وقتی در یک برنامه زنده تلویزیونی حاضر میشود و با اعتماد و اطمینان کامل میگوید: «به من بگویید دوج فادر»، مشخص است که یک توئیت او هم میتواند نوسانهای بزرگی را در ارزش رمزارزها ایجاد کند. ایلان ماسک را حالا فقط نباید ثروتمندترین یا یکی از افراد ثروتمند این دوره وزمانه دانست، او یکی از افراد قدرتمند هم هست؛ فرد قدرتمندی که میتواند به غیر از تمرکز بر پروژه عملی کردن تولید و انبوه سازی خودروهای برقی و سفر به مریخ و زندگی در یک سیاره دیگر، توئیترش را باز کند و با درج دوسه کلمه کنار یکدیگر، خط اصلی را به بازار رمزارزها بدهد، قیمت بیت کوین و دوج کوین را بالاوپایین کند و از همه مهم تر، خودش را به عنوان کنترل کننده ارزش آن ها، از پیامدهای منفی آن دور نگه دارد.
آخرین جنجال «ماسک» روز چهارشنبه گذشته و با یک توییت به پا شد که در آن با اظهار نگرانی درباره افزایش استفاده از سوختهای فسیلی برای استخراج بیتکوین اعلام کرد: شرکت تسلا دیگر این ارز را برای فروش خودروهایش نمیپذیرد. همین توییت باعث کاهش ۱۷درصدی ارزش رایجترین ارز دیجیتال جهان شد. این در حالی است که تسلا پیشتر اعلام کرده بود برای فروش خودروهایش این ارز را میپذیرد.
ایلان ماسک چهره جنجالی و خبرساز این روزهاست و ظاهرا دامنه بلندپروازیهایش حالا به بازار ارزهای دیجیتال رسیده است. او در ماههای اخیر بارها و بارها با اظهارنظر درباره ارزهای دیجیتال، این بازار را دچار نوسان کرده است؛ زمانی با حضور در یک برنامه کمدی به همراه مادرش و زمانی هم تنها با یک توییت ساده. آخرین جنجال ماسک اما روز چهارشنبه گذشته و با یک توییت بهپا شد که در آن با اظهار نگرانی درباره افزایش فزاینده استفاده از سوختهای فسیلی برای ماینینگ و تراکنشهای بینکوین، اعلام کرد شرکت تسلا دیگر این ارز را برای فروش خودروهایش نمیپذیرد. همین توییت کافی بود تا باعث شود ارزش بیتکوین ۱۷درصد کاهش پیدا کند و ارزش آن به کمترین میزان خود از ابتدای ماه مارس امسال برسد. هرچند معاملات بازارهای آسیایی کمی از این کاهش را جبران کردند و در نهایت قیمت آن در صبح پنجشنبه با کاهش ۱۲ درصدی به ۵۰۹۳۳ دلار رسید.
یک بام و دو هوا
هرچند ماسک در توییت روز چهارشنبه خودش سعی کرده بود با وعدههایی، دلنگرانی مشتریانش را کمتر کند. او در این توییت گفت که تسلا [فعلا]هیچ بیتکوینی را نمیفروشد و به محض آنکه تراکنشهای ماینینگ این ارز دیجیتال با استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر انجام شود، دوباره از آن در معاملاتش استفاده خواهد کرد و البته در اظهارنظری نسبتا متناقض هم اعلام کرد که تسلا بهدنبال ارزهای دیجیتال دیگری است که در فرآیند ماینینگ خود از یک درصد انرژی که بیتکوین استفاده میکند، بهره میگیرند.
این تناقضگوییها حالا مشتریان تسلا را سردرگم کرده است. ماسک در ماه مارس امسال گفته بود که مشتریان تسلا میتوانند خودروهایالکتریکی این شرکت را با استفاده از بیتکوین بخرند؛ ارز دیجیتالی که در حالحاضر به کمک کامپیوترهای پرقدرتی تولید میشود که توانایی پردازشهای پیچیده دارند و این کار فرآیندی است بهشدت نیازمند مصرف انرژی برق که تولید آن به سوختهای فسیلی و بهخصوص زغالسنگ وابسته است. آخرین آمارهای منتشرشده از تحقیقات دانشگاه کمبریج و آژانس بینالمللی انرژی نشان میدهند که در حالحاضر ماینینگ بیتکوین به همان میزان برقی نیاز دارد که کشور هلند در طول سال ۲۰۱۹ مصرف کرده است. ماسک در حالی نگرانی خودش از رشد استفاده از سوختهای فسیلی برای تامین برق موردنیاز در ماینینگ بیتکوین را با این توییت مطرح کرده است که در همان ماه مارس و زمانی که تسلا از پذیرش بیتکوین در معاملاتش خبر داد، بسیاری از فعالان محیطزیست به او در این مورد هشدار داده و در شبکههای اجتماعی انتقاد خود را مطرح کرده بودند اما گویا درک اهمیت این موضوع برای ماسک حدود یک و ماه نیم زمان برده است!
اما بازی یک بام و دو هوای تسلا- و در واقع ایلان ماسک- در بازار ارزهای دیجیتال از ماه فوریه گذشته آغاز شد که این شرکت اعلام کرد یک و نیم میلیارد دلار بیتکوین خریده بود؛ آنهم درست یک ماه قبل از آنکه اعلام کند برای فروش خودروهایش این ارز دیجیتال را میپذیرد. این اتفاق در ماه فوریه باعث شد ارزش محبوبترین و رایجترین ارز دیجیتال جهان چیزی در حدود ۲۰ درصد افزایش پیدا کند. ماسک اما گویا فقط توانست یک ماه و نیم جلوی بلندپروازیهایش را بگیرد و حالا با توییت اخیرش باعث کاهش ارزش بیتکوین شد تا علاوه بر مشتریان تسلا، دارندگان این ارز دیجیتال در سراسر دنیا را هم نگران و آشفته کند. از طرفی، در اواخر ماه آوریل خبرهایی منتشرشد که نشان میدادند شرکت تسلا ۱۰ درصد از داراییهای بیتکوین خود را فروخته است تا نقدینگی این ارز دیجیتال را نشان بدهد!
اظهارات ایلان ماسک تا چه حد صادقانه بود؟
ایلان ماسک علت به تعلیق درآوردن پذیرش بیت کوین را مصرف زیاد انرژی برای استخراج آن و نگرانیهای زیست محیطی عنوان کرد. اما تحلیلگران معتقدند همین مسئله که استخراج بیت کوینهای جدیدتر به محاسبات و مصرف انرژی بیشتری احتیاج دارد باعث شده است که شبکه بیت کوین ایمن باشد. استخراج بیت کوین سوم از بیت کوین دوم انرژی بیشتری میبرد. استخراج بیت کوین سوم با ثبت اطلاعات همه مبادلات قبلی و مبادله جدید همراه است. این فرایند باعث میشود که رفته رفته سرعت استخراج کاهش پیدا کند. انرژی زیاد صرف شده نیز به منظور ایمن سازی سیستم مورد استفاده قرار میگیرد. یکی از قسمتهای مهم و شاید مهمترین قسمت ایده اساسی پشت بیت کوین نیز همین است. عرضه بیت کوین رفته رفته کاهش مییابد و در نهایت تعداد بیت کوینهای موجود در دنیا ثابت میشود. کارشناسان ارزهای دیجیتال معتقدند با ادامه فرایند استخراج بیت کوین شبکه رفته رفته ایمن میشود و نیاز به مصرف انرژی کاهش مییابد.
از طرفی فرایند استخراج دوج کوین نیز مانند بیت کوین است و به انرژی زیادی احتیاج دارد. اما ایلان ماسک از مردم پرسید که آیا باید دوج کوین را جایگزین بیت کوین کند یا خیر؟
این تحلیلها مدعی هستند که اظهارات ایلان ماسک در مورد تعلیق استفاده از بیت کوین به خاطر مسائل زیست محیطی ریاکارانه است و علت اصلی باید چیز دیگری باشد. آنها معتقدند برایند اقدامات ایلان ماسک، شرکت خودرو سازی الکتریکی تسلا و برنامههای موسسه SpaceX برای بردن توریست به فضا ما را به سمت انرژیهای پایدار نبرده است.
بازی با «ارز مردم»
در واقع ارتباط تسلا با ارزهای دیجیتال و روندی که در ماههای اخیر در این بازار طی شده، شبیه به یک ترنهوایی خطرناک است. از آنجا که معمولا مدیرعامل تسلا چنین توییتهایی را به شکلی هدفمند منتشر میکند، بسیاری بهدنبال دلیل این تصمیم او هستند و بعضی معتقدند که او احتمالا بهدنبال گسترش نفوذ و رواج ارز دیجیتال خودش یعنی دوجکوین است. هنوز یک هفته نمیگذرد که در خبرها اعلام شد دوجکوین با رسیدن به ارزش بازار ۹۲ میلیارد دلاری به چهارمین رمزارز بزرگ دنیا تبدیل شده است؛ ارز دیجیتالی که در ابتدا جدی گرفته نمیشد، تنها در طول ۶ماه رشد ۲۶ هزار درصدی کرد تا با این بازدهی نجومی و عجیب عنوان سودآورترین دارایی دنیا را به خودش بگیرد. بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران بازار ارزهای دیجیتال معتقدند که این رکورد به این زودیها نمیتواند شکسته شود و در تایید فرضیهشان به مقایسه بازدهی ۲۸۶درصدی بیتکوین و ۶۹۸درصدی اتریوم در همین بازه زمانی ۶ ماهه اشاره میکنند.
درحالیکه با انتشار این خبر بسیاری از فعالان بازار دلیل اصلی رشد دوجکوین را حمایت گسترده ایلان ماسک از آن میدانستند، در همان روز شرکت «اسپیسایکس» اعلام کرد که هزینه ماموریت پرتاب ماهوارهاش به فضا در سال آینده میلادی را با دریافت رمزارز دوجکوین انجام خواهد داد. در حقیقت ایلان ماسک به عنوان رهبر و مدیرعامل اسپیسایکس با این کار تلاش دیگری در جهت توسعه و رواج رمزارز خودش یعنی دوجکوین انجام داد و حتی سعی کرد وجههای عمومی هم به آن بدهد. در همین راستا «تام اوچینرو» معاون تجاری اسپیسایکس در بیانیهای اعلام کرد که انجام ماموریت پرتاب ماهواه «دوج-۱» با تامین هزینه از طریق دوجکوین، قابلیت استفاده از ارزهای دیجیتال در فراتر از مدار زمین را نشان داده و تجارت بینسیارهای را پایهریزی و ممکن میکند. ایلان ماسک هم در همین رابطه در توییتی نوشت: «اسپیسایکس قصد دارد یک دوجکوین واقعی را روی ماه واقعی قرار دهد.» این درحالی است که او در یک برنامه تلویزیونی خودش را «پدر دوج» و دوجکوین را ارز مردم نامید! با این همه اما بهطور کلی باید گفت اقبال کسبوکارها به استفاده از ارزهای دیجیتالی رو به گسترش است. نتایج یک نظرسنجی انجام شده توسط مسترکارد نشان میدهد که ۴۰درصد مشتریان این شرکت مایل هستند تا در کسبوکارهای خود از ظرفیت ارزهای دیجیتالی بهره ببرند.
این میزان بهخصوص در بین مدیران جوانتر قابلتوجه بوده و ۷۷ درصد آنها درخصوص استفاده از ارزهای دیجیتالی در کسبوکارشان ابراز تمایل کردهاند. برخلاف بیتکوین و بیشتر ارزهای دیجیتالی که دارای محدودیت تعداد استخراج هستند، دوجکوین هیچ محدودیتی در این زمینه ندارد و همین مساله بعضی از فعالان بازار را متعجب کرده که این رمزارز چطور چنین رشدی داشته است. با این حال همهچیز برای دارندگان دوجکوین چندان هم رویایی نبوده است. این ارز پرنوسانترین دامنه را در بین ۱۰ رمزارز برتر جهان داشته و تاکنون نوسانات روزانه ۲۰ تا چند درصدی زیادی در قیمت آن وجود داشته است. مسالهای که تا به حال بسیاری از معاملهگران این ارز را شکست داده و دارایی آنها را نابود کرده است.
به من بگویید دوج فادر
ماسک در روزهای گذشته با حضور در یک برنامه طنز، نوسانات زیادی را برای دوج کوین ایجاد کرد. قیمت این رمزارز که این روزها نامش بیشتر از قبل شنیده میشود و در سال جاری میلادی ۱۳۰برابر شده بود، هم زمان با برنامه کمدی اخیری که ایلان ماسک همراه مادرش در آن حاضر شده بود، سقوط سنگینی را تجربه کرد. البته او بارها از دوج کوین حمایت کرده و خود را پدر این ارز دیجیتال نامیده است. گفته میشود حتی شرکت اسپیس ایکس قرار است فضاپیمایی با همین نام را (DOGE-۱) به ماه بفرستد که هزینه آن نیز از طریق دوج کوین تأمین میشود.
مشت بزرگی از این خروار
البته کم و زیاد شدن ارزش رمزارزها در روزهای اخیر فقط شمه کوچکی از اثرگذاری صحبتها و توئیتهای ایلان ماسک در بعد جهانی است. ماسک پیش از این هم بارها ثابت کرده است که فقط با ادای دو کلمه کنار هم میتواند مسیر ارزش گذاری یک پیام رسان یا سهام یک شرکت را تعیین کند.
اگر پیگیر اخبار مرتبط با او بوده باشید، حتما میتوانید مدتی پیش، یعنی اوایل سال میلادی را به خاطر بیاورید که ایلان ماسک در توئیترش نوشت: «از سیگنال استفاده کنید» و همین توئیت، سیگنال بزرگی شد برای بسیاری از مردمی که مخاطب او در توئیتر هستند و نتیجه آن هم شد افزایش قیمت سهام شرکت سیگنال که یک شرکت کوچک فعال در تگزاس است.
بسیاری از مردم بعد از این حرف ماسک بود که روی آوردند به استفاده از پیام رسان سیگنال. یکی دیگر از توئیتهای مختصر او درمورد یک مجموعه مغازه خرده فروشی از بازیهای ویدئویی است که باعث شد بهای سهام این شرکت در جریان معاملات همان روز ۹۲درصد افزایش یابد. ماسک حتی وقتی در آخرین روز ژانویه از کلاب هاوس گفت و حضور خودش در این شبکه اجتماعی، قیمت هر سهم شرکت رسانهای کلاب هاوس از حدود ۸دلار به ۱۳دلار جهش یافت.
دوران افول ایلان ماسک هم میرسد؟
«آدمهایی که زیاد حرف میزنند، به مرور ارزش حرف هاشون و تأثیر حرف هاشون کمتر و کمتر میشه. به زودی خواهید دید که بازار توئیت ایلان ماسک رو دایورت میکنه.» دیگری گفت: «به زودی بیت کوین خط خودش رو از توئیتهای ایلان ماسک جدا میکنه.» کاربر دیگری چنین نوشت: «ایلان ماسک میخواد بیشتر از واقعیت موجود، خودش رو تو قیمت تأثیرگذار نشون بده. بارها دیدم موقع اقبال مردم، توئیت مخالف میزنه و موقع اصلاح بازار، توئیت موافق. بیت کوین راهش رو خواهد رفت، بهتر از گذشته.»
کاربر دیگری هم از این گفت که: «با سرمایه مردم مثل آب خوردن بازی میکنه. با یه توئیت، بیت کوین رو برد بالا. الانم بیت کویناشو کشید بیرون و این توئیت رو زد.» همچنین کاربر دیگری یادی از بازار بورس کرد و نوشت: «کم کم داریم به فصل مهاجرت از ارز دیجیتال به بازار بورس نزدیک میشیم.» کاربری هم خیلی مفید و مختصر نوشت: «با همه این صحبت ها، ولی فعلا دور، دوره ایلان ماسکه. ما هم باید مواظب سرمایههای خودمان باشیم.»
منبع:
1. اقتصاد نیوز/ پشت پرده بازی ایلان ماسک با رمزارزها/کودتا علیه بیت کوین
2. دنیای اقتصاد/ هدف بنیانگذار تسلا از بازی با «بیتکوین» و «دوجکوین» چیست؟/ بازی «ماسک» با رمزارزها
3. شهرآرا نیوز/ درباره توئیت اخیر ایلان ماسک که موجب سقوط ارزش بیت کوین شد | بازی با بازار رمزارزها