بسیاری از انسان‌ها برای کسب عزت یا از دست نرفتن عزت تلاش می‌کنند، خود را به خطر می‌اندازند و گاهی از لذت‌های متعدد صرف نظر می‌کنند. حفظ عزت یکی از بزرگترین دغدغه‌های انسان است تاجایی‌که مرگ با عزت را به زندگی ذلیلانه ترجیح می‌دهد. گاهی هم انسان‌ها برای عزت یک فرهنگی، یک فکر، یک ایدئولوژی، یک جامعه یا قوم حاضرند از جان عزیر خود بگذرند. انسان‌ها در زندگی خود به دنبال کسب عزت و سربلندی می‌روند و عمری را برای کسب یا حفظ آن تلاش می‌کنند. استقامت در برابر بسیاری از گناهان و دور ماندن از بسیاری آلودگی‌ها به‌وجود و عدم وجود عطت‌طلبی و عزت‌دوستی بستگی دارد و انسانی نیست که عزت را بخواهد اما خود را در مسیری ذلت قرار دهد. پس انسانی که به‌خدای خود تکیه می‌کند و از شیطان دور می‌شود عزیر است چون خداوند عزیز است.
«وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ العَزیزُ الرَّحیمُ»؛ و پروردگار تو عزیز و رحیم است.(شعراء9) امام صادق(ع) می‌فرمایند: «خداوند اختیار همه کارها را به مؤمن داده اما این اختیار را به او نداده است که ذلیل باشد. مگر نشنیده‌اى که خداى تعالى مى‌فرماید: عزت از آن خدا و رسولش و مؤمنین است؟ پس مؤمن عزیز است ذلیل نیست.»(تهذیب الاحکام، ج6، ص179) انسان‌ها با انتخاب را‌ه‌های خوب، افکار صحیح و دوستان خوب به‌دنبال عزت هستند البته باید انتخاب صحیحی داشته باشد. از جمله این راه‌ها انتخاب دوست و همراه خوب است. خداوند در آیه138و139 سوره نساء می‌فرماید: «منافقان را بشارت ده که عذابی دردآور برایشان آماده شده است. آنها که کافران را به‌جاى مؤمنان، دوست خود انتخاب مىکنند. آیا عزّت و آبرو نزد را آنان مىجویند؟ با اینکه همه عزت‌ها از آن خداست؟»
به‌عبارتی همه انسان‌ها حتی منافقان به‌دنبال عزتی که در ذهن‌شان هست می‌گردند اما در انتخاب راه و روش و افراد اشتباه می‌کنند. در واقع آنها نه از سر جهل بلکه با لجاجت در برابر حق می‌خواهند عزت را از غیر خدا کسب کنند. راه دیگری که خداوند برای ما معین کرده است که شهادت به یگانگی خداوند، رسالت و ولایت است. خداوند در سوره فاطر آیه10 می‌فرماید: «مَن کانَ یُریدُ العِزَّةَ فَلِلَّهِ العِزَّةُ جَمیعًا، إِلَیهِ یَصعَدُ الکَلِمُ الطَّیِّبُ وَالعَمَلُ الصّالِحُ یَرفَعُهُ...»؛ هر که خواهان عزت است بداند که عزت، همگى از آن خداست. سخن خوش و پاک به سوى او بالا مى‌رود و کردار نیک است که آن را بالا مى‌برد.
باتوجه به آنکه یکی از مهمترین مسئله برای ما باید حفظ عزتمان باشد روش ما در کسب عزت هم باید در طریق خدایی باشد. از آنجایی که خداوند قدرت‌بخشی و عزت بخشی را از آن خود می‌داند باید در راه او قدم برداریم. پیامبر گرامی اسلام(ص) هنگامی که در حفر خندق در مدینه کلنگ را بر سنگ زد از آن جرقه‌اى برخواست، سپس ایشان فرمودند من در این جرقه‌ها فتح کاخ‌هاى مدائن و یمن را از جبرئیل دریافت کردم. منافقان با شنیدن این سخن، لبخند تمسخر مى‌زدند که آیه26 سوره آل عمران نازل شد و خداوند از پیامبر(ص) خواست که: (ای پیغمبر) بگو: بار خدایا، ای پادشاه ملک هستی، تو هرکه را خواهی ملک و سلطنت بخشی و از هرکه خواهی ملک و سلطنت بازگیری و هرکه را خواهی عزت دهی و هرکه را خواهی خوار گردانی، هر خیر و نیکویی به دست توست و تنها تو بر هر چیز توانایی. عزت خدایی شامل کسانی می‌شود که در طریق الهی و برای خداوند حرکت می‌کنند و به دستورات دین عمل می‌کنند.
در این راه باید عوامل ایجاد عزت و ذلت را بشناسیم و بر مبنای آن عمل کنیم. همان‌طور که گفته شد دوستی با کافران و منافقان و تحت ولایت آنها قرار گرفتن باعث دوری از عزت الهی می‌شود ضمن آنکه وظیفه مومن برای کسب عزت و دوری از لذت اظهار برائت و انزجار از کافران و منافقان که نهضت حضرت اباعبدالله(ع) نمونه حقیقی از این اعلام انزجار و دوری از کافران است. حضرت امام حسین(ع) در تبیین نهضت‌شان می‌فرمایند: «ألا و إنّ الدّعی و ابن الدّعی قد رکزنا بین اثنتین، بین السلّه و الذلّه. هیهات منّا الذلّه»؛ یزید مرا بین دو راهی قرار داده است. کشته شدن و ذلت. هیهات که ما ذلت را بپذیریم. مؤمن باید متوجه این نکته باشد که عزت‌طلبی را در ولایت خداوند و اهل‌بیت(ع) جستجو و ایجاد کند و مخالفت علنی با کافران داشته باشند.
