امام حسین(علیه السلام) با ایستادگی در برابر ظلم و ستم، رفتاری نمونه از شجاعت، استقامت و تضحیت بینظیر نشان داد. او به جان خود اهمیتی نداد و هدف اصلی او، حفظ اصول و ارزشهای اسلامی و حقوق مردم بود. امام حسین(علیه السلام) همچنین با انتخاب مکان و زمان مناسب برای مبارزه، سعی کرد با ایجاد آگاهی و همدلی در جامعه، حمایت و همراهی مردم را به دست آورد. با اینکه مقاومت امام حسین(علیه السلام) در برابر ظلم پیروزی نظیری نداشت، اما ایثار و جانفشانیاش، باعث شد تا امام حسین(علیه السلام) به عنوان نمادی از مقاومت و عدالت در جهان اسلام شناخته شود. افکار و اعمال ایشان نمونه بارزی از مبارزه علیه ظلم و استبداد است که تا به امروز باعث الهام بخشی و الگو بودن برای مردم در راه ایستادگی در برابر ستم و سرکوب است.
حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) با ظلم و ستم به چندین طریق مقابله کرد
قیام عمومی و الهی: قیام امام حسین(علیه السلام) نه یک قیام شخصی و فردی بود، بلکه یک تکلیف الهی و جنبه عمومی داشت. ایشان برای احیای دین و مبارزه با انحرافات و ظلم حاکم بر جامعه اسلامی قیام کردند.شکستن سکوت و ایجاد انفجار در میان ظلمات: در شرایط خفقان و سکوت مرگبار حکومت بنی امیه، امام حسین(علیه السلام) با فریاد و ندای خود، سکوت را شکست و ظلمات را کنار زد. این قیام، فریادی در میان سکوت مرگبار بود.
مقابله با ظلم و ظالم: امام حسین(علیه السلام) صراحتاً اعلام فرمود که حاضر نیست در کنار ظالم زندگی کند و با یزید بیعت کند. ایشان مرگ را در راه مبارزه با ظلم و ظالم سعادت میدانست و برای مقابله با ظلم و جهل و انحراف دین از جان خودش گذشت.
اصلاح جامعه و بازگرداندن اسلام به اصول و ارزش های آن: امام حسین(علیه السلام) قیام فرمود تا نشانه های دین خدا را به جایگاه اصلی خود بازگرداند و اصلاحات را در جامعه ایجاد کند زیرا حکومت بنی امیه اسلام را از محتوا خالی کرده بود.
قیام امام حسین(علیه السلام) در کربلا یک الگوی ارزشمند برای مبارزه با ظلم و ستم در جامعه امروز است. از این قیام میتوان چند درس مهم آموخت:
شهادت طلبی و ایستادگی در برابر ظلم: امام حسین(علیه السلام) با آگاهی از سرنوشت خود، به مبارزه با یزید پرداخت و حاضر نشد به ظلم و فساد او تن دهد. این ایستادگی و آمادگی برای شهادت، الهام بخش مبارزان آزادی در طول تاریخ بوده و هست.
احیای امر به معروف و نهی از منکر: یکی از مهمترین اهداف قیام امام حسین(علیه السلام) احیای امر به معروف و نهی از منکر در جامعه بود. ایشان می خواست با برپایی حکومت عدالت محور، فساد و انحرافات را از جامعه اسلامی ریشه کن کند.
مبارزه با حکومت های ظالم و فاسد: امام حسین(علیه السلام) به منظور از بین بردن بی عدالتی و ظلم حاکم بر جامعه، چاره ای جز قیام نداشت. این درس به مبارزان امروز می آموزد که در برابر حکومت های ظالم و فاسد باید ایستادگی کرد.
الهام بخشی برای نسل های آینده: قیام و شهادت امام حسین(علیه السلام) پند و اندرز بزرگی برای نسل های آینده است تا از این سرمایه معنوی نیرو گرفته و راه امام را ادامه دهند.
الگوگیری ما چگونه باید باشد؟
تربیت نسل جوان: امام حسین(علیه السلام) با آموزش و تربیت یاران خود، آنان را برای مبارزه با ظلم و فساد آماده کرد. امروز نیز باید با تربیت نسل جوان بر اساس ارزشهای اسلامی و انقلابی، آنان را برای ادامه این مسیر آماده نمود.تقویت روحیه ظلمستیزی: واقعه کربلا و قیام امام حسین(علیه السلام) همواره در طول تاریخ، روحیه مبارزه با ظلم و فساد را در جامعه اسلامی تقویت کرده است. امروز نیز باید با زنده نگه داشتن این روحیه در میان مردم، آنان را برای مقابله با ظلم و فساد در جامعه تشویق و ترغیب نمود. در مجموع، با الهام از قیام امام حسین(علیه السلام) و پیروی از اهداف و روشهای آن، میتوان در مبارزه با ظلم و فساد در جامعه امروز گام برداشت و به تحقق عدالت و اصلاح جامعه کمک کرد.
آیاتی مورد استفاده امام در طول مسیر
امام حسین(علیه السلام) در راه مدینه تا مکه و مکه تا کربلا و در طول واقعه عاشورا، در مناسبتهای گوناگون برخی از آیات قرآن را تلاوت فرمودند که هر یک را میتوان حاوی پیامها و نشانههایی دانست. این آیات نشاندهنده استفاده امام حسین(علیه السلام) از قرآن اول: در مقابله با ستم و ظلم؛ دوم: برای آرامش و توجه به خداوند؛ سوم: برای پند، اندرز و آگاهی مردم و چهارم اینکه میخواستند به دشمنان گوشزد فرمایند که اگر به قرآن عمل میکردید، امروز در مقابل فرزند پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) نمیایستادید.یکی از معروفترین آیاتی که سیدالشهدا(علیه السلام) در کربلا تلاوت فرمود، آیه 23 سوره احزاب بود که میفرماید: «مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضی نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِیلا»؛ از مؤمنان مردانى هستند که به پیمانى که با خدا بسته بودند وفا کردند. بعضى بر سر پیمان خویش جان باختند و بعضى چشم به راهند و هیچ پیمان خود دگرگون نکردهاند. امام حسین(علیه السلام) این آیه را پس از شهادت قیسبنمسهر صیداوی تلاوت کردند. هر مسلمان و مؤمنی عهدی میان خودش و خدایش دارد که سعی میکند به آن وفا کند.
در طول مسیر حضرت اباعبدالله(علیه السلام) تا سرزمین کربلا تهمتهایی هم به ایشان زده شد. از جمله آنکه او قصد ایجاد اختلاف میان امت را دارد و با این کار خود خسارات زیادی را به اسلام و مسلمین میزند. وقتی امام(علیه السلام) از مکه بیرون آمد، فرستادگان عمروبنسعید به فرماندهی یحییبنسعید راه آن حضرت را گرفتند و گفتند: «بازگرد! کجا میروی؟» امّا امام حسین(علیه السلام) مقاومت کرد و روان شد. دو گروه به جلوگیری همدیگر پرداختند و تازیانهها به یکدیگر زدند.
امام(علیه السلام) و یاران آن حضرت بهسختی مقاومت کردند. پس از آن، امام حسین(علیه السلام) به راه خویش رفت که بر او فریاد زدند: «ای حسین! مگر از خدا نمیترسی؟ از جماعت بیرون میشوی و میان این امّت تفرقه میاندازی!»، حضرت(علیه السلام) این آیه شریفه را تلاوت فرمودند: «لِی عَمَلِی وَ لَکُمْ عَمَلُکُمْ أَنْتُمْ بَرِیئُونَ مِمَّا أَعْمَلُ وَ أَنَا بَرِیءٌ مِمَّا تَعْمَلُونَ»(یونس/41)؛ عمل من برای من و عمل شما برای شماست! شما از آنچه من انجام میدهم بیزارید و من (نیز) ازآنچه شما انجام میدهید بیزارم! تلاوت این آیه به این معنا بود که شما موظف هستید تکلیف خودتان را پیدا کنید و به آن عمل کنید که اگر این کار را انجام داده بودید، اکنون میفهمیدید چه کسی در حال نابودی اسلام و مسلمین است.
آیه دیگر آیه 93 سوره نساء بود که میفرماید: «وَ مَنْ یَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فیها وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَ لَعَنَهُ وَ أَعَدَّ لَهُ عَذاباً عَظِیماً»؛ و هر کس مؤمنى را به عمد بکشد، کیفر او جهنم است که در آن همواره خواهد بود و خدا بر او خشم گیرد و لعنتش کند و برایش عذابى بزرگ آماده سازد. این آیه نهیبی بود به لشکریان یزید، اما آنها از خواب غفلت و گناه بیدار نشدند. امام حسین(علیه السلام) با قرآن انس عجیبی داشت و هر تلاوتش هدفمند بود و ما بهعنوان عزاداران ایشان باید قرآن را سرلوحه عمل خود قرار دهیم تا حیات و ممات ما امام حسینی شود.