محمدسرور رجایی نویسنده، پژوهشگر و شاعر افغان ساکن ایران، سحرگاه پنجشنبه، هفتم مردادماه بر اثر عوارض ناشی از ابتلا به کرونا در بیمارستان درگذشت. او از حدود یک هفته قبل در بیمارستان میلاد تهران بستری بود.
درگذشت محمد سرور رجایی شاعر، نویسنده و پژوهشگر افغانستانی همزمان با عید بزرگ شیعیان، عید غدیر، کام بسیاری از اهالی ادب و شعر را تلخ کرد. بدون تردید، سرور رجایی را باید یکی از سرمایه‌های مهم و قابل اعتماد برای فرهنگ و ادبیات فارسی و هنر انقلاب اسلامی دانست.
محمدسرور رجایی که بود؟
محمدسرور رجایی متولد سال ۱۳۴۸ در کابل بود که در سال ۱۳۷۳ به ایران مهاجرت کرد. مدیریت در خانه ادبیات افغانستان و مدیریت دفتر شعر و داستان افغانستان در حوزه هنری از جمله فعالیت‌های اوست. همچنین «گل‌های باغ کابل» (مجموعه شعر کودکان) و «در آغوش قلب‌ها» (مجموعه شعر و خاطره) از جمله آثار منتشرشده او هستند.
در معرفی ناشر کتاب‌های محمدسرور رجایی از او آمده است: «رجایی ۲۰ سال آخر عمرش را صرف جمع‌آوری اطلاعات و خاطرات مربوط به شهیدان ایرانی جهاد افغانستان و شهیدان افغانستانی دفاع مقدس کرد.
«از دشت لیلی تا جزیره مجنون» خاطرات رزمندگان افغانستانی دفاع مقدس، «ماموریت خدا» هفت روایت از احمدرضا سعیدی شهید ایرانی جهاد اسلامی افغانستان و کتاب «در آغوش قلب‌ها» اشعار و خاطرات مردم افغانستان از امام خمینی آثار منتشرشده از رجایی در انتشارات «راه یار» است.
کتاب خاطرات «شهید دکتر سیدعلی شاه موسوی گردیزی» از فرماندهان جهادی افغانستان که به دست عوامل داعش ترور شد، دیگر محصول تلاش‌های محمدسرور رجایی است که به زودی منتشر خواهد شد. همچنین انتشار مجله «باغ» ویژه کودکان افغانستانی نیز از دیگر فعالیت‌های او در این سال‌ها بود.
رجایی از اعضای دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و نیز عضو هیأت تحریریه مجله‌های «سوره» و «راه» بود و ده‌ها مقاله یادداشت و گزارش درباره روابط فرهنگی ایران و افغانستان از او به‌جا مانده است. او چندین دوره دبیری جشنواره «قند پارسی»، جشنواره خانه ادبیات افغانستان را نیز بر عهده داشت.»
پیام های تسلیت به مناسبت درگذشت محمد سرور رجایی
در پی درگذشت محمدسرور رجایی، پیام‌های تسلیتی از طرف سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، خانه کتاب و ادبیات ایران و علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور منتشر شد.
همچنین سفارت کبرای جمهوری اسلامی افغانستان مقیم تهران، رییس حوزه هنری، مدیرکل مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، موسسه فرهنگی درّ دری، کانون ادبی کلمه و رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در پیام‌هایی جداگانه درگذشت این چهره فرهنگی را تسلیت گفتند.
در پیام تسلیت سفارت کبرای افغانستان آمده است:
"پیام تسلیت!
با تاثر و تاسف اطلاع حاصل نمودیم که استاد محمد سرور رجائی، شاعر، نویسنده و یکتن از چهره‌های شناخته‌شده فرهنگی مهاجرین افغان در جمهوری اسلامی ایران به اثر ابتلا به بیماری کرونا دنیای فانی را وداع گفتند.
انالله و اناالیه راجعون
سفارت کبرای جمهوری اسلامی افغانستان مقیم تهران، درگذشت آقای رجائی را یک ضایعه جبران‌ناپذیر بر پیکر فرهنگ و ادبیات افغانستان دانسته، برای آن مرحوم بهشت برین و برای بازماندگان‌شان صبر جمیل استدعا می‌نماید.
***
د خواخوږۍ او ډاډګېرنې پیغام!
په ډېرې خواشینۍ سره خبر شوو، چې د افغان کډالو فرهنګی څېره، نامتو شاعر او لیکوال، استاد محمد سرور رجایی په اېران اسلامی جمهوریت کې د کرونا ناروغۍ له امله له فانی نړۍ سترګې پټې کړې.
انالله وانا الیه راجعون
په تهران کې د افغانستان اسلامی جمهوریت لوی سفارت، د ارواښاد رجایی مړینه د افغانستان کلتور او ادبیاتو لپاره ستره ضایعه ګڼی. د ستر څښتن تعالی په دربار کې ارواښاد ته فردوس جنت؛ کورنۍ، دوستانو او خواخوږو ته یې د زغم او صبر هیله کوی."
عباس محمدی، مدیرکل مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری نیز در پیامی درگذشت این شاعر و نویسنده را تسلیت گفته است: "درگذشت او را به خانواده گرامی‌اش و به جامعه فرهنگی افغانستان و ایران تسلیت می‌گویم و امیدوارم در این روز عزیز مهمان سفره مولا باشد و عیدی‌اش را از دست مولا بگیرد.
خبر درگذشت شاعر ارجمند محمدسرور رجایی همکار مرکز آفرینش‌های ادبی بسیار ملال‌انگیز بود و موجبات تألم و تأثر اهالی شعر و ادبیات بویژه دوستداران ادبیات افغانستان را فراهم آورد.
محمدسرور رجایی شاعری بی‌مدعا، فرزانه‌ای تلاشگر و از پیشکسوتان گرانمایه شعر افغانستان بود که بی‌دریغ برای تعالی زبان فارسی مجاهدانه می‌کوشید.
مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، درگذشت این شاعر فرهیخته را به اهالی شعر و ادبیات به‌ویژه دوستداران و اهالی شعر و ادبیات افغانستان و خانواده محترم ایشان، تسلیت عرض می‌کند و برای آن مرحوم بهره‌مندی از خوان رحمت الهی، و برای بازماندگان، دوستان و علاقه‌مندان آن عزیز سفرکرده، صبر و شکیبایی مسئلت دارد."
پیام تسلیت محمدمهدی دادمان، رییس حوزه هنری نیز به این شرح است:
"إِنَّا لِلَّٰهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ
خبر درگذشت نویسنده، پژوهشگر، شاعر و ادیب توانا، فخر افغانستان و ایران، آقای محمدسرور رجایی، خانوادۀ بزرگ و سترگ فرهنگ و هنر فارسی را عمیقاً متأثر کرد.
او میان‌دار جریان شاعران عزیز افغانستانی بود که ایران، مفتخر به میزبانی و خادمی آنها است.
تلاش‌های موثر، بی‌شائبه و شبانه‌روزی استاد رجایی در حوزه هنری انقلاب اسلامی، سرچشمه خیرات و برکات بسیاری است که حتی بعد از رحلتش تداوم خواهد داشت. یقیناً فقدانش ثلمه بزرگی است.
از عمق جان رحلت برادر بزرگ و عزیز، محمدسرور رجایی را به عموم مردم افغانستان، جامعه فرهنگ و هنر ایران سرافراز، همه علاقه‌مندان زبان و ادبیات فارسی و خانواده محترم و مجاهدش تسلیت عرض می‌کنم."
موسسه فرهنگی درّ دری هم با بازنشر شعر ابوطالب مظفری نوشته است:
"چه زخمی خورده این جادوگر پیر زمان از ما
که گم می‌خواهد از روی زمین نام و نشان از ما
وطن تابوت خونین جوانان است سرتاسر
طلبکار است گویی هم زمین هم آسمان از ما
به خاک ما تو گویی جشن گلریزان تاریخ است
به هر سو بنگری افتاده نعش سروران از ما
به صنف آفرینش جمله مردودان تاریخیم
چه می‌خواهد خدا این مایه درس و امتحان از ما
به سوک دلبران رفته از سر تا قدم داغیم
چه می‌دانم که این قلب است یا آتشفشان از ما
که در بازار هستی دید این سان سود و سودا را
دو بال این ترازو خورده جان از ما، جوان از ما
نصیب مردمان از قسمت عالم گل و بلبل
بهاران از شما و برگریزان از خزان از ما
کوچ ناگهانی فرهیخته ارجمند محمدسرور رجایی داغی گران بر جان‌ها نهاد. تسلیت به خانواده محترمش و همه فارسی‌زبانان. روانش مینوی باد.
موسسه فرهنگی درّ دری
دفتر فارسی‌زبانان"
کانون ادبی کلمه هم نوشته است: "باغبان مهربان رفت!
رفتن ناورانه و نابهنگام باغبان باغچه امید کودکان این سرزمین و یاور ادبیات، فرهنگ و زبان و همزبانی، شاعر، نویسنده و روزنامه‌نگار پرتلاش، معاون خانه ادبیات افغانستان، محمدسرور رجایی کام وجودمان را تلخ کرده که یارای گفتن نیست، ناگزیر برای تسلیت به همسر گرامی و فرزندان عزیز ایشان و همه دوستان، به چکامه استاد ابوطالب‌مظفری پناه برده‌ایم!
چه زخمی خورده این جادوگر پیر زمان از ما
که گم می‌خواهد از روی زمین نام و نشان از ما
....
کانون ادبی کلمه درگذشت استاد رجایی را به خانواده، خانه ادبیات و جامعه ادبی تسلیت می‌گوید."
همچنین در پیام ابوذر ابراهیمی ترکمان، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در پی درگذشت محمدسرور رجایی آمده است:
"بسم الله الرحمن الرحیم
انا لله و انا الیه راجعون
خبر درگذشت مرحوم محمدسرور رجایی شاعر و ادیب فرزانه موجب تاثر و تاسف عمیق اینجانب و اهالی فرهنگ و ادب شد. آن عزیر سفرکرده عمر کوتاه اما سرشار از افتخار خود را وقف فرهنگ و ادب فارسی و در مسئولیت‌های فرهنگی، خدمات ارزنده‌ای را به زبان و ادب فارسی کرده و به عنوان نماد دوستی، مایه مباهات دو ملت ایران و افغانستان محسوب می‌شد.
اینجانب درگذشت ناگهانی آن عزیز سفرکرده را به خانواده عزادار ایشان و تمامی اهالی فرهنگ و ادب فارسی، تسلیت و تعزیت عرض کرده و از خداوند متعال علو درجات را برای آن مرحوم و صبر و اجر جزیل را برای بازماندگان‌شأن مسئلت می‌کنم."
سید عباس صالحی در پیامی درگذشت محمد سرور رجایی، شاعر و نویسنده برجسته فارسی زبان معاصر را تسلیت گفت. در متن پیام تسلیت سیدعباس صالحی آمده است:
«انا لله و انا الیه راجعون
ایران عزیز ما سالهاست میزبان گروه بزرگی از شاعران و نویسندگان عزیز همزبان افغانستانی است. این میزبانی و همدلی بدون تردید در رشد شانه به شانهٔ ادبیات در هر دو سرزمین تاثیر داشته است.
در این میان تعدادی تنها به نوشتن و سرودن می‌پردازند و گروهی دیگر عزیزانی هستند که علاوه بر کار خلاقه ادبی برای گسترش رابطه و ایجاد همدلی و همراهی بین شاعران و نویسندگان دو کشور تلاش می‌کنند.
زنده یاد محمدسرور رجایی بدون تردید یکی از مهمترین چهره‌های این گروه بود. او که علاوه بر توفیق در نوشتن، سال‌ها با مدیریت «خانه ادبیات افغانستان» و «دفتر شعر و داستان افغانستان در حوزه هنری» و اخیرا پژوهش گسترده در باب شهدای افغانستانی در دفاع مقدس و شهدای ایرانی در دوره مقاومت و جهاد آن کشور، منشأ خیر و برکت و ایجاد دوستی و مودت میان شاعران و نویسندگان دو کشور شده بود.
اینجانب، درگذشت ایشان را به خانواده ایشان و جامعه ادبی افغانستان و ایران تسلیت گفته و آرزو می‌کنم که رشته مودت اهالی فرهنگ دو سرزمین عزیز مستحکم‌تر شود چنان که امید و هدف آن عزیز از دست رفته بود.
منبع:
1. ایسنا/محمدسرور رجایی هم با کرونا رفت
2. ایسنا/«باغبان مهربان رفت!»
3. تسنیم/یادبود مرحوم محمد سرور رجایی|شاعری که سند "خون شریکی" ایران و افغانستان را ثبت کرد + خاطره، عکس و فیلم
4. خبر فوری/ پیام تسلیت وزیر ارشاد در پی درگذشت محمد سرور رجایی
