فارغ از برخی مسائل، انتخاب پزشکیان یعنی تغییر ریل برخی سیاست‌ها؛ اما در برخی سیاست‌های کلان و راهبردی عملاً هیچ تغییری نباید صورت بگیرد و دولت چهاردهم هم نمی‌تواند آنها را تغییر دهد بلکه بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین وظیفه‌اش همراهی و همکاری با مجموعه حاکمیت برای پیش‌برد سیاست‌های کلان در داخل و خارج باشد. این مساله از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در حالی که خیلی‌ها می‌خواهند اینگونه وانمود کنند که دولت پزشکیان دولت سوم روحانی است اما با توجه به تفاوت روحیات، تفاوت در نگرش، نوع نگاه به رهبری و جایگاه رهبری در کشور، تفاوت در نگرش به سپاه و بنیان‌های قدرت در کشور، چنین تعاریفی نمی‌تواند درست باشد و ما هم امیدواریم که درست نباشد.
در طول روزهای گذشته شاهد ردیف کردن برخی آمار و ارقام توسط برخی اکانت‌ها در فضای مجازی بودیم که قیمت ارز، طلا و برخی مواد غذایی را به قول معروف به عنوان «سند» ثبت می‌کردند تا به زعم خودشان چهار سال «بعد» نشان دهند که دولت چهاردهم چقدر موفق بوده و چقدر ناموفق! کسانی که این اعداد و ارقام را نوشتند به باور من آدم‌های مریض و بی‌سوادی هستند که چیزی از اقتصاد و سیاست نمی‌دانند، تعدادی اکانت هستند که صرفاً می‌خواهند حرف‌های شاذ برای دیده شدن بزنند و اصولا در کشوری که طی سه سال دلار 27 هزار تومانی تا 68 هزار تومان رفت و در زمان انتخابات روی 60 هزار تومان تثبیت شد و تورمی که همین الان هم حدود 40 درصد است افزایش قیمت‌ها امری غیرقابل انکار خواهد بود.
با این حال، دولت چهاردهم باید بداند که اداره کردن سفره مردم، بهبود وضعیت معیشت و بالابردن امید در کشور به بالارفتن سطح «درآمد» ارتباط کامل دارد. وقتی دولت «درآمد» خوب داشته باشد می‌تواند خدمات بهتری ارائه کند، کمتر دست در جیب مردم کند (در دوره روحانی از طریق بورس دست در جیب مردم شد و در دوره مرحوم رئیسی هم به شیوه‌ای دیگر) و می‌تواند راحت‌تر سرمایه‌گذاری کرده، شغل ایجاد کند و... به قول معروف پول که باشد مغز آدم هم خوب کار می‌کند. حالا که گفته می‌شود دولت چهاردهم با بیش از 800 هزار میلیارد تومان بدهی دولت قبل باید کار را به دست بگیرد که اصولا عدد خیلی درشتی نیست و با مدیریت صحیح و درست می‌توان آن را صاف کرد. کما اینکه دولت سیزدهم بسیاری از بدهی‌های دولت قبل را پرداخت.
اما برای اینکه «پول» وارد کشور شود، باید همان سیاست کلی دولت سیزدهم به شکلی قوی‌تر و محکم‌تر ادامه پیدا کند. نقطه قوت دولت مرحوم رئیسی در حوزه سیاست خارجی بود، در حالی که در بخش اقتصادی مشکلات متعدد بودند و هر روز این مشکلات از جایی سر باز می‌کردند، اما در بخش سیاست خارجی به دلیل برنامه‌ریزی خوب و کم کاری سنگین دولت‌های اول و دوم روحانی، کارهای خوبی شد. بنابراین آقای پزشکیان باید این حوزه را جدی بگیرد. سیاست همکاری با همسایه‌ها اصلی‌ترین و مهمترین اولویت دولت چهاردهم باید باشد. چه در آسیای مرکزی، چه در قفقاز، چه در شبه‌قاره، حوزه خلیج فارس، عراق و شامات به عنوان همسایگان باید کار اساسی و زیربنایی ادامه پیدا کند.
با هر یک از کشورهای همسایه اگر بتوانیم از یک تا 10 میلیارد دلار در سال مبادلات تجاری داشته باشیم، بسیاری از مشکلات کشور حل می‌شود. توافقنامه‌ها و تفاهم‌نامه‌ها باید همگی اجرایی شود و به دور از نگاه دولت یازدهم و دوازدهم که همه نگاهش به غرب و برجام بود، این مساله باید به اولویت‌های بعدی برسد. وقتی کشور به لحاظ اقتصادی مدیریت شد و غرب فهمید که ایران دیگر احتیاجی به آنها ندارد خودشان به سراغ کشور خواهند آمد. علاوه بر کشورهای همسایه ایران در دولت سیزدهم به شکل نهایی به عضویت پیمان شانگاهی و گروه بریکس درآمد که هر دو ظرفیت‌های قابل توجهی برای همکاری در همه حوزه‌ها دارند.
اصلی‌ترین خریدار نفت و محصولات پتروشیمی ایران چین است، ما یک معاهده 25 ساله با چین داریم که بسیار مهم است؛ چین باید اولویت اول، اصلی و مهم دولت پزشکیان در حوزه گسترش مبادلات تجاری و اقتصادی باشد.
چینی‌ها معمولاً خاطره خوبی از جریان‌های «اصلاح‌طلب» و به قول خودشان «غربگرا» در ایران ندارند؛ آقای پزشکیان باید تلاش کند این خاطره را پاک و به آنها یادآور شود که نگاه او و دولتش بسیار متفاوت است و دنبال گسترش روابط متوازن با همه کشورها و طرف‌ها است و چین به عنوان اصلی‌ترین و مهمترین شریک تجاری کشورمان جایگاه خاص خود را خواهد داشت. چینی‌ها وعده داده‌اند که مسیر اصلی عبور طرح یک راه، یک کمربند از ایران بگذرد، این مهم را باید شخص رئیس جمهور با قدرت پیگیری کند.
همه جهان چین نیست، روسیه در طول سال‌های گذشته روابط عمیقی با ایران ترتیب داده است. سطح روابط ایران و روسیه با نهایی کردن کریدور شمال – جنوب در سه مسیر قفقاز، دریای کاسپین و آسیای مرکزی باید به شکل روزافزونی گسترش پیدا کند، دولت چهاردهم به هیچ عنوان نباید اسیر روس‌ستیزی و چین ستیزی برخی عناصر نادان در کشور شود. این موضوع بسیار مهم است. البته این نافی داشتن روابط با غرب نیست، اما آقای پزشکیان خود باید بداند که غرب «ذاتاً» و به شکل بنیادی و تاریخی با ایران دشمن و مخالف است. موضوع هسته‌ای صرفاً بهانه‌ای برای تداوم این دشمنی است. از زمان هخامنشیان دشمنی غربی‌ها با ایران شروع شده و تا زمانی که نسل بشر وجود داشته باشد، ادامه خواهد یافت.
رئیس جمهور منتخب در پاسخ به نامه دبیرکل حزب‌الله، موضع خودش در مورد مقاومت را به صورت شفاف اعلام کرد و در این زمینه بحمدالله نگرانی وجود نخواهد داشت. عراق، سوریه، لبنان و یمن به عنوان اصلی‌ترین اعضای محور مقاومت نقش بزرگی در حوزه اقتصادی کشور می‌توانند ایفا کنند و بازارهای آنها به هیچ عنوان نباید از دست برود. با این حال، ایران باید حواسش به افریقا باشد. کارهای بزرگی در این در این قاره شده که به نتیجه نشسته است. مصر، لیبی، تونس، الجزایر، سودان، افریقای جنوبی و کشورهای حوزه صحرا همه بازارهای بالقوه‌ای هستند که درهایشان از حوزه دیپلماسی باز می‌شود. همین اتفاق در مورد امریکای لاتین روی داده است. باوجود دوری، باید از بازار بکر و دست نخورده این کشورها برای صادرات خدمات فنی و مهندسی کشور استفاده کرد که سالانه درآمد قابل توحهی برای کشور خواهد داشت.
در خلال مناظره‌های انتخاباتی در مورد برجام و FATF حرف‌های زیادی زده شد. اینکه دولت می‌تواند به تنهایی برود و این دو را حل کند، بسیار اشتباه است. در این مورد پیش از این هم نوشتم. حکومت‌ها همواره یک سیاست کلان دارند و خیلی از مسائل در قالب سیاست کلان تعریف می‌شود. بزرگ‌ترین اشتباه شیخ حسن روحانی این بود که فکر می‌کرد برجام را او انجام داده، در حالی که مذاکرات مربوط به برجام در دولت دهم در عمان انجام شد و شیخ حسن خروجی این مذاکرات را به شکل برجام به نیابت از حاکمیت امضا کرد که می‌توان گفت می‌شد به بهترین شکل ممکن آن را نهایی کرد.
بنابراین باید گفت که تا سیاست خارجی قوی، پویا، فعال و هوشمندانه وجود نداشته باشد گرهی از مشکلات اقتصادی کشور باز نخواهد شد. این مساله باید مدنظر رئیس جمهور منتخب باشد. فرصت‌ها در چارچوب سیاست‌های کلی نظام به دست خواهد آمد. امروز ایران به لحاظ قدرت و تثبیت اقتدار خود در منطقه و جهان در جایگاه والایی قرار دارد، با تثبیت قدرت، دولت می‌تواند با خیال راحت روابطش را تنظیم کند. فردای عملیات «وعده صادق» با قبلش متفاوت است و ایران امروز از جایگاه و پایگاه ویژه‌ای برخوردار است، باید قدرت این جایگاه را دانست و از آن به بهترین شکل ممکن برای بهبود شرایط کشور بهره گرفت. /کریم جعفری
