آتشفشان و گردباد برف در شمال‌شرقی ایالات متحدهٔ آمریکا و زلزلهٔ ژاپن و… هیچ ربطی به اَبَرماه یا ماه‌افروختگی ندارد.

باورها و خرافات دربارهٔ اَبَرماه

ماه قمری، یا یک دور گردشِ ماه به دور زمین، تقریباً ۲۸ روز طول می‌کشد و عادت ماهانهٔ زنان به‌طور متوسط هر ۲۸ روز یک‌بار اتفاق می‌افتد؛ بنابراین، تصور می‌شد بین باروری و ماه کامل ارتباطی وجود دارد که فعلاً هیچ دلیل علمی در تأیید آن در دست نیست.

درمورد برخی آبزیان ممکن است ارتباطی وجود داشته باشد، چون تخم‌ریزی و زاد و ولد این موجودات ممکن است به جزر و مد ربط داشته باشد، که محصول مستقیم تأثیر جاذبهٔ ماه بر کرهٔ زمین است.

در مورد تأثیر ماه کامل بر رفتار افرادِ مبتلا به بیماری‌های روانی از دیرباز باورهای زیادی وجود داشته، اما در این مورد هم شواهد علمی وجود ندارد.

درمورد تأثیر ماه کامل بر حملهٔ صرع هم دلیل علمی وجود ندارد.

بااینکه تحقیقاتی نشان داده‌است که رفتارهای خشن و مجرمانه در شب ماه کامل بیشتر می‌شود، اما تحقیقات دیگری هم هست که پژوهشگران براساس آن، هیچ رابطه‌ای در این مورد پیدا نکرده‌اند.

این که خودکشی در شب‌های ماه کامل بیشتر می‌شود باوری است قدیمی، اما تحقیقات متعدد هیچ رابطه‌ای بین خودکشی و ماه کامل پیدا نکرده‌اند.

تحقیقات، همچنین رابطه‌ای بین شمار مراجعات و بستری در بیمارستان، حوادث رانندگی، و سوء مصرف مواد مخدر با ماه کامل پیدا نکرده‌اند.

منبع:
1. فارس/ پدیده ماه صورتی چیست؟
2. تابناک/ پدیده ابرماه در آسمان تهران
3. ویکی پدیا
2.