این نوجوان 17 ساله که در کمتر از چند ساعت به سرتیر مهمترین اخبار اروپا تبدیل شد؛ حین رانندگی توسط پلیس راهنمایی و رانندگی فرانسه اخطار توقف میگیرد و پس از سرپیچی و عدم تمکین از این اخطار، هدف اصابت چند گلوله از سوی پلیس قرار گرفت و بر اثر شدت جراحات وارد شده، در بیمارستان جان خود را از دست داد.
پس از انتشار اخباری مبنی بر به قتل رسیدن یک نوجوان 17 ساله به نام "نائل المرزوق" توسط پلیس راهنمایی و رانندگی فرانسه، مردم این کشور به خیابانها آمده و در اعتراض به این اقدام خشونت آمیز پلیس، اموال عمومی را تخریب کرده و به آتش کشیدند.
در ابتدا، اعتراضات در شهر نانتر (محل قتل نوجوان 17 ساله) آغاز شد؛ اما به سرعت دیگر شهرهای این کشور؛ همچون "او - دو - سن"، "دیژون"، "پاریس"، "لیل"، "استراسبورگ" و... را نیز در بر گرفت.
واکنش نامتعارف رئیس جمهور فرانسه به اعتراضات اخیر
ناآرامیهای فرانسه که با افزایش جمعیت معترضان در نخستین روزهای قتل نوجوان 17 ساله همراه بود با کمتوجهی دولت این کشور مواجه شد که خود بر خشم معترضان افزود.«امانوئل مکرون» رئیسجمهور فرانسه پس از 2 روز اعتراض گسترده مردم به اقدام خشونت آمیز پلیس در قتل "نائل المرزوق"، با وزرای کابینه خود جلسه بحران گذاشت تا تدابیری برای سرکوب این اعتراضات اتخاذ کند؛ اما تنها نتیجه این جلسه؛ افزایش شمار نیروهای پلیس در مقابله با مردم معترض بود.
حائز اهمیت آن که در پی ادامه گسترش روند اعتراضات در شهرهای مختلف فرانسه، رئیس جمهور این کشور ضمن اخطار به خانوادهها برای جلوگیری از حضور فرزندان در اعتراضات خیابانی؛ شبکههای مجازی را بزرگترین و مؤثرترین عامل در روند فزاینده اعتراض به قتل "نائل المرزوق" معرفی کرد.
وی پس از برگزاری جلسه اضطرار با مدیران پیام رسانهها و شبکههای اجتماعی جهانی، همچون "اینستاگرام"، "تیک تاک" و "توییتر" از آنها خواست تا از انتشار هرگونه محتوای مرتبط با اعتراضات فرانسه جلوگیری و محتوای منتشر شده را حذف و هویت کاربرانی که اقدام به انتشار این قبیل محتوا میکنند را فاش کنند ضمن اینکه هر یک از شبکههای اجتماعی که قوانین فرانسه امنیتی فرانسه را نقض و از معترضان حمایت کنند، مسدود خواهند شد.
رئیس جمهور فرانسه پیشتر اعلام کرده بود که تخریب اموال عمومی و مراکز دولتی توسط معترضان جوان و نوجوان فرانسوی، برخاسته از محتوای شبکههای اجتماعی و بازیهای رایانهای است که اذهان این قشر را تحت تأثیر ویژه قرار داده و برای جلوگیری از ادامه این روند؛ تدابیر محدودکنندهای همچون مسدودسازی برخی شبکههای اجتماعی و دستگیری معترضان را در دستور کار کابینه و نیروهای امنیتی این کشور قرار داد.
خسارات اعتراضات اخیر فرانسه
اعتراض به قتل نوجوان 17 ساله در فرانسه از روز 27 ژوئیه آغاز و طی روزهای اخیر با گسترش به شهرهای مختلف فرانسه به اوج خود رسید. به طوری که بسیاری از تحلیلگران سیاسی این اعتراضات را یکی از پرمخاطرهترین و بحرانیترین شرایط این کشور پس از اعتراضات فراگیر جلیقه زردها در سال 2018 قلمداد کردهاند.باید توجه داشت که این دومین شرایط ویژه امنیتی در دوران ریاست جمهوری "امانوئل مکرون" است که بر مبنای اعتراضات گسترده مردمی ایجاد شده و شعله خشم عموم مردم این کشور، تا به آنجا شعله ور گشته که با گذشت قریب به 15 روز از آغاز؛ دولت از کنترل آن ناتوان بوده است.
حائز اهمیت آنکه طی روزهای گذشته فرانسه مورد خشم خوشهای اکثریت مردم نسبت به قتل "نائل المرزوق" و همچنین اتخاذ تدابیر و سیاستهای سرکوبگرانه رئیسجمهور این کشور قرار گرفت که با خسارات جانی و مالی فزایندهای همراه بوده است. بهطوریکه بر اساس آخرین آمار منتشر شده از سوی وزارت کشور فرانسه؛ بیش از 12 هزار خودرو، 1000 فروشگاه زنجیرهای، 500 ساختمان دولتی، بیش از 370 بانک و 436 مغازه طی ناآرامیها، از سوی مردم غارت و تخریب شدهاند.
از دیگر سو، بیش از 4000 معترض فرانسوی از سوی نیروهای امنیتی این کشور بازداشت شدهاند که اکثر آنها جوانان و نوجوانان زیر 20 سال هستند.
قیاس شرایط بحران داخلی در ایران و فرانسه
آنچه که در این میان از اهمیت ویژهای برخوردار است مقایسه نسبی اعتراضات مردمی فرانسه با اغتشاشات سال گذشته ایران است. اغتشاشات ایران با عقبه و حمایتهای گسترده و آشکار مالی دولتهای غربی همچون، ایالات متحده، رژیم صهیونیستی، انگلستان و فرانسه همراه بود و اَبَر رسانههای جهانی با تحریف واقعیت بهدروغ پراکنی فراگیری پرداختند بهطوریکه در بسیاری موارد، خود بر خطای رسانهای و انتشار اخبار کذب اعتراف کردند تا اعتماد مخاطب را احیا نمایند!اما اعتراضات فرانسه از حمایت و پشتوانه خارجی برخوردار نیست و رسانههای خارجی و حتی داخلی نیز خبری مبنی بر حمایت از شورشیان و معترضان منتشر نکردند چرا که میدانستند با برخورد قاطعانه دولت این کشور مواجه خواهند شد.
امانوئل مکرون در سخنرانی تلویزیونی خود خطاب به والدین معترضان اعلام کرد که مجازات سنگین مالی در انتظار آنها خواهد بود و برای جلوگیری از اِعمال چنین شرایطی، فرزندان خود را کنترل و از حضور آنها در خیابانها جدا خودداری نمایند.
دولت فرانسه برای سرکوب معترضان فرانسوی بیش از 50 هزار نیروی امنیتی را در خیابانهای این کشور مستقر کرده است که تا کنون حتی یک پلیس و نیروی امنیتی کشته نشده است در حالی که در اغتشاشات سال گذشته ایران اسلامی، بیش از 60 نیروی مدافع امنیت توسط معترضان به طور وحشیانهای شکنجه و شهید شدند.
در اینجا باید متذکر شویم که از نخستین ساعات آغاز اعتراضات در فرانسه، دولت این کشور در شهرهای مهمی همچون "پاریس"، "استراسبورگ" "نانتر" و "دیژون" اعلام وضع اضطرار و اِعمال حکومت نظامی کرد و اکثر معترضان که بر اساس سخنان وزیر کشور فرانسه به طور میانگین بین 13 تا 17 سال سن دارند توسط نیروهای پلیس این کشور دستگیر و در کمتر از 1 هفته حکم محکومیت آنها صادر و با مجازاتهای سنگین روانه زندان شدند در حالی که بسیاری از بازداشت شدگان اغتشاشات ایران با تخفیف محکومیتی و حتی بخشش نیز همراه شدند.
به زعم بسیاری از تحلیلگران سیاسی و جامعه شناسی، آنچه که در ایران سال گذشته اتفاق افتاد، به واقع اغتشاش بود؛ اما وقایع 2 هفته گذشته فرانسه اعتراضاتی است که در تقابل با سیاستهای نژادپرستانه مکرون رخ داده است. به بیان دیگر اعتراضات فرانسه موضوعی درونزا و برخاسته از بیکفایتی دولت این کشور است و اتفاقات اخیر ایران؛ مسئلهای برونزا بود که توسط غربیها و احزاب و گروههای مخالف نظام جمهوری اسلامی؛ بر موج پارهای از اعتراضات اجتماعی سوار و منجر به قانون شکنی و اقدام علیه امنیت ملی کشور شد.
باید توجه داشت که رسانهها در اغتشاشات سال گذشته ایران نقش به مراتب پُررنگتر و مؤثرتری را نسبت به گذشته بر عهده داشتند تا جایی که بر همگان مبرهن گشت که ستاد جنگ اغتشاشات ایران در بنگاه دروغ پراکنی "بیبیسی" و "اینترنشنال" با مدیریت آمریکا، اسرائیل و دولت انگلیس مستقر شده است و ما طی 8 ماه شاهد یک جنگ نرم تمام عیار و چند جانبه از سوی کشورهای غربی علیه ایران اسلامی با هدف تخریب و فروپاشی ساختار نظام اسلامی بودیم که برای تحقق آن هزینههای هنگفت و بودجههای ویژهای تدارک دیده شد.
این روند در حالی است که طی جریان اعتراضات فرانسه، هیچ عامل بیرونی مشاهده نمیشود و دولت این کشور؛ هرگونه دخالت و یا اقدامی که منجر به تهییج جامعه فرانسه شود را مستحق برخورد قاطعانه و تقابلگرایانه میداند حال چه از سوی دولت و یا احزاب و گروههای مخالف خارجی صورت گیرد و چه توسط رسانهها، پیام رسانهها و یا شبکههای اجتماعی باشد.
در این راستا باید اشارهای به تاریخ فرانسه از سال 1788 (انقلاب فرانسه) تا کنون داشته باشیم که جامعه فرانسوی بستری مناسب برای وقوع انقلابهای مقطعی و گسستهای اجتماعی همچون "جمهوری دوم" و "کمون پاریس" (Paris Commune) با هدف اعتراض به ساختار حکومتی این کشور بوده است و در نتیجه استمرار این روند طی سالهای گذشته، اینک شاهد تشدید شکاف میان گسلهای اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگی در فرانسه هستیم که پایههای حکومت سیاسی این کشور را متزلزل ساخته است.
کلام آخر
با توجه به آنچه اجمالاً از شرایط کنونی جامعه فرانسه بیان شد، در مییابیم که اعتراضات به قتل نوجوان 17 ساله در این کشور آتش زیر خاکستری سیاستهای ناکارآمد دولت مکرون بود که به این بهانه شعله ور شد.اعتراضاتی که با اتخاذ تدابیر امنیتی و نه مسالمتآمیز، از سوی «امانوئل مکرون» به بحرانی کم سابقه در تاریخ این کشور تبدیل شد و اینک در آستانه روز استقلال فرانسه (باستیل) و بر اساس تدابیر امنیتی این دولت؛ فروش و استفاده از هرگونه اقلام آتشبازی تا روز پس از 15 ژوئن (24 تیرماه) در سراسر کشور ممنوع و غیر قانونی اعلام شده است تا از احتمال شعلهور شدن آتش اعتراضات جلوگیری شود.
منابع:
1- محدودیت آتشبازی در روز استقلال فرانسه از بیم خروش مجدد مردم، خبرگزاری فارس2- خسارات اعتراضات فرانسه به ۷۱۵ میلیون دلار رسیده است، مشرق نیوز
3- وزیر کشور فرانسه ۴۵ هزار نیروی امنیتی را به خیابانها فرستاد، خبرگزاری ایسنا
4- تفاوت اغتشاشات ایران و فرانسه، جامعه خبری تحلیلی الف
5- تطبیق جامعهشناسانه اغتشاشات ایران و فرانسه، جهان نیوز