امروز بنا بر آمارهای منتشر شده ضریب نفوذ اینترنت در کشور ما به بیش از 76 درصد رسیده که با توجه به جمیعت تقریبا 82 میلیونی کشورمان این ضریب حکایت از آمار قابل توجه کاربران اینترنت در کشورمان دارد، که برخی منابع آن را بیش از 62 میلیون نفر برآورد میکنند.
فضای مجازی مفهومی فراتر از اینترنت و دنیای وب دارد، اما باید پذیرفت که حداقل در ذهن اغلب کاربران، فضای مجازی یا Virtual Space را مترادف با web و خدمات مبتنی بر اینترنت میدانند زیرا بخش عمدهای از نیازمندیهای خدماتی و اطلاعاتی کاربران در این بسترها رفع و رجوع میشود و به طبع آن سیاست گذاری در این حوزه هم در ذهن کاربران به معنای سیاست گذاری در حوزه اینترنت و دسترسی وب تفسیر میشود و این مسئله سوء برداشتهای مختلفی را به همراه دارد که مهمترین آن موضوع داغ شبکه ملی اطلاعات است، آن هم خصوصا در طول هفتههای اخیر که کاربران فضای مجازی کشور تجربه طولانیترین دوره قطعی سراسری اینترنت را از سر گذراندند.
شبکه ملی اطلاعات ترسناک نیست!
شبکه ملی اطلاعات در طول حداقل یک دهه گذشته یکی از پر بحثترین موضوعات مطرح شده در فضای مجازی کشورمان بوده، که تاکنون حواشی زیادی را با خود به همراه داشته است، تا جایی که حتی بسیاری از مردم با شنیدن شبکه ملی اطلاعات یاد روزهای قطعی اینترنت میافتند و هر که از این طرح دفاع میکند را به نوعی حامی قطع کردن اینترنت و فضای مجازی در نظر میگیرند درحالی که این برداشت از ابتدا نادرست بوده و دلیل رواج آن را باید در تفهیم بد و ناقص ماهیت و مزایای این شبکه در بین افکار عمومی دانست.
به عبارت ساده؛ شبکه ملی اطلاعات به واسطه زیرساختهای فنی مختص خود، موجب میشود تا نهادها و مراکز حساس خدماتی به صورت مستقل از اینترنت، امکان فعالیت داشته باشند و اطلاعات حیاتی و مهم کشور نیاز به خروج از کشور نداشته باشد. زیرا در شبکه مبتنی بر اینترنت وقتی یک کاربر جستجوی سادهای در گوگل هم انجام میدهد پردازش این جستجو در سرورهای بین قارهای گوگل انجام میشود. پس به عبارت بهتر گوگل به ماهیت و مبدا جستجوی ساده شما به طور کامل دسترسی دارد و این اطلاعات را با افتخار تقدیم حامیان خود در لانگلی ویرجینیا می کنند!
همه تخم مرغ ها را نمی توان در سبد اینترنت گذاشت
فرض کنید که اگر شبکه ارتباطی و خدماتی نهادهای مختلف کشور بر مبنای اینترنت فعالیت کند، چه اطلاعات ذیقیمتی در حوزههای نظامی، سیاسی و... کشور به دست دشمن میافتد! فارغ از این که حتی در شرایط بحران دشمن این امکان را دارد که دسترسی کاربران ایرانی به برخی از سرویسهای مورد استفادهشان را در فضای اینترنت قطع و یا محدود کند و این محدودیت تنها محدود به فعالیتهای حساس علمی و نظامی نیست بلکه حتی بازی PUBG را هم شامل شده و نوجوانان ایرانی نمیتوانند بدون ابزارهای تغییر آیپی به این بازی محبوب جهانی دسترسی داشته باشند. از اینرو بدیهی است که نمیتوان در دنیای پر تلاطم امروز به پایداری و امنیت سرویسهای مبتنی بر شبکه بی توجه بود و همه تخم مرغها را در سبد اینترنت بین الملل چید!
ارتباط بین اینترنت و اغتشاش
قطع شدن اینترنت در روزهای بروز اغتشاشات آبان ماه این سوال را در ذهن بسیاری از کاربران فضای مجازی کشور ایجاد کرد که چه ارتباطی بین این اغتشاشات و سیاست قطع اینترنت وجود دارد! آیا دولت و حاکمیت از دسترسی مردم به اخبار هراس دارد؟! یا پای مصلحت و دلیل قابل قبول دیگری در میان است؟!
برای پاسخ به این سوال باید به این نکته مهم توجه داشت که در اغتشاشات دهه اخیر میلادی نقش اینترنت به عنوان یک ابزار اساسی در گسترش اغتشاشات به وضوح مشخص است، زیرا در بستر این فضا امکان آموزش، سازماندهی و هدایت گروههای شورشگر وجود دارد و تنوع ابزارهای ارتباطی فعال در فضای مجازی موجب سخت شدن فرایند کنترل و نظارت بر این دست ارتباطات ضد امنیتی شده است.
تحلیل آشوبهای شاخص یک دهه اخیر جهان بر این نکته صحه میگذارد که رسانههای اجتماعی عامه پسندی از جمله اینستاگرام در کنار پیامرسانهایی از جمله واتسآپ و تلگرام همراه با وقوع اغتشاش ماموریت Promote محتوا را بر عهده داشته و از این طریق سیاست تهییج افکار عمومی خاکستری علیه حاکمیت را پیش میبرند.
لذا اجرای سیاست قطع اینترنت هرچند تلخیهایی به همراه داشت اما موجب شد تا عناصر دشمن از دو ابزار مهم خود، برای جهت دهی به اغتشاشات محروم شوند، که اولین آن پیامرسانها بودند که ماموریت هماهنگی و سازماندهی اغتشاشگران را بر عهده داشتند و دیگری یوتیوب و اینستاگرام که ماموریت تهییج مخاطبین و به خیابان کشاندن آنها برایشان تعریف شده بود.
لذا با توجه به آنچه بیان شد هدف از این حمله به شبکه ملی اطلاعات و نیز حمله به ماجرای قطع اینترنت، نه بهبود کیفیت خدمات شبکه ملی اطلاعات، بلکه افزایش هزینه سیاسی و روانی قطع مجدد شبکه اینترنت در اغتشاشات آتی عناصر دشمن میباشد، خصوصا در بازهای که دشمن تمام تلاش خود را برای شعله ور سازی دور جدید از اغتشاشات به کار بسته است.
نوید کمالی